درمان تنگی کانال نخاعی بدون جراحی

دکتر بنفشه ولیان [ فوق تخصص درد ]آدرس وب سایت : www.drvaliyan.ir
آدرس مطب : تهران ، خیابان مطهری ، خیابان فجر ، کوچه مدائن ، پلاک 20 ، ساختمان پزشکان ماهان ، طبقه 5 تلفن مطب : 22896224 - 021

تنگی کانال نخاعی باریک شدن فضاهای ستون فقرات است که می تواند بر روی اعصابی که از طریق ستون فقرات عبور می کنند، فشار وارد کند. تنگی کانال نخاعی اغلب در ناحیه کمر و گردن رخ می دهد. برخی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی ممکن است علائمی نداشته باشند. برخی دیگر ممکن است درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف عضلانی را تجربه کنند. علائم می تواند در طول زمان بدتر شود. تنگی ستون فقرات معمولاً در اثر تغییرات سایش و پارگی در ستون فقرات مربوط به آرتروز ایجاد می شود.

انواع تنگی کانال نخاع:

انواع تنگی کانال نخاعی بر اساس محل وقوع این بیماری طبقه بندی می شوند. امکان داشتن بیش از یک نوع تنگی نیز وجود دارد. دو نوع اصلی تنگی کانال نخاعی عبارتند از:

• تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن: در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در گردن رخ می دهد.
• تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر: در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در قسمت پایین کمر رخ می دهد. این شایع ترین شکل تنگی نخاعی است.

علائم تنگی کانال نخاع:

بسیاری از افراد شواهدی از تنگی کانال نخاعی در MRI یا سی تی اسکن دارند اما ممکن است علائمی نداشته باشند. هنگامی که آن ها رخ می دهند، اغلب به تدریج شروع شده و با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم بسته به محل تنگی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند متفاوت است.

• در ناحیه گردن (ستون فقرات گردنی):

• بی حسی یا گزگز در دست، بازو، پا یا ساق پا
• ضعف در دست، بازو، پا یا ساق پا
• مشکلات راه رفتن و تعادل
• گردن درد
• در موارد شدید، اختلال عملکرد روده یا مثانه (فوریت ادرار و بی اختیاری)

• در قسمت پایین کمر (ستون فقرات کمری)

• بی حسی یا گزگز در پا یا ساق پا
• ضعف در پا یا ساق پا
• درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا هنگام ایستادن برای مدت طولانی یا هنگام راه رفتن که معمولاً با خم شدن به جلو یا نشستن کاهش می یابد.
• کمر درد

علل تنگی کانال نخاع:

ستون فقرات از گردن تا قسمت پایین کمر امتداد دارد. استخوان های ستون فقرات یک کانال نخاعی را تشکیل می دهند که از نخاع (اعصاب) محافظت می کند. برخی از افراد با یک کانال نخاعی کوچک متولد می شوند. اما بیشتر تنگی های نخاعی زمانی اتفاق می افتد که فضای باز درون ستون فقرات باریک شود. علل تنگی کانال نخاعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رشد بیش از حد استخوان: ساییدگی و پارگی آسیب ناشی از استئوآرتریت بر روی استخوان های ستون فقرات می تواند باعث تشکیل خارهای استخوانی شود که می توانند به کانال نخاعی رشد کنند. بیماری پاژه، یک بیماری استخوانی که معمولاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد نیز می تواند باعث رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود.
• فتق دیسک: بالشتک های نرمی که به عنوان ضربه گیر بین مهره ها عمل می کنند، با افزایش سن خشک می شوند. شکاف در قسمت بیرونی دیسک ممکن است به برخی از مواد نرم داخلی اجازه فرار دهد و بر روی نخاع یا اعصاب فشار بیاورد.
• رباط های ضخیم: طناب های سختی که به نگه داشتن استخوان های ستون فقرات کمک می کنند به مرور زمان سفت و ضخیم می شوند. این رباط های ضخیم می توانند به داخل کانال نخاعی برآمده شوند.
• تومورها: رشد غیرطبیعی می تواند در داخل نخاع، در غشاهایی که طناب نخاعی را می پوشاند یا در فضای بین نخاع و مهره ها ایجاد شود. این موارد در تصویربرداری ستون فقرات با MRI یا CT غیرمعمول و قابل شناسایی هستند.
• آسیب های ستون فقرات: تصادفات رانندگی و سایر ضربه ها می توانند باعث دررفتگی یا شکستگی یک یا چند مهره شوند. استخوان جابجاشده از شکستگی ستون فقرات ممکن است به محتویات کانال نخاع آسیب برساند. تورم بافت مجاور بلافاصله پس از جراحی کمر نیز می تواند بر نخاع یا اعصاب فشار وارد کند.

عوامل خطرساز تنگی کانال نخاع:

اکثر افراد مبتلا به تنگی نخاعی بالای 50 سال سن دارند. اگرچه تغییرات دژنراتیو می تواند باعث تنگی کانال نخاعی در افراد جوان تر شود، دلایل دیگری باید در نظر گرفته شود. این دلایل شامل تروما، بدشکلی مادرزادی ستون فقرات مانند اسکولیوز و یک بیماری ژنتیکی است که بر رشد استخوان و عضله در سراسر بدن تأثیر می گذارد. تصویربرداری ستون فقرات می تواند این علل را متمایز کند.

