تفسیر سونوگرافی کلیه و مثانه و پروستات

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی یک روش بی خطر و بدون درد است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از داخل بدن تولید می کند. در سونوگرافی از ژل و یک پروب یا مبدل که مستقیماً بر روی پوست ناحیه مورد بررسی قرار می گیرد، استفاده می شود و امواج صوتی با فرکانس بالا از طریق ژل به داخل بدن منتقل می شوند. سپس این کاوشگر صداهایی که به عقب بازمی گردند را جمع آوری نموده و رایانه از آن امواج صوتی برای ایجاد تصاویر استفاده می کند. سونوگرافی کلیه و مثانه یک معاینه ی راحت و بدون درد است که در آن از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از کلیه ها و مثانه استفاده می شود. کلیه ها به سمت قسمت پشتی حفره ی شکم، درست بالای خط کمر قرار دارند. آنها مواد زائد را از خون خارج کرده و ادرار را تولید می کنند.

سونوگرافی مثانه شامل ارزیابی حجم مثانه، اندازه گیری ضخامت دیوار آن و تعیین وجود سنگ ها و تومورهای مثانه است. در بسیاری از موارد، پزشک، سونوگرافى كليه و مثانه را باهم برای بیمار درخواست می کند، سونوگرافی کلیه ها و مثانه معمولاً با هم درخواست می شود و معمولاً در مردان به صورت سونوگرافی کلیه ها و مثانه و پروستات و تعیین باقی مانده ادراری توسط پزشک درخواست داده می شود.

پروستات یکی از غدد سیستم تناسلی مردان است که همزمان با بلوغ، شروع به رشد کرده و در حدود سن 20 سالگی به اندازه کامل خود می رسد. این غده که در لگن خاصره، ابتدای مجرای ادرار قرار گرفته است. غده برون ریز پروستات علاوه بر اینکه با تولید و ترشح مایعی، باعث تغذیه و حفاظت اسپرم در دستگاه تناسلی می شود، به دلیل محل قرارگیری و بافت خاص خود در عملکرد دستگاه ادراری نیز نقش قابل توجهی دارد. به همین دلیل، بیشتر علائم بیماری های پروستات، به مشکلات ادراری در مردان منجر می شود.

سونوگرافیست، نتایج سونوگرافی را تفسیر می کند و سپس اطلاعاتی را برای ارسال به پزشک آماده می کند. پزشک شما، این نتایج را مرور و بررسی خواهد کرد. اگر نتایج آزمایش غیرطبیعی به نظر برسد، پزشک ممکن است دستور انجام آزمایش های دیگری را بدهد. در ادامه به ارائه توضیحات بیشتر در ارتباط با سونوگرافی اندام های کلیه، مثانه و پروستات خواهیم پرداخت.

علل انجام سونوگرافی کلیه

1. عفونت کلیه
2. سنگ کلیه
3. آسیب حاد کلیوی
4. درد کلیه
5. تومور کلیه
6. بیماری کلیه پلیکیستیک
7. سونوگرافی کلیه برای تشخیص مشکلاتی مانند انسداد کلیه، وجود آبسه در کلیه، جمع شدن مایع در کلیه و ارزیابی عملکرد کلیه بعد از پیوند کلیه نیز انجام می شود.

علل انجام سونوگرافی مثانه

• تکرر ادرار
• سوزش ادرار
• درد در پهلوها ( این دردها می تواند ناشی از مشکلات کلیوی باشد ).

در چنین مواردی پزشک هر دو اندام کلیه و مثانه را از نظر مواردی چون اندازه، ضخامت پارانشیم و نمای پارانشیم معاینه می کند و اگر در کلیه سنگ و یا ضایعه ای مانند کیست های کورتیکال، کیست پاراپلویک، توده های خوش خیم، توده های بدخیم و یا تورم و هیدرونفروز وجود داشته باشد و یا با بررسی اندازه مثانه، ضخامت جدار مخاطی و بررسی ضایعات مخاطی وجود سنگ در مثانه تشخیص داده شود، روند درمانی مناسب را برای بیمار تجویز می کند.

علل انجام سونوگرافی پروستات

سونوگرافی پروستات برای آزمایش غده پروستات و بافت های اطراف آن در مردان انجام می شود. در صورتی که بیمار شرایط زیر را داشته باشد این سونوگرافی توصیه می شود:

• سن بیمار بالای چهل سال باشد.
• در معاینات فیزیکی رکتال (مقعدی) ناهنجاری و موارد غیرمعمول مشاهده شود.
• بیمار در معرض ریسک ابتلا به سرطان پروستات قرار داشته باشد.

