سندرم تونل کارپال در اثر فشار بر عصب مدین (میانی ) دست ایجاد می شود. تونل کارپال یک مسیر باریک است که توسط استخوان ها و رباط ها در سمت کف دست احاطه شده است. هنگامی که عصب میانی تحت فشار قرار میگیرد، علائمی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در دست و بازو میتواند بروز کند.مشکلات آناتومیکی مچ دست و احتمالاً حرکات مکرر دست می تواند باعث سندرم تونل کارپال شود.درمان مناسب معمولا سوزن سوزن شدن و بی حسی را از بین می برد و عملکرد مچ دست و دست را به حالت طبیعی برمیگرداند.

علائم سندرم تونل کارپال

علائم سندرم تونل کارپال معمولاً به تدریج شروع می شوند و عبارتند از:

گزگز یا بی حسی

• ممکن است متوجه گزگز و بی حسی در انگشتان یا دست خود شوید. معمولا انگشت شست و اشاره، یا وسط و حلقه تحت تأثیر قرار می گیرد، اما انگشت کوچک شما تحت تأثیر قرار نمی گیرد. ممکن است در این انگشتان احساسی مانند برق گرفتگی داشته باشید. این احساس ممکن است از مچ دست شما به سمت بازوی شما حرکت کند. این علائم اغلب هنگام گرفتن فرمان، تلفن یا روزنامه رخ می دهد یا حتی ممکن است شما را از خواب بیدار کند.
• بسیاری از افراد برای کاهش علائم خود دست های خود را تکان میدهند. احساس بی حسی ممکن است مدت طولانی با شما همراه باشد.

ضعف

• ممکن است دچار ضعف در دست شوید و اجسام را بی اختیار رها کنید. این ممکن است به دلیل بی حسی دست یا ضعف عضلات انگشت شست باشد که توسط عصب مدین کنترل می شود.

علل سندرم تونل کارپال

سندرم تونل کارپال در اثر فشار بر عصب مدین ایجاد می شود.عصب میانی از ساعد شما از طریق گذرگاهی در مچ دست شما (تونل کارپال) به سمت کف دست شما می رود و حس انگشت شست و 3 انگشت دیگر شما( به جز انگشت کوچک) را از سمت داخل دست تامین میکند. همچنین به عضلات حرکتی پایه شست نیز عصب دهی میکند.
هر چیزی که عصب میانی را در فضای تونل کارپال تحت فشار قرار دهد یا تحریک کند ممکن است منجر به سندرم تونل کارپال شود. شکستگی مچ دست می تواند تونل کارپال را باریک کرده و عصب را تحریک کند، همچنین تورم و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید نیز ممکن است باعث این عارضه شود.

ریسک فاکتورهای سندرم تونل کارپال

تعدادی از عوامل با ایجاد سندرم تونل کارپال مرتبط هستند. اگرچه ممکن است مستقیماً باعث سندرم تونل کارپال نشوند، اما ممکن است خطر تحریک یا آسیب به عصب میانی را افزایش دهند. این عوامل شامل:

مشکلات آناتومیک

• شکستگی یا دررفتگی مچ دست، یا آرتریت که باعث تغییر شکل استخوان های کوچک مچ دست میشود، می تواند فضای داخل تونل کارپال را تغییر دهد و بر عصب میانی فشار وارد کند.همچنین افرادی که تونل های کارپال کوچکتری دارند ممکن است بیشتر به سندرم تونل کارپال مبتلا شوند.

جنسیت

• سندرم تونل کارپال به طور کلی در زنان شایع تر است. این ممکن است به این دلیل باشد که ناحیه تونل کارپال در زنان نسبتاً کوچکتر از مردان است. زنانی که سندرم تونل کارپال دارند نیز ممکن است تونل های کارپال کوچکتری نسبت به دیگر زنان داشته باشند.

عارضه های آسیب زننده به اعصاب محیطی

• برخی از بیماری های مزمن، مانند دیابت، خطر آسیب عصبی، از جمله آسیب به عصب میانی را افزایش می دهند.

