علایم و بیماری های پوستی مرتبط با ایدز HIV

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

ایدز (AIDS) مخفف عبارت انگلیسی (Acquired Immunodeficiency Syndrome) است که معنی آن به فارسی «سندرم نقص ایمنی اکتسابی» است. این بیماری توسط ویروسی به نام اچ آی وی منتقل می شود و می تواند فرد مبتلا به این بیماری را به مرور زمان و با توجه به شدت بیماری به کام مرگ بفرستد. بیماری ایدز، سیستم ایمنی بدن که وظیفه مقابله با ویروس ها، باکتری ها و هر نوع عامل بیماری زای دیگر را دارد در بدن فرد آهسته از بین می برد، در نتیجه بدن در برابر نفوذ ویروس ها، باکتری ها، انگل ها، مواد آلاینده، مواد سرطان زا، سموم و قارچ ها مقاومت خود را از دست می دهد. اچ آی وی (HIV) در واقع یک عفونت ویروسی است که می تواند از طریق رابطه جنسی، خون و یا از طریق مادر به فرزند در طول بارداری، بدو تولد و یا در دوره شیردهی منتقل شود. بدون مصرف دارو، سال ها طول می کشد تا ویروس HIV سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا را ضعیف کند و به نقطه ای برسد که فرد را مبتلا به بیماری ایدز دانست.

حدود 90 درصد از افراد مبتلا به HIV دچار تغییراتی در پوست خود می شوند. به طور کلی، بثورات HIV به عنوان ضایعات قرمز کوچک متعدد ظاهر می شوند که صاف و بزرگ هستند. بثورات پوستی از علائم HIV است که معمولاً در دو ماه اول پس از ابتلا به ویروس خود را نمایان می کند. در ادامه علائم پوستی این بیماری شرح داده میشود.

انواع علائم پوستی ایدز

عفونت هاي باكتر يال

بيماران آلوده به HIV اغلب دچار عفونت هاي پوستي ناشي از باكتري مي شوند. در معتادان تزريقي ممكن است در محل تزريق آبسه هايي پديد آيد. شايع ترين عفونت باكتريايي، زرد زخم است كه مي تواند به پيدايش تاول هاي خوشه اي بزرگ، نرم و پر از مايع منتهي شود. اين تاول ها به سرعت پاره شده و سپس مايعي زردرنگ از آنها به بيرون مي تراود.

اگزمای شوره ای

اين بيماري به صورت ضايعات پوسته دار، قرمز رنگ و خارش دار، اغلب بر روي صورت پديد مي آيد كه گونه ها، پيشاني، ابروها، بيني و گوش ها را در بر مي گيرد. بر روي پوست سر هم مي تواند به صورت شوره ديده شود. ضايعات در ساير نقاط بدن مثل قفسه سينه و كشاله ران نيز ممكن است پديد آيند. درمان معمولاً شامل استفاده از كرم ها و پمادهاي مختلف است كه داروهاي كورتن دار را نيز شامل مي شود در بيماران آلوده به HIV ممكن است براي كنترل بيماري به درمان هاي شديدتري نياز باشد.

پسوريازيس

عفونت HIV در بيماران مبتلا به پسوريازيس اغلب باعث تشديد بيماري مي شود. تشديد بيماري به صورت افزايش در اندازه و تعداد ضايعات پوسته دار صورتي رنگ بروز مي كند كه ممكن است تمامي بدن را بپوشانند و بخصوص روي پوست سر، آرنج ها و زانوها شديدتر است. در بعضي از بيماران، ضايعات پوسته دار ضخيم پسوريازيس بر روي كف دست ها و كف پاها ايجاد مي شود كه بسيار ناراحت كننده هستند و مي توانند همراه با تاول هاي پر از چرك نيز باشند. پسوريازيس منتشر حاد هم ممكن است پديد آيد كه در اين حالت تمام بدن همراه با خارش دچار قرمزي و پوسته ريزي مي شود

خارش

يكي از مشكلات بيماران مبتلا به HIV خارش وسيع همراه با برجستگي هاي كوچك يا بزرگ كهيري قرمز است. خارش بيمار بسيار ناراحت كننده بوده و كنترل آن مشكل مي باشد. اين نوع خارش اغلب به دوزهاي بالاي داروهاي آنتي هيستامين و داروهاي موضعي از جمله كرم هاي محتوي كورتيزون پاسخ رضايت بخشي نمي دهد.

فوليكوليت ها و ضايعات آكنه اي

بسيار از بيماران مبتلا به HIV دچار كورك هاي كوچك در اطراف فوليكول هاي مو در پوست قفسه سينه و پشت و گاهي صورت، پوست سر، پاها و نشيمنگاه مي شوند. اين ضايعات پوستي شبيه آكنه مي توانند همراه با خارش شديد بوده و مانند كهير بيمار را آنقدر وادار به خاراندن محل كنند كه به خونريزي و عفونت ثانويه منجر شود. اين حالت كه به فوليكوليت مشهور است معمولاً با تركيبي از آنتي هيستامين ها و لوسيون هاي موضعي خنك كننده كه در درمان آكنه كاربرد دارند درمان مي شود.

