شوره سر، پوسته های سفید رنگی است که در اثر تجمع سلول های مرده پوست در موها ایجاد می شود. در واقع سلول های مرده پوست شروع به ریزش کرده و در اثر این اتفاق، شوره سر ایجاد می شود. این وضعیت معمولاً بی ضرر است و با عوارضی همراه نیست؛ اما ممکن است گاهی با خارش همراه شود. احتمال وقوع شوره سر در هر فردی با هر سنی وجود دارد؛ اما معمولاً جوانان و افراد میانسال بیش از دیگران با این موضوع درگیر هستند. این وضعیت دارای شدت های مختلفی بوده و ممکن است خشک یا چرب باشد.

بهداشت ضعیف نمی تواند عاملی برای تشدید یا ایجاد شوره سر باشد؛ اما معمولاً زمانی که فرد موهای خود را به طور مرتب شانه نزده یا آنها را نمی شوید، شوره ها بیشتر به چشم می آیند. عوامل دیگر نظیر سن افراد، شرایط آب و هوایی، سطح استرس افراد، شرایط سلامتی و برخی بیماری ها، شیوه مراقبت از موها و کیفیت محصولات مراقبتی مو می تواند باعث تشدید شوره سر شود.

علت ایجاد شوره سر

1 . کم شستن موها

اگر موهایتان را به طور مرتب نشویید، چربی و سلول های پوست سر تجمع پیدا می کنند و پوست سر شوره می زند.

2. مخمرهایی شبیه قارچ (مالاسه زیا)

مالاسه زیا روی کف سر بسیاری از افراد بزرگسال زندگی می کند؛ اما در برخی افراد موجب سوزش و خارش پوست سر می شود. همچنین رشد سلول های پوست را بیشتر می کند. در نتیجه، سلول های اضافی پوست می میرند، می ریزند و به صورت پوسته های سفید روی مو یا لباس دیده می شوند. هنوز مشخص نشده است که چرا مالاسه زیا موجب تحریک پوست کف سر در بعضی افراد می شود.

3. پوست خشک

بیشتر پوسته پوسته های ناشی از پوست خشک، نسبت به علل دیگر بروز شوره، کوچک تر هستند و چربی کمتری دارند. همچنین، قرمزی و التهاب پوست در این مورد کمتر است.

4. حساسیت به محصولات مراقبت از مو (درماتیت تماسی)

گاهی، حساسیت به مواد مشخصی در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو می تواند موجب قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر شود.

5. پوست چرب و حساس (درماتیت سبوره ای)

این اختلال، یکی از رایج ترین علل بروز شوره سر بوده و نشانه ی آن، پوستی قرمز و چرب است که با پوسته های سفید یا زرد پوشیده شده است. درماتیت سبوره ای ممکن است بر پوست سر و نواحی که در آنها غدد چربی فراوان هستند، اثر بگذارد.

انواع شوره سر

شناخت نوع شوره سر می تواند تأثیر زیادی در انتخاب شیوه درمان آن داشته باشد. برخی از انواع شوره را می توان به تغییر در برنامه های مراقبت از مو یا راهکارهای خانگی درمان کرد؛ اما برخی دیگر ممکن است به درمان های دارویی یا استفاده از شامپوهای قوی ضد شوره نیاز داشته باشد.

شوره خشک

شوره خشک معمول ترین نوع شوره است. این شوره معمولاً در فصل زمستان تشدید می شود؛ چراکه سرد و گرم شدن محیط می تواند پوست سر شما را خشک کند. علاوه بر این شستن مداوم موها با آب داغ نیز می تواند از دلایل ایجاد شوره خشک باشد. پوسته های شوره خشک معمولاً سفید و ریز هستند و ممکن است باعث ایجاد خارش خفیف شوند. خارش شدید به همراه شوره های خشک می تواند نشانه ای از یک بیماری پوستی جدی تر باشد که باید توسط پزشک بررسی شود.