برخی از علائمی که ممکن است پزشک را متقاعد به تجویز آزمایش سونوگرافی پروستات کند عبارتند از:

• مشکلات در دفع ادرار
• مشاهده خون در ادرار
• وجود توده ها و بافت های اضافه در اطراف ناحیه مقعد
• نتایج غیر معمول در آزمایش های خون یا ادرار
• کاهش تعداد اسپرم ها در نتیجه آزمایش ها باروری در مردان
• علاوه بر این، سونوگرافی پروستات می تواند به پزشک برای برداشتن بافت نمونه، یا بیوپسی از پروستات کمک کند.

فواید سونوگرافی کلیه و مثانه و پروستات

• سونوگرافی روشی غیر تهاجمی است (سوزن و تزریق ندارد).
• گاهی اوقات، معاینه سونوگرافی ممکن است موقتاً کمی اذیت کننده باشد، اما دردناک نیست.
• سونوگرافی نسبت به سایر روشهای تصویربرداری ارزانتر است.
• تصویربرداری با سونوگرافی بسیار ایمن است و در فرآیند آن از اشعه استفاده نمی شود.
• اسکن سونوگرافی تصویری واضح از بافتهای نرم ارائه می دهد که به خوبی در انواع دیگر تصویربرداری قابل دستیابی نیست.

آمادگی قبل از سونوگرافی کلیه و مثانه و پروستات

به طور کلی سونوگرافی کلیه و مثانه نیاز به آمادگی خاصی مانند پرهیز غذایی یا مصرف دارو نیاز ندارد. تنها ممکن است نیاز داشته باشید قبل از انجام سونوگرافی آب بنوشید تا مثانه پر شود. البته ممکن است به تشخیص پزشک پیش از انجام سونوگرافی برای کاهش درد یا التهابات کلیه، داروی خاصی تجویز شود.

جهت انجام سونوگرافی پروستات در صورت استفاده از داروهای زیر به پزشک باید اطلاع داد:

• وارفارین (کومادین)
• کلوپیدوگرل (پلاویکس)
• ریوروکسابان (Xarelto)
• و یا هر رقیق کننده خون دیگر
• بنا بر نظر پزشک شاید نیاز باشد مصرف این داروها از یک هفته قبل از انجام نمونه برداری متوقف شود.
• یک هفته قبل از انجام روش، از مصرف آسپرین، محصولات حاوی آُسپرین و یا داروهای ضد تورم مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن و یا ایندومتاسین خودداری کنید.
• به منظور جلوگیری از عفونت شاید نیاز به مصرف آنتی بیوتیک در شب قبل یا صبح انجام نمونه برداری باشد.

روش انجام سونوگرافی کلیه و مثانه

این روش به صورت سرپایی قابل انجام می باشد، در این روش مقداری ژل بر روی ناحیه ای که قرار است پروب دستگاه سونوگرافی قرار بگیرد مالیده می شود و سپس با استفاده از یک پروب امواج صوتی به ناحیه مورد نظر منتقل گردیده و تصاویر لازم بر روی مانیتور به نمایش در می آید، این آزمایش اغلب با مثانه خالی قابل انجام می باشد.

روش انجام سونوگرافی پروستات

در آقایان غده پروستات دقیقاً در جلو راست روده قرار دارد، بنابراین معاینه سونوگرافی به منظور قرار دادن مبدل تصویربرداری در نزدیک ترین حد ممکن به غده پروستات به صورت صحیح انجام می شود. برای سونوگرافی ترانس رکتال از بیمار خواسته می شود که دراز کشیده و زانوهای خود را خم کند. یک پوشش محافظ یکبار مصرف روی مبدل قرار می گیرد، سپس مبدل از طریق مقعد وارد می شود و داخل رکتوم قرار می گیرد. تصاویر از زوایای مختلفی به دست می آیند تا بهترین نمای غده پروستات ایجاد شود.

تفسیر سونوگرافی کلیه و مثانه و پروستات

پس از چند روز تا دو هفته بعد از انجام تست، نتایج آن آماده خواهد شد، سپس پزشک به بررسی آن می پردازد. چنانچه در عکس های شما ناهنجاری و یا شرایط خاصی قابل مشاهده باشد، پزشک این نقاط را مشخص می کند. بافت اضافی، بزرگی پروستات یا تومورهای سرطانی به صورت مناطق سفید رنگ روی بافتی متراکم در عکس سونوگرافی مشخص می شوند.

عوارض سونوگرافی کلیه و مثانه و پروستات

سونوگرافی کلیه روش ایمن برای بررسی بیمار و دریافت تصاویر حیاتی بدون خطر ابتلا به اشعه است. در موارد نادر، بیمار ممکن است برخی از حساسیت های خفیف را در مناطقی که مورد آزمایش قرار گرفته اند متوجه شوند؛ اما باید ظرف چند ساعت پس از عمل کاهش یابد.