سارکوم کاپوزی

سارکوم کاپوزی، اولین سرطانی بود که مرتبط با ایدز شناخته شد. این بیماری که در ابتدا به شکل لکه های صورتی است و بعداً منتشر و قابل لمس می شود، دارای سه مرحله پچ، پلاک و ندول است. در این بیماری درگیری مخاطی شایع است؛ اما بیماری های احشایی شایع نبوده (حدود ۱۰% از بیماران در زمان تشخیص به آنها دچار هستند) و در صورت نبود علائم مربوطه به بررسی برای وجود چنین بیماری هایی نیاز نیست.

دانه های سروکانورژن

در طی چند هفته از عفونت HIV، بسیاری از افراد علائم آنفولانزا و دانه های پوستی را تجربه می کنند. این فرآیند که به نام سروکانورژن شناخته می شود، هنگامی رخ می دهد که بدن آنتی بادی های HIV تولید می کند. سروکانورژن ممکن است باعث تب و تورم غدد لنفاوی شود. این دانه های اچ آی وی خارش ندارد و معمولاً صاف و قرمز است. این اغلب روی مناطق بزرگ بدن مانند سینه یا پشت تأثیر می گذارد.

تبخال

دو نوع تبخال وجود دارد که شامل هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) و تبخال سیمپلکس نوع ۲ (HSV-2) است. نوع اول اغلب در دهان یا نزدیکی دهان رخ می دهد و به صورت درد سرماخوردگی ظاهر می شود و نوع دوم اغلب روی بدن یا در نزدیکی اندام های جنسی اتفاق می افتد و گاهی « تبخال دستگاه تناسلی » نامیده می شود. ویروس تبخال از طریق تماس شخصی نزدیک سرایت می کند.

برای تبخال درمانی وجود ندارد و تا زمانی که محرکی باعث فعالیت مجدد ویروس در بدن فرد مبتلا شود، در سلول های عصبی نهفته باقی می ماند. بروز این تبخال ها با داروهای ضدویروسی قابل کنترل است. تبخال بسیار مسری است و به شکل یک دانه ظاهر می شود. افراد مبتلا به اچ آی وی در مبارزه با ویروس تبخال بسیار ناتوان هستند، بنابراین علائم آنها بدتر از افراد بدون HIV است.

زگیل آبکی

این بیماری مانند زگیل موجب ضایعات می شود که می تواند به دیگران نیز انتقال یابد. ضایعات پوستی به رنگ پوست بوده دارند و موجب آسیب نمی شود؛ اما در طول زمان، آنها بدتر می شوند.

کهیر حاد

بر اساس آمارهای پزشکی، نشانه های کهیر در این بیماری انواع مختلفی دارد. یکی از نشانه های آن «سبوریک درماتیتیس» است که در ابتدای ورود ویروس HIV به بدن با جوش های کوچک و تیره بر روی صورت، تن، دست ها و پاها ظاهر می شود. در برخی موارد، کهیر به شکل زخم در دهان بروز می یابد و ممکن است حدود دو هفته در نقاط مختلف بدن رؤیت شود. این حالت معمولاً حدود 2 الی سه هفته پس از انتقال ویروس رخ می دهد.

زگیل تناسلی

علائم ظاهری ایدز در کشور ما بیشتر در ناحیه تناسلی و معمولاً در آقایان دیده می شود. به وجود آمدن ضایعات بسیار بزرگ و مقاوم در برابر درمان از بارزترین و مهم ترین علائم ظاهری ایدز در افراد مبتلا به زگیل تناسلی است. مؤثرترین درمان زگیل تناسلی کرایوتراپی با فریز کردن است. ویژگی اصلی این زگیل های تناسلی پخش سریع آن در ناحیه تناسلی و همچنین در سایر قسمت های بدن است.

تشخیص ایدز

آزمایشات HIV شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش های آنتی بادی: این آزمایش ها قادر به تشخیص وجود آنتی بادی های HIV یا پروتئین های سیستم ایمنی در نمونه های خون یا بزاق فرد هستند. با این حال این موارد نمی توانند HIV را در مراحل اولیه تشخیص دهند.
• آزمایش های آنتی ژن / آنتی بادی: این آزمایش ها به شناسایی آنتی بادی ها و آنتی ژن های HIV یا اجزای ویروسی در خون می پردازند. این آزمایش ها نیز قادر به تشخیص HIV در مراحل اولیه نیستند.
• آزمایش های اسید نوکلئیک: برای تشخیص HIV در مراحل اولیه این آزمایش مناسب است. این آزمایش وجود مواد ژنتیکی HIV در خون را بررسی می کند.

درمان ایدز

• درمان ویروس اچ آی وی آنتی رتروویروس درمانی (ART) نام دارد. ART شامل دریافت هر روزه ی داروهای HIV است.
• ART نمی تواند اچ آی وی را درمان کند؛ اما به افراد مبتلا کمک می کند طولانی تر و سالم تر زندگی کنند.
• ART خطر انتقال ویروس را به دیگران نیز کاهش می دهد.
• هدف اصلی درمان های ART کاهش بار ویروسی به میزان غیرقابل شناسایی است؛ یعنی میزان ویروس در خون فرد آنقدر پایین بیاید که با تست های آزمایشگاهی قابل شناسایی نباشد. افرادی که بار ویروسی غیرقابل شناسایی دارند، ویروس را به دیگران منتقل نمی کنند.