شوره چرب

در زیر سطح پوست شما غدد تولیدکننده سبوم وجود دارند. سبوم ماده ای روغنی است که به مرطوب سازی و محافظت از پوست کمک می کند. زمانی که سبوم تولیدشده توسط این غدد چربی زیاد شود پوست سر شما چرب خواهد شد. این چربی اضافه می تواند باعث تحریک پوست سر و ایجاد شوره شود. پوسته های این شوره معمولاً بزرگ تر از شوره خشک است و ممکن است حالتی روغنی داشته باشد. همچنین این پوسته ها رنگ زردتری دارند. اگزمای سبورئیک نوع شدیدی از شوره چرب است.

درمان شوره سر

• شامپوهای ضد شوره برای درمان شوره سر

از مؤثرترین و رایج ترین راه های درمان شوره سر ، استفاده از شامپوهای شوره سر است. شامپوهای حاوی مواد زیر ممکن است به جلوگیری و کاهش شوره سر شما کمک کند.

• شامپوهای پیریتیون زینک (روی)

پیریتیون زینک به از بین بردن باکتری ها و قارچ های روی پوست سر کمک می کند و در درمان شوره سر، التهاب پوستی و حتی بیماری های اگزما و پسوریازیس اثر دارد. شامپوهای حاوی پریتیون زینک برای اکثر انواع مو مناسب هستند. حساسیت پوست ممکن است از اثرات جانبی شامپوهای پیریتیون زینک باشد.

• شامپوهای حاوی قطران ذغال سنگ

قطران ذغال سنگ روند مرگ سلول های پوست سر را کند می کند و پوسته پوسته شدن پوست را کاهش می دهند؛ بنابراین شامپوهای حاوی قطران ذغال سنگ در درمان شوره و بیماری پسوریازیس مؤثر هستند. از عوارض این شامپوها می تواند تغییر رنگ در موهای رنگ روشن باشد.

• شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک

اسید سالیسیلیک چربی بیش از حد پوست سر را کنترل می کند و با نابود کردن سلول های پوستی مرده از ابتلا به شوره جلوگیری می کند. اسید سالیسیلیک دارای اثر ضد عفونی کننده خفیف است. زنان باردار باید با مشورت پزشک از این شامپوها استفاده کنند.

• شامپوهای حاوی سولفید سلنیوم

سولفید سلنیوم با قارچ هایی که باعث شوره سر می شوند مبارزه می کند، ضدعفونی کننده است، باعث کاهش چربی پوست سر شده و برای از بین بردن خارش و پوسته ریزی سر استفاده می شود. شامپوهای حاوی سولفید سلنیوم در درمان شوره سر بسیار مؤثر هستند؛ اما نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند.

زنان باردار نباید از این شامپو حاوی سولفید سلنیوم استفاده کنند و مصرف آن در دوران شیردهی نیز باید با احتیاط انجام شود. همچنین باید از تماس شامپوهای حاوی سولفید سلنیوم با چشم ها، نواحی تناسلی و قسمت های آسیب دیده و ملتهب پوست جلوگیری کرد.

• شامپوهای حاوی کتوکونازول

کتوکونازول یک ضد قارچ است که می تواند از رشد قارچ های ایجادکننده شوره سر جلوگیری کند. شامپوهای حاوی کتوکونازول معمولاً برای درمان عفونت های قارچی پوست کف سر مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین مشکلاتی نظیر شوره های بیش از حد سر و یا ابتلا به بیماری پسوریازیس را رفع می کنند.

شامپوی کتوکونازول در دو نوع ۱ درصد و ۲ درصد در بازار موجود هستند. نوع ۲ درصد این شامپو باید حتماً با تجویز پزشک استفاده شود. سوزش پوست کف سر، ایجاد برآمدگی های جوش مانند خشکی مو، چرب یا خشک شدن مو یا پوست سر، تغییر بافت طبیعی مو و تغییر رنگ می تواند از عوارض جانبی استفاده از شامپوی کتوکونازول باشد.

