فیبروم چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

فیبروم به تومورهای خوش خیمی (غیر سرطانی) گفته می شود که غالباً در سنین باروری در رحم ظاهر می شوند. فیبروم های رحمی که با نام های لیومیوما (leiomyoma) یا میوما (myoma) نامیده می شوند، با افزایش خطر سرطان رحم همراه نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمی شوند. بسیاری از خانم ها در طول زندگی به میوما مبتلا می شوند؛ اما شاید از وجود آن بی اطلاع باشند؛ زیرا اغلب بدون هیچگونه علامتی می باشند و پزشک ممکن است به طور اتفاقی طی معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از تولد آن را کشف کند. از نظر اندازه، فیبروم می تواند آنقدر کوچک باشد که با چشم دیده نشود؛ اما در برخی موارد نیز به صورت توده هایی درمی آید که باعث بزرگ شدن رحم میشود. میوما می تواند تکی یا چندتایی باشد و در موارد شدید، رحم را آنقدر متسع (گشاد) می کند که باعث افزایش وزن می شود. در صورت نیاز به تأیید، پزشک ممکن است سونوگرافی را پیشنهاد کند. این کار به منظور تأیید تشخیص و اندازه گیری فیبروم ها و توسط امواج صوتی صورت می گیرد

علت به وجود آمدن فیبروم رحم

علت ایجاد فیبروم رحم چندان مشخص نیست، اما دلایلی وجود دارد که احتمال وقوع آن به شرح زیر است:

• هورمون ها: استروژن و پروژسترون هورمون هایی هستند که از تخمدان ها تولید و ترشح می شوند. این هورمون ها کمک می کنند تا بعد از هر عادت ماهیانه پوشش رحمی از نو ایجاد شود که احتمال وجود فیبروم را در رحم را بالا می برد.
• سابقه خانوادگی: اگر مادر، خواهر یا مادربزرگ شما دچار فیبروم رحم باشد، احتمال وقوع فیبروم رحم در شما نیز وجود خواهد داشت.
• بارداری: بچه دار شدن و بارداری باعث افزایش میزان استروژن و پروژسترون در بدن می شود. فیبروم رحم در خلال بارداری امکان تولید و بزرگ شدن دارد.

علائم فیبروم رحم

فیبروم ها معمولاً علامت خاصی ندارند؛ اما زنانی که دارای فیبروم های بزرگ یا متعدد هستند، معمولاً علائم زیر را تجربه می کنند:

• یبوست
• کمردرد یا پا درد
• اختلال در بارداری
• درد و فشار در لگن
• اختلال در دفع ادرار
• دوره قاعدگی سخت و طولانی
• درد به هنگام برقراری رابطه جنسی
• خونریزی بین دوره های عادت ماهانه
• نفخ شکم و احساس پر بودن یا سنگینی در آن

انواع فیبروم رحم

طبقه بندی فیبروم ها بر اساس محل شکل گیری آنها انجام می شود. انواع فیبروم های رحم عبارتند از:

1. فیبروم های ساب سروزال: در دیواره خارجی رحم رشد می کنند.
2. فیبروم های داخلی (اینترامولار): این فیبروم ها در دیواره ماهیچه ای رحم رشد می کنند.
3. فیبروم های زیر مخاطی (ساب موکوزال): این فیبروم ها داخل حفره رحم و زیر لایه ی داخلی آن رشد می کنند.
4. فیبروم های پایه دار: در صورتی که فیبروم های خارج رحمی توسط یک پایه به رحم متصل شوند به آنها فیبروم های پایه دار گفته می شود.

تشخیص فیبروم یا میومای رحم با سونوگرافی

در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می شود تا تصویر درون رحم روی صفحه نمایشگر ظاهر شود. این تصویر به پزشک کمک می کند تا موقعیت درونی رحم را به خوبی ببیند و وجود فیبروم را بررسی کند. بسته به اندازه رحم، سونوگرافی ممکن است از طریق واژینال یا از روی شکم انجام شود.