عارضه های التهابی

• آرتریت روماتوئید و سایر بیماری هایی که باعث التهاب میشوند می توانند پوشش اطراف تاندون های مچ دست شما را تحت تاثیر قرار دهند و به عصب میانی شما فشار وارد کنند.

داروها

• برخی از مطالعات ارتباط بین سندرم تونل کارپال و استفاده از آناستروزول (آریمیدکس)، دارویی که برای درمان سرطان سینه استفاده می شود، نشان داده اند.

چاقی

• چاقی یک عامل خطر برای سندرم تونل کارپال است.

تغییرات مایعات و الکترولیتهای بدن

• احتباس مایع ممکن است فشار داخل تونل کارپال شما را افزایش دهد و عصب میانی را تحریک کند. این در دوران بارداری و یائسگی رایج است. سندرم تونل کارپال مرتبط با بارداری عموماً پس از بارداری به خودی خود بهبود می یابد.

بیماری ها

• برخی بیماری ها مانند یائسگی ، اختلالات تیروئید ، نارسایی کلیه و لنف آدنم، ممکن است شانس ابتلا به سندرم تونل کارپال را افزایش دهند.

شغل

• کار با ابزارهای ارتعاشی یا روی خط مونتاژی که به خمش طولانی یا مکرر مچ دست نیاز دارد ممکن است فشار زیادی بر عصب میانی ایجاد کند یا آسیب عصبی موجود را بدتر کند، به ویژه اگر کار در محیط سرد انجام شود.

استفاده از کامپیوتر

• چندین مطالعه بررسی کرده اند که آیا ارتباطی بین استفاده از کامپیوتر و سندرم تونل کارپال وجود دارد یا خیر. برخی از شواهد نشان می دهد که استفاده از ماوس، و گاهی صفحه کلید، ممکن است این سندرم را ایجاد کند.

جلوگیری از سندرم تونل کارپال

هیچ روش اثبات شده ای برای جلوگیری از سندروم تونل کارپال وجود ندارد اما شما می توانید با این روش ها فشار روی دست ها و مچ های خود را به حداقل برسانید:

• برای نوشتن طولانی، از یک خودکار با بدنه بزرگ و جوهر روان استفاده کنید.
• حین کار استراحت های کوتاه و مکرر داشته باشید. به آرامی دست ها و مچ ها را به صورت دوره ای کشیده و خم کنید. حتی چند دقیقه درهر ساعت می تواند موثر باشد.
• از فعالیت هایی که علائم را بدتر می کنند اجتناب کنید.
• از خم شدن زیاد مچ دست خود به سمت بالا یا پایین خودداری کنید. صفحه کلید و ماوس کامپیوتر خود را در ارتفاع آرنج یا کمی پایین تر قرار دهید.
• قوز نکنید.نشستن نامناسب شانه ها را به جلو می چرخاند و اعصاب گردن را تحت فشار قرار میدهد. این وضعیت می تواند مچ دست، انگشتان و دستان شما را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین باعث درد گردن شود.
• دستان خود را گرم نگه دارید. اگر در محیط سرد کار می کنید، احتمال بروز درد و سفتی دست بیشتر است. اگر نمی توانید دما را در محل کار کنترل کنید، دستکش های بدون انگشت بپوشید که دست و مچ شما را گرم نگه می دارد.
• از خوابیدن روی دست خودداری کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم و نشانه های سندرم تونل کارپال را دارید که با فعالیت های عادی و الگوهای خواب شما تداخل دارد، به پزشک مراجعه کنید. درصورت به تاخیر انداختن درمان آسیب دائمی عصبی و عضلانی ممکن است رخ دهد.