جلوگیری از ریزش مو و شوره سر

۱. پیشگیری از کم آبی بدن

میزان نوشیدن آب می تواند بر مشکل شوره سر شما تأثیرگذار باشد. اگر آب موردنیاز بدن، تأمین باشد، احتمال اینکه دچار شوره سر شوید، کاهش پیدا می کند. نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز را فراموش نکنید. همین طور از میوه ها، سبزی ها سرشار از آب هم استفاده کنید و از نوشیدن زیاد قهوه و چای پرهیز کنید.

۲. اصلاح رژیم غذایی

به منظور پیشگیری از شوره سر، در رژیم غذایی ، مواد غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، روی و ویتامین B6 را جا بدهید. از جمله این مواد می توان به جوانه گندم، سبوس، گردو، جگر، فلفل، ماهی، سیب زمینی، بادام هندی، تخم مرغ، زیتون و سبزی های خام اشاره کرد. حتماً از مصرف غذاهای بسیار تند یا شیرین و بسیار چرب پرهیز کنید.

۳. در معرض نور خورشید قرار بگیرید.

نور خورشید باعث بهبود تولید ویتامین D3 می شود و تولید چربی های سالم روی پوست را تحریک می کند. برای پیشگیری از شوره سر، چند دقیقه ای از روز، زمانی که نور خورشید خیلی شدید نیست، مثل اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.

۴. کنترل استرس

استرس، یکی دیگر از دلایل بروز شوره سر است. استرس و اضطراب می تواند تعادل شیمیایی را در بدن انسان تغییر دهد و باعث ترشح بیش از حد چربی روی پوست و در نتیجه، افزایش میزان شوره سر شود. برای مدیریت استرس، مدیتیشن انجام دهید یا از روش هایی که به آرامش ذهن و بدن کمک می کند، استفاده کنید تا بتوانید استرس را کنترل کنید.

۵. از شانه یا برس های مرغوب استفاده کنید.

شانه نکردن روزانه موها نیز یکی از دلایل ایجاد شوره سر است. شانه زدن یا برس کشیدن مداوم و صحیح موها باعث از بین بردن پوسته های خشک روی پوست سر می شود و همین طور، جریان خون را به سمت پوست سر هدایت می کنند که باعث تقویت موها می شود.

عوارض شوره سر

شوره سر به خودی خود بی ضرر است و تنها در بعضی موارد با خارش همراه خواهد بود؛ اما در برخی مواقع ممکن است شوره سر با برخی علائم دیگر همراه باشد که نشان دهنده مشکل پزشکی جدی تری است. اگر همراه با شوره سر موارد زیر را مشاهده کردید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. توجه کنید که گاهی اوقات این مشکلات به نوع شامپوی مورد استفاده مربوط می شود که اغلب با تعویض شامپو برطرف خواهند شد.

• شوره و خارش شدید و مداوم
• علائم عفونت نظیر قرمزی، تورم، التهاب یا حساسیت به لمس
• علائم اگزما، پسوریازیس یا دیگر بیماری های پوستی

ممکن است نشانه هایی شبیه به شوره سر در برخی نوزادان نیز مشاهده شود. این نشانه ها معمولاً در ۲ ماه اول پس از تولد ظاهرشده و ممکن است تا چند هفته یا چند ماه طول بکشند. شوره سر در نوزادان معمولاً با شست وشوی آرام و مداوم پوست سر کودک و استفاده از روغن کودک برطرف می شود و چندان خطرناک نیست؛ اما اگر با علائم زیر مواجه شدید حتماً با پزشک نوزادان مشورت کنید.

• ترک خوردگی پوست
• عفونت و خارش
• تورم یا خونریزی
• گسترش علائم به دیگر نقاط بدن

---