تشخیص حاملگی خارج از رحم با سونوگرافی

دکتر جواد فرخی [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.doctorfarokhi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، نبش بن بست میلاد ، ساختمان پارسه تلفن مطب : 31313731 - 031

هنگامی که تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه گزینی و رشد کند، حاملگی خارج رحم شکل می گیرد. هیچ راهی برای جابه جا کردن و انتقال تخمک بارور به درون رحم وجود ندارد، بنابراین پایان دادن به بارداری تنها راه ممکن برای برطرف کردن مشکل در حاملگی خارج رحم است. درصد کمی از زنان دچار حاملگی خارج رحم می شوند. اگرچه برخی از عوامل می تواند احتمال حاملگی خارج رحم را افزایش دهد؛ اما این مشکل ممکن است برای هر کسی به وجود بیاید و از آنجا که می تواند برای مادر بسیار خطرناک باشد، لازم است علائم آن سریع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد.

پزشک برای تشخیص بارداری خارج رحم، سونوگرافی لوله های فالوپ و رحم را تجویز می کند. اگر فرد در هفته ششم بارداری باشد و آزمایش خون، نشان دهنده ی بارداری است و همین طور در سونوگرافی عادی، جنین یا ساک حاملگی در رحم مشاهده نشود، می تواند به معنی حاملگی خارج رحم باشد. با مشاهده ی جنین در لوله ی فالوپ، بارداری خارج رحمی تشخیص داده می شود.

علل ایجاد حاملگی خارج رحم

علت بارداری خارج رحمی همیشه روشن نیست. در برخی موارد، شرایط زیر با بارداری خارج رحمی مرتبط بوده است؛ اما معمولاً برخی از مهمترین علت های این عارضه می تواند موارد زیر باشد:

• التهاب و زخم لوله های فالوپ از وضعیت پزشکی قبلی (بیماری های مقاربتی، عفونت با کلامیدیا و بیماری سوزاک می تواند باعث درگیری لوله ها شود.)
• انجام هر نوع عمل جراحی در ناحیه لگن (جراحی کیست تخمدان و فیبروم، سزارین و حتی برداشتن آپاندیس احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد.)
• عوامل هورمونی
• ناهنجاری های ژنتیکی
• نقایص هنگام تولد جنین
• شرایط پزشکی که بر شکل و وضعیت لوله های فالوپ و اندام تولید مثل تأثیر می گذارد.
• احتمال بروز حاملگی خارج از رحم در افراد مسن بیشتر است.

علائم حاملگی خارج از رحم

علائم و نشانه های حاملگی خارج از رحم به شرح ذیل است:

• دردهای تیز در ناحیه پایین شکم
• احساس درد در یکی از طرفین شکم
• آمنوره یا عدم وجود قاعدگی
• خونریزی واژینال یا لکه بینی
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس ضعف و سرگیجه
• فشار خون پایین
• احساس درد در ناحیه شانه، گردن و مقعد
• در صورت پاره شدن لوله های فالوپ، خونریزی شدید که متعاقباً به بیهوشی منجر خواهد شد.

بارداری خارج از رحم چه زمانی مشخص میشود؟

در صورتی که در هفته ی ششم بارداری در سونوگرافی عادی، جنین در رحم مشاهده نشود احتمال حاملگی خارج رحم افزایش می یابد.

مزایای سونوگرافی رحم

1. وضوح و کیفیت تصاویر و نتایج چکاپ ها بسیار بالا بوده و با کمترین میزان اشعه، بی خطر هستند.
2. کیفیت و دقت بالای دستگاه ها، اطلاعات دقیقی به پزشک معالج می دهد.
3. سرعت بالا در انجام تصویر برداری و کاهش استرس بیمار
4. بازسازی و پردازش تصاویر
5. امکان بزرگ نمایی تصاویر به روش دیجیتال

آمادگی برای سونوگرافی رحم

• در صورت انجام سونوگرافی شکمی، لازم است مثانه شما پر باشد. زمانی که مثانه کاملاً پر باشد، باعث می شود که اندام شما در تصویر واضح تر دیده شود.
• برای سونوگرافی از طریق واژن، باید مثانه خود را درست قبل از آزمایش خالی کنید.

انواع روش های سونوگرافی رحم

جزئیات دقیق چگونگی انجام سونوگرافی در موارد اندکی با هم تفاوت دارد؛ اما معمولاً سونوگرافی طبق مراحل یکسانی انجام می شود. دو نوع از سونوگرافی در طی دوران بارداری انجام می شود:

سونوگرافی شکمی (Abdominal ultrasound):

سونوگرافی شکمی (Abdomen) از روی شکم انجام می شود. برای بهتر شدن کیفیت تصاویر از مقداری ژل مخصوص سونوگرافی در سطح پوست استفاده می شود.

سونوگرافی واژینال (Transvaginal ultrasound):

در سونوگرافی واژینال از یک مبدل فراصوت کوچک تر استفاده می شود. این مبدل وارد واژن شده و بعد از آن تصویری دقیق تر و واضح تر از فضای داخلی به دست می آید. معمولاً این نوع از سونوگرافی در اوایل بارداری انجام می شود. موقعیت دهانه رحم در این روش مورد ارزیابی قرار می گیرد، هم در قسمت خلفی (رو به دنبالچه) و هم در جلو.

عوارض سونوگرافی رحم

از استفاده از مبدل سونوگرافی به پوست در هنگام سونوگرافی از طریق شکم، هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و به طور کلی هیچگونه ناراحتی وجود ندارد. ممکن است با قرار دادن مبدل ترانس واژینال در واژن، احساس ناراحتی جزئی داشته باشید. سونوگرافی از طریق واژینال نیاز به پوشاندن مبدل سونوگرافی در یک غلاف پلاستیکی یا لاتکس دارد که ممکن است در بیماران با آلرژی به لاتکس، واکنش ایجاد کند.