عوارض هایپرپلازی خوش خیم پروستات

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BHP) زمانی است که پروستات و بافت اطراف آن منبسط می شود. پروستات با بالا رفتن سن مرد دو دوره رشد اصلی را پشت سر می گذارد. اولین مورد در اوایل بلوغ است، زمانی که اندازه پروستات دو برابر می شود. دوم در حدود 25 سالگی شروع می شود و در بیشتر زندگی مرد ادامه می یابد. با افزایش سن، پروستات بزرگ تر می شود. BPH زمانی است که پروستات به اندازه ای بزرگ می شود که مشکل ایجاد کند.

در حالی که پروستات در مردان بالغ معمولاً به اندازه یک گردو یا توپ گلف است، می تواند به بزرگی یک پرتقال نیز برسد. همانطور که غده بزرگ می شود، می تواند مجرای ادرار را فشار دهد. دیواره مثانه ضخیم تر می شود. با گذشت زمان ممکن است مثانه ضعیف شود و توانایی تخلیه کامل را از دست بدهد. سپس ادرار در مثانه باقی می ماند. این مشکلات باعث بسیاری از علائم دستگاه ادراری تحتانی می شوند. اگر اصلاً قادر به دفع ادرار نیستید (احتباس ادرار) یا اگر نارسایی کلیوی دارید، درمان فوری لازم است. اما علائم دیگر مانند جریان ضعیف ادرار یا نیاز به فشار دادن یا زور زدن را می توان کنترل کرد.

BPH خوش خیم است. این بدان معناست که سرطان نیست و منجر به سرطان نمی شود. با این حال، BPH و سرطان می توانند همزمان اتفاق بیفتند. خود BPH ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد اما اگر شروع به ایجاد علائم کرد، درمان ممکن است کمک کند. همچنین دانستن اینکه BPH رایج است بسیار ارزشمند است. حدود نیمی از مردان بین 51 تا 60 سال BPH دارند. تا 90 درصد از مردان بالای 80 سال به آن مبتلا هستند.

عوامل خطرزا

عوامل خطرزای بزرگ شدن غده پروستات عبارتند از:

• سن: بزرگ شدن غده پروستات به ندرت باعث ایجاد علائم و نشانه هایی در مردان کمتر از 40 سال می شود. حدود یک سوم مردان در سن 60 سالگی علائم متوسط ​​تا شدید را تجربه می کنند و حدود نیمی از آن ها تا 80 سالگی این علائم را تجربه می کنند.
• سابقه خانوادگی: داشتن یک خویشاوند خونی، مانند پدر یا برادر، با مشکلات پروستات به این معنی است که احتمال بروز مشکل در شما بیشتر است.
• دیابت و بیماری قلبی: مطالعات نشان می دهد که دیابت و همچنین بیماری قلبی و استفاده از مسدود کننده های بتا ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد.
• شیوه زندگی: چاقی خطر ابتلا به BPH را افزایش می دهد، در حالی که ورزش می تواند این خطر را کاهش دهد.

عوارض

عوارض بزرگ شدن پروستات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ناتوانی ناگهانی در دفع ادرار (احتباس ادرار): ممکن است لازم باشد یک لوله (کاتتر) در مثانه قرار دهید تا ادرار تخلیه شود. برخی از مردان مبتلا به بزرگی پروستات برای رفع احتباس ادراری نیاز به جراحی دارند.
• عفونت های دستگاه ادراری (UTIs): ناتوانی در تخلیه کامل مثانه می تواند خطر عفونت در دستگاه ادراری را افزایش دهد. اگر عفونت ادراری مکرر رخ دهد، ممکن است برای برداشتن بخشی از پروستات به جراحی نیاز باشد.
• سنگ مثانه: این ها معمولاً به دلیل ناتوانی در تخلیه کامل مثانه ایجاد می شوند. سنگ مثانه می تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.
• آسیب مثانه: مثانه ای که به طور کامل تخلیه نشده است می تواند به مرور زمان کشیده و ضعیف شود. در نتیجه دیواره عضلانی مثانه دیگر به درستی منقبض نمی شود و تخلیه کامل مثانه را دشوارتر می کند.
• آسیب کلیه: فشار در مثانه ناشی از احتباس ادرار می تواند مستقیماً به کلیه ها آسیب برساند یا عفونت مثانه را به کلیه ها برساند.

اکثر مردان مبتلا به بزرگی پروستات به این عوارض دچار نمی شوند. با این حال احتباس حاد ادرار و آسیب کلیه می تواند تهدیدی جدی برای سلامتی باشد. اعتقاد بر این است که داشتن پروستات بزرگ خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد.

تشخیص

پزشک شما با پرسیدن سوالات دقیق در مورد علائم شما و انجام یک معاینه فیزیکی شروع می کند. این امتحان اولیه احتمالاً شامل موارد زیر است:

1. معاینه رکتال دیجیتال
2. آزمایش ادرار
3. آزمایش خون
4. آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات PSA

پس از آن، پزشک ممکن است آزمایش های اضافی را برای کمک به تأیید بزرگی پروستات و رد سایر شرایط توصیه کند. این تست ها عبارتند از:

1. تست جریان ادرار
2. تست حجم باقیمانده پس از تخلیه
3. ثبت دفعات و مقدار ادرار در 24 ساعت

اگر وضعیت شما پیچیده تر باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• سونوگرافی ترانس رکتال
• بیوپسی پروستات
• مطالعات یورودینامیک و جریان فشار ادرار
• سیستوسکوپی

درمان

طیف گسترده ای از درمان ها برای بزرگ شدن پروستات در دسترس است، از جمله دارو، درمان های کم تهاجمی و جراحی. بهترین انتخاب درمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• اندازه پروستات
• سن
• سلامت کلی
• میزان درد و ناراحتی

اگر علائم قابل تحمل باشد، ممکن است تصمیم بگیرید که درمان را به تعویق بیندازید و به سادگی علائم خود را زیر نظر بگیرید. برای برخی از مردان، علائم می تواند بدون درمان کاهش یابد.

• دارو:

دارو درمانی رایج ترین درمان برای علائم خفیف تا متوسط ​​بزرگی پروستات است. گزینه های دارویی عبارتند از:

1. مسدود کننده های آلفا
2. مهارکننده های 5 آلفا ردوکتاز
3. درمان دارویی ترکیبی
4. تادالافیل

• درمان کم تهاجمی یا جراحی

درمان کم تهاجمی یا جراحی ممکن است توصیه شود، اگر فرد دارای علائمی همچون:

1. علائم متوسط ​​تا شدید است
2. دارو علائم را تسکین نداده است
3. فرد دچار انسداد مجاری ادراری، سنگ مثانه، وجود خون در ادرار یا مشکلات کلیوی است

همچنین در صورت داشتن علائم زیر درمان کم تهاجمی یا جراحی ممکن است گزینه ی خوبی نباشد:

1. عفونت ادراری درمان نشده
2. بیماری تنگی مجرای ادرار
3. سابقه پرتودرمانی پروستات یا جراحی مجاری ادراری
4. یک اختلال عصبی، مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس

هر نوع عمل پروستات می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. بسته به روشی که فرد انتخاب می کند، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جریان منی به جای خروج از آلت تناسلی در حین انزال به سمت عقب حرکت کرده و به مثانه وارد می شود ( انزال رتروگراد )
• مشکل موقت در دفع ادرار
• عفونت مجاری ادراری
• خون ریزی
• اختلال در نعوظ
• به ندرت، از دست دادن کنترل مثانه ( بی اختیاری ادرار )