عوارض هایپرپلازی خوش خیم پروستات

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BHP) زمانی است که پروستات و بافت اطراف آن منبسط می‌شود. پروستات با بالا رفتن سن مرد دو دوره رشد اصلی را پشت سر می‌گذارد. اولین مورد در اوایل بلوغ است، زمانی که اندازه پروستات دو برابر می‌شود. دوم در حدود 25 سالگی شروع می‌شود و در بیشتر زندگی مرد ادامه می‌یابد. با افزایش سن، پروستات بزرگ‌تر می‌شود. BPH زمانی است که پروستات به اندازه‌ای بزرگ می‌شود که مشکل ایجاد کند. در حالی که پروستات در مردان بالغ معمولاً به اندازه یک گردو یا توپ گلف است، می‌تواند به بزرگی یک پرتقال نیز برسد. همانطور که غده بزرگ می‌شود، می‌تواند مجرای ادرار را فشار دهد. دیواره مثانه ضخیم‌تر می‌شود. با گذشت زمان ممکن است مثانه ضعیف شود و توانایی تخلیه کامل را از دست بدهد. سپس ادرار در مثانه باقی می‌ماند. این مشکلات باعث بسیاری از علائم دستگاه ادراری تحتانی می‌شوند. اگر اصلاً قادر به دفع ادرار نیستید (احتباس ادرار) یا اگر نارسایی کلیوی دارید، درمان فوری لازم است. اما علائم دیگر مانند جریان ضعیف ادرار یا نیاز به فشار دادن یا زور زدن را می‌توان کنترل کرد. BPH خوش‌خیم است. این بدان معناست که سرطان نیست و منجر به سرطان نمی‌شود. با این حال، BPH و سرطان می‌توانند همزمان اتفاق بیفتند. خود BPH ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد اما اگر شروع به ایجاد علائم کرد، درمان ممکن است کمک کند. همچنین دانستن اینکه BPH رایج است بسیار ارزشمند است. حدود نیمی از مردان بین 51 تا 60 سال BPH دارند. تا 90 درصد از مردان بالای 80 سال به آن مبتلا هستند.

عوامل خطرزا بزرگ شدن غده پروستات

عوامل خطرزای بزرگ شدن غده پروستات عبارتند از:

• سن: بزرگ شدن غده پروستات به ندرت باعث ایجاد علائم و نشانه‌هایی در مردان کمتر از 40 سال می‌شود. حدود یک سوم مردان در سن 60 سالگی علائم متوسط ​​تا شدید را تجربه می‌کنند و حدود نیمی از آن‌ها تا 80 سالگی این علائم را تجربه می‌کنند.
• سابقه خانوادگی: داشتن یک خویشاوند خونی، مانند پدر یا برادر، با مشکلات پروستات به این معنی است که احتمال بروز مشکل در شما بیشتر است.
• دیابت و بیماری قلبی: مطالعات نشان می‌دهد که دیابت و همچنین بیماری قلبی و استفاده از مسدود کننده‌های بتا ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد.
• شیوه زندگی: چاقی خطر ابتلا به BPH را افزایش می‌دهد، در حالی که ورزش می‌تواند این خطر را کاهش دهد.

عوارض بزرگ شدن غده پروستات

عوارض بزرگ شدن پروستات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ناتوانی ناگهانی در دفع ادرار (احتباس ادرار): ممکن است لازم باشد یک لوله (کاتتر) در مثانه قرار دهید تا ادرار تخلیه شود. برخی از مردان مبتلا به بزرگی پروستات برای رفع احتباس ادراری نیاز به جراحی دارند.
• عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs): ناتوانی در تخلیه کامل مثانه می‌تواند خطر عفونت در دستگاه ادراری را افزایش دهد. اگر عفونت ادراری مکرر رخ دهد، ممکن است برای برداشتن بخشی از پروستات به جراحی نیاز باشد.
• سنگ مثانه: این‌ها معمولاً به دلیل ناتوانی در تخلیه کامل مثانه ایجاد می‌شوند. سنگ مثانه می‌تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.
• آسیب مثانه: مثانه‌ای که به طور کامل تخلیه نشده است می‌تواند به مرور زمان کشیده و ضعیف شود. در نتیجه دیواره عضلانی مثانه دیگر به درستی منقبض نمی‌شود و تخلیه کامل مثانه را دشوارتر می‌کند.
• آسیب کلیه: فشار در مثانه ناشی از احتباس ادرار می‌تواند مستقیماً به کلیه‌ها آسیب برساند یا عفونت مثانه را به کلیه‌ها برساند.