فیبروم رحم چگونه از بین میرود؟

درمان فیبروم رحم بسته به اندازه، تعداد و محل فیبروم و همچنین علائمی که ایجاد می کنند، می تواند متفاوت باشد. معاینات دوره ای لگن و سونوگرافی بسته به اندازه یا علائم فیبروم ممکن است توسط متخصصین این حوزه درمانی توصیه شود. اگر علائمی از فیبروم دارید از جمله کم خونی ناشی از خونریزی بیش از حد، درد متوسط تا شدید، مشکلات ناباروری یا مجاری ادراری و روده مشکلات معمولاً برای کمک به درمان نیاز است.

گزینه های درمانی برای فیبروم رحم می تواند شامل موارد زیر باشد:

دارو درمانی

• داروهای مسکن بدون نسخه:

این داروها می توان برای کنترل ناراحتی و درد ناشی از فیبروم استفاده کرد. داروهای OTC شامل استامینوفن و ایبوپروفن هستند.

• مکمل های آهن:

اگر کم خونی ناشی از خونریزی بیش از حد دارید، ممکن است ارائه دهنده مکمل به شما پیشنهاد کند که از مکمل آهن نیز استفاده کنید.

• کنترل بارداری:

از کنترل بارداری همچنین می تواند برای کمک به علائم فیبروم استفاده شود به خصوص خونریزی شدید در طی دوره های قاعدگی و گرفتگی های قاعدگی از کنترل بارداری می تواند برای کنترل خونریزی شدید قاعدگی استفاده شود. گزینه های مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که می توانید از جمله قرص های ضد بارداری خوراکی، جلوگیری از بارداری داخل رحمی، تزریقات و دستگاه های داخل رحمی از دستگاه آی یو دی استفاده کنید.

عمل جراحی

هنگام صحبت در مورد انواع مختلف جراحی برای برداشتن فیبروم، فاکتورهای مختلفی باید در نظر گرفته شود. اندازه، محل و تعداد فیبروم ها نه تنها می توانند بر نوع جراحی تأثیر بگذارند، بلکه خواسته های شما برای بارداری های آینده نیز می تواند عامل مهمی در تهیه یک برنامه درمانی باشد. برخی از گزینه های جراحی رحم را حفظ می کنند و به شما امکان می دهند در آینده باردار شوید، در حالی که گزینه های دیگر می توانند رحم را خراب یا از بین ببرند.

میومکتومی

روشی است که به ارائه دهنده شما اجازه می دهد فیبروم ها را بدون آسیب رساندن به رحم از بین ببرد. میومکتومی انواع مختلفی دارد. نوع روشی که ممکن است برای شما بهتر باشد به محل قرارگیری فیبروم ها، اندازه آنها و تعداد فیبروم ها بستگی دارد.

هیستروسکوپی

این روش با قرار دادن یک اسکوپ (ابزاری شبیه لوله باریک و انعطاف پذیر) از طریق واژن و دهانه رحم و داخل رحم انجام می شود. در طی این روش هیچ برشی ایجاد نمی شود. در طی مراحل از دامنه استفاده می کنید تا فیبروئیدها را برش دهد. سپس درمانگر فیبروئیدها را از بین می برد.

لاپاراسکوپی

در این روش پزشک معالج از یک محدوده برای برداشتن فیبروم استفاده می کند. برخلاف هیستروسکوپی، این روش شامل قرار دادن چند برش کوچک در شکم شما است. بدین ترتیب دامنه وارد بدن شما می شود و وجود دارد.

آیا فیبروم خطرناک است؟

اگرچه فیبروم رحم معمولاً خطرناک نیست؛ اما می تواند به علت از دست دادن خون باعث کم خونی و احساس خستگی شود. گاهی ممکن است بیمار نیاز به تزریق خون پیدا کند. برخی فیبروم ها به ویژه فیبروم ساب موکوزال ممکن است باعث ناباروری یا مشکلات دوران بارداری شوند. فیبروم همچنین ممکن است خطر جدا شدن جفت، تأخیر رشد جنین و زایمان زودرس را افزایش دهند. درصورتی که قصد بارداری دارید بهتر است قبل از اقدام به بارداری ازنظر فیبروم یا میوم رحم بررسی شوید.