عوارض تنگی کانال نخاع:

به ندرت، تنگی شدید نخاعی درمان نشده ممکن است پیشرفت کند و دائمی شود و عوارض زیر را ایجاد کند:

• بی حسی
• ضعف
• مشکلات تعادل
• بی اختیاری ادرار
• فلج شدن

تشخیص تنگی کانال نخاع:

برای تشخیص تنگی کانال نخاعی، پزشک ممکن است در مورد علائم و نشانه ها بپرسد، در مورد سابقه پزشکی صحبت کند و یک معاینه فیزیکی انجام دهد. او ممکن است چندین آزمایش تصویربرداری را برای کمک به مشخص کردن علت علائم تجویز کند.

• تست های تصویربرداری:

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اشعه ایکس: عکس برداری با اشعه ایکس از پشت می تواند تغییرات استخوانی، مانند خارهای استخوانی را که ممکن است فضای داخل کانال نخاعی را باریک کند، نشان دهد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): از یک آهنربای قدرتمند و امواج رادیویی برای تولید تصاویر مقطعی از ستون فقرات استفاده می شود. این آزمایش می تواند آسیب دیسک ها و رباط ها و همچنین وجود تومورها را تشخیص دهد. مهمتر از همه، می تواند نشان دهد که اعصاب نخاع تحت فشار قرار می گیرند یا خیر.
• سی تی یا سی تی میلوگرام: اگر نمی توانید MRI انجام دهید، پزشک ممکن است توموگرافی کامپیوتری (CT) را توصیه کند، آزمایشی که تصاویر اشعه ایکس گرفته شده از زوایای مختلف را برای تولید تصاویر دقیق و مقطعی از بدن شما ترکیب می کند. در سی تی میلوگرام، سی تی اسکن پس از تزریق رنگ کنتراست انجام می شود. این رنگ طناب نخاعی و اعصاب را مشخص می کند و می تواند فتق دیسک ، خار استخوان و تومور را نشان دهد.

درمان بدون جراحی تنگی کانال نخاع:

درمان تنگی کانال نخاعی به محل تنگی و شدت علائم بستگی دارد. اگر علائم خفیف است یا هیچ علائمی وجود ندارد، پزشک ممکن است نکاتی را برای خودمراقبتی ارائه دهد که می توانید در خانه انجام دهید. اگر این مورد کمکی نکرد، پزشک ممکن است داروها یا فیزیوتراپی را توصیه کند.

• داروها:

پزشک ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:

• مسکن ها: داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن ممکن است به طور موقت برای کاهش ناراحتی ناشی از تنگی نخاع استفاده شوند. آن ها معمولاً فقط برای مدت کوتاهی توصیه می شوند، زیرا شواهد کمی مبنی بر فواید استفاده طولانی مدت وجود دارد.
• داروهای ضد افسردگی: دوزهای شبانه داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند آمی تریپتیلین، می تواند به کاهش درد مزمن کمک کند.
• داروهای ضد تشنج: برخی از داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پرگابالین برای کاهش درد ناشی از اعصاب آسیب دیده استفاده می شود.
• مواد افیونی: داروهایی که حاوی داروهای مرتبط با کدئین مانند اکسی کدون و هیدروکودون هستند ممکن است برای تسکین درد کوتاه مدت مفید باشند. همچنین ممکن است برای درمان طولانی مدت اپیوئیدها با احتیاط در نظر گرفته شوند. اما خطر عوارض جانبی جدی، از جمله اعتیاد را به همراه داشته باشند.

• فیزیوتراپی:

افرادی که تنگی کانال نخاعی دارند، معمولاً به دلیل تلاش برای کاهش درد، فعالیت کمتری دارند. اما این امر می تواند منجر به ضعف عضلانی شود که درد بیشتری ایجاد می کند. یک فیزیوتراپیست می تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که ممکن است کمک کننده باشند:

• تمرینات افزایش قدرت و استقامت
• تمرینات حفظ انعطاف و ثبات ستون فقرات
• تمرینات بهبود تعادل

• تزریق استروئید:

ریشه های عصبی ممکن است در نقاطی که در آن نیشگون گرفته می شوند، تحریک و متورم شوند. در حالی که تزریق یک داروی استروئیدی (کورتیکواستروئید) به فضای اطراف گیرافتادگی تنگی را برطرف نمی کند، می تواند به کاهش التهاب و تسکین بخشی از درد کمک کند.تزریق استروئید برای همه موثر نیست و تزریق مکرر استروئید می تواند استخوان ها و بافت همبند اطراف را ضعیف کند، بنابراین فقط می توان این تزریق ها را چند بار در سال انجام داد.

• روش رفع فشار:

در این روش، از ابزارهای سوزن مانند برای برداشتن بخشی از رباط ضخیم در پشت ستون فقرات استفاده می شود تا فضای کانال نخاعی افزایش یابد و گیرافتادگی ریشه عصبی برطرف شود. فقط بیماران مبتلا به تنگی ستون فقرات کمری و رباط ضخیم واجد شرایط این نوع رفع فشار هستند.این روش برداشت فشار کمری با هدایت تصویر از راه پوست (PILD) نامیده می شود. همچنین به آن رفع فشار کمری با حداقل تهاجم (MILD) نیز گفته می شود، اما برای جلوگیری از اشتباه گرفتن با روش های جراحی کم تهاجمی، پزشکان اصطلاح PILD را انتخاب کرده اند.از آنجایی که PILD بدون بیهوشی عمومی انجام می شود، ممکن است گزینه ای برای برخی از افراد با خطرات جراحی بالا ناشی از سایر مشکلات پزشکی باشد.