تشخیص سندرم تونل کارپال

پزشک شما ممکن است از شما سوالاتی بپرسد و یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را برای تعیین اینکه آیا سندرم تونل کارپال دارید انجام دهد:

• معاینه ی فیزیکی: پزشک با معاینه فیزیکی، حس انگشتان و قدرت عضلات دست شما را آزمایش خواهد کرد. خم کردن مچ دست، ضربه زدن بر روی عصب یا فشار دادن ساده روی عصب می تواند در بسیاری از افراد باعث ظهور علائم شود. پزشک همچنین الگوی علائم شما را بررسی خواهد کرد. به عنوان مثال، از آنجایی که عصب میانی به انگشت کوچک شما عصب دهی نمی کند، علائم در آن انگشت ممکن است نشان دهنده مشکلی غیر از سندرم تونل کارپال باشد.علائم سندرم تونل کارپال معمولاً هنگام در دست گرفتن تلفن یا روزنامه یا گرفتن فرمان رخ می دهد. این علایم حتی در شب رخ می دهند و ممکن است شما را در طول شب بیدار کنند، یا ممکن است وقتی صبح از خواب بیدار می شوید متوجه بی حسی انگشتانتان شوید.
• اشعه ایکس: برخی از پزشکان برای رد سایر علل درد مچ دست، مانند آرتریت یا شکستگی، عکسبرداری با اشعه ایکس از مچ دست را توصیه می کنند. با این حال، اشعه ایکس برای تشخیص سندرم تونل کارپال مفید نیست.
• نوار عصب عضله: در طول این آزمایش، پزشک یک الکترود سوزنی نازک را در ماهیچه های خاصی قرار می دهد تا فعالیت الکتریکی را هنگام انقباض و استراحت عضلات ارزیابی کند. این آزمایش می تواند آسیب به ماهیچه های عصب دهی شده توسط عصب مدین را شناسایی کند.

پزشک همچنین ممکن است سوالات زیر را جهت تشخیص بیماری از شما بپرسد:

• چه زمانی علائم شما در بدترین حالت خود هستند؟
• آیا علایم در زمان خاصی از روز بروز میکنند؟
• چه مدت زمانی است که این مشکل را داشته اید؟
• آیا علایم شما به طور ناگهانی یا به تدریج ایجاد شده اند؟
• آیا فعالیت های خاصی وجود دارد که باعث بهتر یا بدتر شدن علایم شما شود؟

درمان سندرم تونل کارپال

اگر این بیماری در اسرع وقت پس از شروع علائم اولیه درمان شود و به موقع تشخیص داده شود، روش های ساده غیرجراحی ممکن است به بهبود آن کمک کنند.

1. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID :مانند بروفن ممکن است در کوتاه مدت به تسکین درد ناشی از سندرم تونل کارپال کمک کنند.
2. کمپرس سرد: از کمپرس سرد برای کاهش تورم استفاده کنید.
3. کاهش وزن
4. آتل بندی مچ دست. آتلی که مچ شما را در هنگام خواب ثابت نگه می دارد می تواند به تسکین علائم شبانه گزگز و بی حسی کمک کند. حتی اگر فقط در شب از آتل استفاده می کنید، می تواند به جلوگیری از علائم روزانه نیز کمک کند. اگر باردار هستید، آتل بستن شبانه بهترین گزینه است زیرا در صورت اثر بخشی نیاز به استفاده از هیچ دارویی نیست.
5. ورزش های مچ دست و فیزیوتراپی : در فواصل کوتاه هنگام کار مچ دست خود را بچرخانید و کف دست و انگشتان خود را بکشید.
6. تزریق کورتیکواستروئیدها. پزشک ممکن است برای کاهش التهاب و تسکین درد، کوکتل دارویی کورتیکواستروئیدی را به تونل کارپال شما تزریق کند.کورتیکواستروئیدها التهاب و تورم و فشار روی عصب را کاهش می دهند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی به اندازه تزریق کورتیکواستروئید برای درمان سندرم تونل کارپال موثر نمیباشند.
7. لیزر پر توان: از لیزر پرتوان می توان برای افزایش دمای ناحیه مورد نظر از بافت بدن برای کاهش درد و بهبودی استفاده کرد. یک دوره درمان لیزر پرتوان در طول چند هفته ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
8. عمل جراحي: اگر علائم شما شدید باشد یا به درمان های دیگر پاسخ ندهد، ممکن است جراحی مناسب باشد.هدف از جراحی تونل کارپال کاهش فشار با بریدن رباطی است که روی عصب میانی فشار می آورد.

البته خطرات جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزادسازی ناقص رباط
• عفونت زخم
• تشکیل اسکار
• آسیب به اعصاب یا عروق خونی

---