هیدروسل چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

هیدروسل مجموعه ای از مایع در غشای بیضه است که باعث تورم در کیسه بیضه می شود. زنان نیز ممکن است هیدروسل را در امتداد کانال «نوک» تجربه کنند اما بسیار نادر است.حدود 10 درصد از نوزادان پسر دارای هیدروسل هستند که معمولاً قبل از یک سالگی از بین می رود.تورم می تواند در یک یا هر دو طرف کیسه بیضه رخ دهد. دردی ایجاد نمی کند اما ممکن است ناراحت کننده باشد، به خصوص زمانی که تورم قابل توجه باشد.

علائم هیدروسل:

معمولا هیدروسل هیچ دردی ایجاد نمی کند و تنها علامت آن تورم کیسه بیضه است. با این حال در بزرگسالان، هیدروسل می تواند ناراحت کننده باشد. هر چه مقدار مایع در هیدروسل بیشتر باشد، کیسه بیضه سنگین تر می شود. برخی از افراد ورم را در صبح ناخوشایندتر از عصر می دانند. اگر درد یا تورم ناگهانی کیسه بیضه رخ دهد، به خصوص پس از آسیب به کیسه بیضه، ضروری است که فوراً از پزشک کمک بگیرید.

این علائم می تواند ناشی از محدودی شدن جریان خون در یک بیضه پیچ خورده (پیچ خوردگی بیضه) باشد که نیاز به درمان فوری دارد.

انواع هیدروسل:

دو نوع هیدروسل وجود دارد: مرتبط و غیرمرتبط.

• هیدروسل غیرمرتبط:

این هیدروسل ها در نوزادان با بسته شدن حلقه اینگوینال تشکیل می شوند اما مایع در غشای بیضه ها باقی می ماند. بدن معمولاً ظرف یک سال مایعات را جذب می کند.

• هیدروسل مرتبط:

به ندرت حلقه اینگوینال باز می ماند و اجازه می دهد مایع بین شکم و غشای بیضه به عقب و جلو حرکت کند. پزشکان به این حالت هیدروسل مرتبط می گویند. تورم کیسه بیضه بسته به سطح فعالیت فرد و مقدار مایع موجود می تواند تغییر کند.

هیدروسل های مرتبط اغلب با فتق اینگوینال همراه است.

علت هیدروسل بیضه:

علت هیدروسل به سن فرد بستگی دارد.

• در نوزادان:

هنگامی که جنین پسر در دوران بارداری در حال رشد است، بیضه ها در نزدیکی کلیه ها در شکم رشد می کنند. در پایان یک بارداری کامل، آن ها به موقعیت معمول خود در کیسه بیضه حرکت می کنند.برای اینکه بیضه ها پایین بیایند، یک پوشش عضلانی در کیسه بیضه باز می شود (حلقه اینگوینال) و یک کانال یا کیسه را تشکیل می دهد.هنگامی که بیضه ها به موقعیت معمول خود رسیدند، حلقه اینگوینال بسته می شود. اگر حلقه باز بماند یا دوباره باز شود، مایع می تواند از طریق این کانال از شکم به کیسه بیضه عبور کند و این باعث هیدروسل می شود.گاهی اوقات، نوزادان قبل از پایین آمدن بیضه ها به دنیا می آیند که شانس ایجاد هیدروسل افزایش می یابد.

• در بزرگسالان:

در مردان مسن، اگر حلقه اینگوینال بسته نشده باشد یا دوباره باز شود، یک هیدروسل مرتبط ایجاد می شود.هیدروسل در مردان بالغ چندین علت احتمالی دیگر دارد، از جمله:

• صدمه
• التهاب
• عفونت

عوامل خطرساز هیدروسل:

اکثر هیدروسل ها در بدو تولد وجود دارند. نوزادانی که نارس به دنیا می آیند بیشتر در معرض خطر ابتلا به هیدروسل هستند.عوامل خطرساز برای ایجاد هیدروسل در مراحل بعدی زندگی، عبارتند از:

• آسیب یا التهاب کیسه بیضه
• عفونت، از جمله عفونت مقاربتی (STI)

عوارض هیدروسل:

هیدروسل معمولاً خطرناک نیست و معمولاً بر باروری تأثیر نمی گذارد. اما هیدروسل ممکن است با یک بیماری زمینه ای بیضه همراه باشد که می تواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:

• عفونت یا تومور: ممکن است تولید یا عملکرد اسپرم را کاهش دهد.
• فتق اینگوینال: حلقه روده گیرافتاده در دیواره شکم می تواند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شود.

تشخیص هیدروسل:

• هنگامی که فردی با تورم در کیسه بیضه به دنبال درمان است، پزشک ابتدا سوالاتی را برای کمک به تعیین علت احتمالی می پرسد. پزشک یک معاینه فیزیکی انجام می دهد که شامل لمس کیسه بیضه برای تأیید محل و میزان تورم است. هیدروسل در جلو یا زیر بیضه قرار دارد. پزشک می خواهد بداند که آیا کیسه بیضه در طول معاینه حساس است یا خیر.
• آن ها همچنین ممکن است بررسی کنند که آیا نور از تورم کیسه بیضه عبور می کند یا خیر. این آزمایش ترانسیلومیناسیون نامیده می شود.اگر تورم پر از مایع باشد، مانند هیدروسل، نور از آن عبور می کند. یک توده جامد، مانند تومور، اجازه عبور نور را نمی دهد.
• ترانسیلومیناسیون می تواند به پزشکان کمک کند تا علت تورم کیسه بیضه را کشف کنند اما برخی از مراحل دیگر می تواند به آن ها در تشخیص قطعی کمک کند. برای مثال، اگر پزشک در مورد علت اصلی تورم شک داشته باشد، ممکن است بخواهد آزمایش دیگری مانند اسکن سونوگرافی را تجویز کند.
• در موارد نادر، جراحی اکتشافی ممکن است تنها راه برای تعیین اینکه چه موضوعی مسئول این علامت است، باشد.

درمان هیدروسل:

اکثر نوزادان مبتلا به هیدروسل نیازی به درمان ندارند، زیرا این بیماری با گذشت زمان برطرف می شود.والدین و مراقبان باید هر از چند گاهی کیسه بیضه را چک کنند و اگر تورم بسیار بزرگ شد یا نوزاد درد داشت با پزشک خود تماس بگیرند.برای افرادی که هیدروسل بسیار بزرگ و ناراحت کننده دارند، جراحی برای برداشتن آن ها ممکن است بهترین گزینه باشد.

یکی دیگر از گزینه های درمانی تخلیه هیدروسل با استفاده از سوزن آسپیراسیون است. در این روش، پزشک یک سوزن بلند را داخل کیسه بیضه می کند تا مایع را بیرون بکشد. سپس ممکن است مواد شیمیایی را به هیدروسل تزریق کنند تا از پر شدن مجدد آن با مایع جلوگیری کنند (اسکلروتراپی). این درمان برای بزرگسالانی که در معرض خطر عوارض جراحی هستند، بهترین گزینه است.