سندروم مثانه دردناک چیست؟
دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.irآدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031
سیستیت بینابینی Interstitial Cystitis (IC)، که اغلب سندرم مثانه دردناک نامیده می شود، یک وضعیت دشوار است. تشخیص آن سخت است و اگرچه درمان ها می توانند زندگی را با آن بهتر کنند، اما هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
از آنجایی که سیستیت بینابینی(IC) یا سندم مثانه دردناک دارای طیف گسترده ای از علائم و شدت است، اکثر متخصصان اورولوژی فکر می کنند ممکن است چندین بیماری با این علائم در فرد وجود داشته باشد. همشهریان گرامی اگر درد ادراری دارید که بیش از 6 هفته طول می کشد و ناشی از بیماری های دیگری مانند عفونت یا سنگ کلیه نیست، ممکن است به سندرم مثانه دردناک مبتلا شده باشید. در این صورت لازم است به متخصص اورولوژی در اصفهان مراجعه نمایید.
سیستیت بینابینی (IC):
IC یک مشکل مزمن مثانه است. مثانه ادرار را پس از فیلتر شدن در کلیه ها و قبل از دفع، نگه می دارد. این وضعیت باعث درد و فشار زیر ناف می شود. علائم می توانند بیایند و بروند و یا ممکن است ثابت باشند.
سیستیت بینابینی باعث نیازهای فوری و اغلب دردناک به دفع ادرار می شود. در موارد شدید ممکن است مجبور شوید 40 تا 60 بار در روز ادرار کنید. حتی می تواند شما را در شب بیدار نگه دارد.
علائم سندرم مثانه دردناک:
علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. همچنین می توانند هر روز یا هفته تغییر کنند یا ماه ها و یا سال ها باقی بمانند. حتی ممکن است بدون هیچ درمانی از بین بروند.
علائم شایع عبارتند از:
- فشار و درد مثانه که با پر شدن مثانه بدتر می شود.
- درد در قسمت تحتانی شکم، کمر، لگن یا مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می رساند)
- برای زنان، درد در ناحیه فرج، واژن یا ناحیه پشت واژن
- برای مردان، درد در کیسه بیضه، بیضه، آلت تناسلی یا ناحیه پشت کیسه بیضه
- نیاز به دفع مکرر ادرار (بیش از حد معمول 7-8 بار در روز)
- احساسی که باید همین الان ادرار کنید، حتی بعد از دفع ادرار
- برای زنان، درد هنگام رابطه جنسی
- برای مردان، درد هنگام ارگاسم یا بعد از رابطه جنسی
درد مثانه که افراد با IC احساس می کنند، می تواند از درد مبهم تا درد سوراخ کننده متغیر باشد. ادرار کردن ممکن است مانند یک سوزش کوچک باشد یا ممکن است احساس سوزش جدی داشته باشد.
حدود 5 تا 10 درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار زخم مثانه می شوند.
مواردی که ممکن است علائم را بدتر کند:
- برخی از غذاها یا نوشیدنی ها
- استرس روحی یا جسمی
- دوره قاعدگی
احتمال ابتلا در افراد:
حدود 90 درصد افراد مبتلا به IC زن هستند. حدود 3 تا 6 درصد از زنان بالغ به نوعی از IC مبتلا هستند. این حدود 3 تا 8 میلیون زن آمریکایی است. حدود 1.3 درصد از مردان آمریکایی نیز به آن مبتلا هستند.
به طور متوسط، افراد ابتدا در دهه 40 زندگی خود دچار مشکل می شوند. با افزایش سن خطر ابتلا به آن افزایش می یابد.
علت سندرم مثانه دردناک:
دلایل IC به طور کامل ناشناخته است. IC ممکن است با شرایط پزشکی زیر مرتبط باشد:
- بیماری خودایمنی
- آلرژی
- نقص در پوشش مثانه
- بیماری عروقی (رگ خونی)
- ناهنجاری های ماست سل (سلول هایی که باعث علائم آلرژیک می شوند)
- وجود مواد غیرطبیعی در ادرار
- عفونت های ناشناس
تشخیص سندرم مثانه دردناک:
- هیچ آزمایشی برای سیستیت بینابینی وجود ندارد. اگر به دلیل درد مثانه همراه با دفعات و فوریت ادرار به پزشک مراجعه می کنید، قدم بعدی رد موارد دیگر علت درد است.
- هم در مردان و هم درزنان ابتدا باید وجود عفونت های دستگاه ادراری، سرطان مثانه، بیماری های مقاربتی و سنگ کلیه رد شود.
- در زنان، اندومتریوز یک احتمال دیگر است. برای مردان، IC را می توان با پروستات ملتهب یا سندرم درد مزمن لگن اشتباه گرفت.