اکثر مردان مبتلا به بزرگی پروستات به این عوارض دچار نمی‌شوند. با این حال احتباس حاد ادرار و آسیب کلیه می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامتی باشد. اعتقاد بر این است که داشتن پروستات بزرگ خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی‌دهد.

تشخیص بزرگ شدن غده پروستات

پزشک شما با پرسیدن سوالات دقیق در مورد علائم شما و انجام یک معاینه فیزیکی شروع می‌کند. این امتحان اولیه احتمالاً شامل موارد زیر است:

1. معاینه رکتال دیجیتال
2. آزمایش ادرار
3. آزمایش خون
4. آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات PSA

پس از آن، پزشک ممکن است آزمایش‌های اضافی را برای کمک به تأیید بزرگی پروستات و رد سایر شرایط توصیه کند. این تست‌ها عبارتند از:

1. تست جریان ادرار
2. تست حجم باقیمانده پس از تخلیه
3. ثبت دفعات و مقدار ادرار در 24 ساعت

اگر وضعیت شما پیچیده‌تر باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• سونوگرافی ترانس رکتال
• بیوپسی پروستات
• مطالعات یورودینامیک و جریان فشار ادرار
• سیستوسکوپی

درمان بزرگ شدن غده پروستات

طیف گسترده‌ای از درمان‌ها برای بزرگ شدن پروستات در دسترس است، از جمله دارو، درمان‌های کم تهاجمی و جراحی. بهترین انتخاب درمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• اندازه پروستات
• سن
• سلامت کلی
• میزان درد و ناراحتی

اگر علائم قابل تحمل باشد، ممکن است تصمیم بگیرید که درمان را به تعویق بیندازید و به سادگی علائم خود را زیر نظر بگیرید. برای برخی از مردان، علائم می‌تواند بدون درمان کاهش یابد.

• دارو:

دارو درمانی رایج‌ترین درمان برای علائم خفیف تا متوسط ​​بزرگی پروستات است. گزینه‌های دارویی عبارتند از:

1. مسدود کننده‌های آلفا
2. مهارکننده‌های 5 آلفا ردوکتاز
3. درمان دارویی ترکیبی
4. تادالافیل

• درمان کم تهاجمی یا جراحی

درمان کم تهاجمی یا جراحی ممکن است توصیه شود، اگر فرد دارای علائمی همچون:

1. علائم متوسط ​​تا شدید است
2. دارو علائم را تسکین نداده است
3. فرد دچار انسداد مجاری ادراری، سنگ مثانه، وجود خون در ادرار یا مشکلات کلیوی است

همچنین در صورت داشتن علائم زیر درمان کم تهاجمی یا جراحی ممکن است گزینه‌ی خوبی نباشد:

1. عفونت ادراری درمان نشده
2. بیماری تنگی مجرای ادرار
3. سابقه پرتودرمانی پروستات یا جراحی مجاری ادراری
4. یک اختلال عصبی، مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس

هر نوع عمل پروستات می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. بسته به روشی که فرد انتخاب می‌کند، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جریان منی به جای خروج از آلت تناسلی در حین انزال به سمت عقب حرکت کرده و به مثانه وارد می‌شود ( انزال رتروگراد )
• مشکل موقت در دفع ادرار
• عفونت مجاری ادراری
• خون ریزی
• اختلال در نعوظ
• به ندرت، از دست دادن کنترل مثانه ( بی‌اختیاری ادرار )