آزمایش های زیر می توانند سایر شرایط را رد کنند:
- آزمایش ادرار و کشت ادرار
- بررسی حجم ادرار باقیمانده در مثانه پس از تخلیه با استفاده از سونوگرافی
- سیستوسکوپی در صورت وجود خون در ادرار یا کمک کننده نبودن درمان
- بیوپسی مثانه و مجرای ادرار
- کشش مثانه
- کشت مایع پروستات (در مردان)
درمان سندرم مثانه دردناک:
در حدود نیمی از موارد، سیستیت بینابینی به خودی خود از بین می رود. در میان کسانی که نیاز به درمان دارند، بیشتر آن ها تسکین یافته اند و به زندگی عادی خود برگشته اند.
درمان عمدتاً در مورد کنترل علائم است. برای یافتن ترکیب مناسبی از درمان ها نیاز به آزمون و خطا است و معمولاً هفته ها یا ماه ها طول می کشد تا علائم آرام شوند.
اولین مرحله درمان این است که سعی کنید از محرک ها اجتناب کنید و تغییرات سبک زندگی را امتحان کنید که ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
- آموزش مثانه برای نگهداری ادرار در مدت زمان بیشتر
- کاهش استرس
- پوشیدن لباس های گشاد
- انجام ورزش های کم تاثیر به عنوان مثال، راه رفتن یا کشش.
- تغییر در عادات غذایی برای جلوگیری از محرک ها به عنوان مثال، ترک سیگار
محرک های رایج شامل:
- مرکبات مانند پرتقال و لیمو
- گوجه فرنگی
- شکلات
- نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه و نوشابه های گازدار
- الکل
- غذاهای ادویه دار
- شیرین کننده های مصنوعی
اگر تغییرات سبک زندگی کافی نیست، خط بعدی درمان را امتحان کنید:
- فیزیوتراپی: تکنیک های مختلفی برای کمک به شل کردن عضلات لگن استفاده می شود.
- آمی تریپتیلین: این دارو اسپاسم مثانه را کنترل می کند. پرکاربردترین داروی خوراکی برای IC است.
- پنتوسان (المیرون): نحوه عملکرد این دارو مشخص نیست اما ممکن است به بازسازی پوشش بافت مثانه کمک کند. ممکن است چند ماه طول بکشد تا علائم کاهش یابد.
- هیدروکسی زین: این دارو یک آنتی هیستامین است و اگر مجبور به ادرار کردن زیاد در شب هستید می تواند مفید باشد.
- دی متیل سولفوکسید (DMSO): برای افرادی که از طریق داروهای دیگر تسکین پیدا نکرده اند، این دارو با کاتتر در مثانه قرار می گیرد. اعتقاد بر این است که با مبارزه با التهاب و مسدود کردن درد کار می کند.
اگر درمان های خط دوم جواب نداد، پزشک شما احتمالاً به درمان های خط سوم روی می آورد. آن ها به سیتوسکوپی نیاز دارند، محدوده خاصی که برای مشاهده مثانه، اغلب در اتاق عمل تحت بیهوشی استفاده می شود.
- کشش مثانه: کشش آهسته دیواره مثانه با مایع ممکن است به تسکین علائم کمک کند. اگر مفید باشد، اثر آن معمولا کمتر از 6 ماه باقی می ماند. تکرار درمان ممکن است کمک کننده باشد.
- استروئیدها: اگر زخم هایی به نام ضایعات هانر روی مثانه خود دارید، پزشک ممکن است آن ها را بردارد، بسوزاند یا استروئید به آن ها تزریق کند.
اگر تغییرات سبک زندگی، داروها و روش های ذکر شده در بالا کافی نیست و علائم شما به شدت بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد، متخصص اورولوژی ممکن است خط چهارم درمان را امتحان کند:
- تحریک عصبی: پزشک دستگاهی را جای می دهد که شوک های الکتریکی کوچکی را به اعصاب شما وارد می کند تا نحوه عملکرد آن ها را تغییر دهد.
- تزریق اونابوتولینوم توکسینA (بوتاکس): این سم به طور موقت عضله مثانه را فلج می کند تا به تسکین بخشی از درد کمک کند.
وقتی همه ی درمان ها شکست خورد، موارد زیر امتحان می شوند:
- سیکلوسپورین: این دارو سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند.
- عمل جراحي: در موارد بسیار نادری که هیچ چیز دیگری کار نمی کند، ممکن است یک گزینه مفید باشد. این یک عمل پیچیده است که ادرار را از مثانه دور می کند.
حتی اگر درمان های IC کارساز نباشند، مدیریت درد با استفاده از مسکن ها، طب سوزنی یا روش های دیگر می تواند علائم را از بین ببرد.
بدخیمی یا سرطان پروستات، دومین سرطان شایع در میان مردان جهان می باشد. با این وجود اگر این بیماری زود تشخیص داده شود (زمانی که هنوز محدود به غده پروستات است)، بهترین شانس برای درمان موفقیت آمیز را دارد. شما می توانید برای تشخیص و درمان سرطان پروستات به متخصص اورولوژی مراجعه نمایید.
درباره این موضوع مطالب دیگر را هم مطالعه نمایید