علت کشیدگی و رگ به رگ شدن مچ دست و درمان آن

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

مچ دست از هشت استخوان کوچک در کف دست تشکیل شده، و این هشت استخوان به پنج استخوان پایینی دست (استخوان های متاکارپال یا کف دستی) و دو استخوان ساعد (استخوان رادیوس یا زند زبرین و استخوان اولنا) متصل هستند. این 15 استخوان توسط رباط ها و غضروف های بسیار احاطه شده اند. وجود این غضروف ها و رباط ها باعث حرکت استخوان ها شده و از ساییدگی استخوان ها به یکدیگر جلوگیری می کند. رباط های مچ دست ممکن است در اثر حرکتی همچون پیچش زیاد، خم شدن یا ضربه ی مستقیم که باعث می شوند مچ دست در موقعیتی فراتر از محدوده ی حرکت طبیعی خود قرار گیرد آسیب ببینند.

کشیدگی و رگ به رگ شدن دست یکی از رایجترین آسیب دیدگی ها است که روی ماهیچه ها و لیگامان ها تأثیر میگذارد. رگ به رگ شدن مچ دست زمانی ایجاد می شود که یک یا چند لیگامان دچار کشیدگی و پارگی شوند و یا پیچ بخورند و این عارضه بر اثر فشارهای زیادی است که روی مفصل ایجاد می شود. لیگامان ها رشته های قوی از بافت های اطراف مفصل هستندکه استخوان ها را به یکدیگر متصل کرده است.

علت کشیدگی و رگ به رگ شدن مچ دست

ورزشکاران بیش از سایرین در معرض رگ به رگ شدن مچ دست هستند. ژیمناستیک، اسکی، فوتبال و اسکیت فقط تعدادی از ورزش هایی هستند که می توانند باعث آسیب دیدگی مچ دست شوند. رگ به رگ شدن مچ دست غالباً به دلیل زمین خوردن به دست های کشیده و باز اتفاق می افتد. به علاوه، هر فعالیتی که باعث ضربه ناگهانی و شدید در مچ دست شود می تواند بر رباط ها فشار زیادی وارد آورده و باعث کشیدگی بیش از حد یا پارگی آن ها شود.

علائم کشیدگی و رگ به رگ شدن مچ دست

علائم رگ به رگ شدگی و کشیدگی مچ دست شامل موارد زیر است:

• ایجاد درد مچ دست در اطراف مفصل تأثیرگذار
• ناتوانی در استفاده از مفصل به صورت طبیعی و ناتوانی در تحمل وزن برروی مفصل
• تورم مچ دست
• کبودی
• ضعف

عوامل خطر کشیدگی و رگ به رگ شدن مچ دست

عواملی که موجب افزایش خطر بروز آسیب مچ دست می شوند، عبارتند از:

1. انجام ورزش
2. انجام دادن حرکات تکراری با مچ دست در حین کار یا فعالیت های روزمره
3. هماهنگی ضعیف بین اعضای بدن
4. ضعف در حفظ تعادل بدن
5. انعطاف پذیری و قدرت کم در عضلات و رباط های مچ دست
6. بی ثباتی مفصلی در مچ دست
7. عدم استفاده از مچ بند در حین انجام فعالیت های پرخطر مانند اسکیت

درجات کشیدگی و رگ به رگ شدن مچ دست

رگ به رگ شدن مچ دست غالباً به سه دسته تقسیم می شود: درجه 1، در جه 2 و در جه 3

1. رگ به رگ شدن درجه 1: خفیف بوده و زمانی اتفاق می افتد که رباط ها کشیده شده ولی پاره نشده باشند.
2. رگ به رگ شدن درجه 2: در حد متوسط ارزیابی می شود و زمانی اتفاق می افتد که رباط ها به صورت جزئی دچار پارگی شده اند.
3. رگ به رگ شدن درجه 3: شدید بوده و در آن رباط به طور کامل پاره می شود. در صورت بروز رگ به رگ شدن درجه 3 عمل های جراحی و مراقبت های پزشک باید انجام شود.

درمان رگ به رگ شدن و گرفتگی مچ دست

1. استراحت (Rest). متوقف کردن فعالیت و استفاده نکردن از مچ دست آسیب دیده برای ۴۸ ساعت یا تا زمانی که درد و تورم فروکش کند.
2. یخ ( Ice). با استفاده از یک بسته کمپرس سرد (پیچیده شده در یک حوله) یا با گذاشتن یک کیسه یخ خرد شده روی مچ دست مچ دست را چند مرتبه در روز هر بار برای ۱۵ دقیقه و به مدت چند روز سرد کنید.
3. فشرده کردن ( Compression). از یک پانسمان فشاری الاستیک برای بستن مچ دست و محدود کردن تورم استفاده کنید. پیچیدن پانسمان را از قاعده انگشتان دست شروع و درست در زیر آرنج متوقف کنید. پانسمانی که دور مچ پیچیده شده باید به اندازه باشد؛ ولی دقت کنید که جریان خون انگشتان را قطع نکند.
4. بالا بردن (Elevation). در دو روز اول بعد از آسیب دیدگی تا آنجا که ممکن است مچ دست آسیب دیده را در طول روز و همینطور شب بالاتر از سطح قلب نگاه دارید. این کار به تخلیه مایع و کاهش تورم دور تا دور مچ دست کمک می کند.
5. درمان با داروهای ضد درد. این داروها می توانند مشتمل بر ایبوپروفن (موترین و ادویل)، ناپروکسن ( آلو و ناپروسین)، استامینوفن (تیلنول) یا آسپرین باشند.
6. استفاده از بریس. ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند که برای بی حرکت کردن مچ دست بخصوص در هنگام ورزش از یک بریس استفاده کند.
7. بی حرکت کردن. اگر فرد درد شدیدی داشته باشد، ممکن است پزشک به وی توصیه کند که مچ دست خود را برای مدت دو تا سه هفته گچ بگیرد.
8. تمرینات توانبخشی. همچنین ممکن است بیمار به منظور انجام تمرینات انعطاف پذیری، دامنه حرکت و تمرینات تقویتی برای مچ دست آسیب دیده به یک فیزیوتراپیست مراجعه کند.
9. درمان رگ به رگ شدن با عمل جراحی. در موارد نادر ممکن است برای ترمیم پارگی کامل رباط یا در صورت وجود شکستگی استخوان به عمل جراحی نیاز باشد.

پیشگیری از رگ به رگ شدن و گرفتگی مچ دست

با اینکه کشیدگی تاندون مچ دست معمولاً در اثر اتفاقات غیر منتظره رخ داده و بنابراین پیشگیری از آن کار سختی است؛ اما روش هایی برای کاهش احتمال کشیدگی تاندون وجود دارد که عبارتند از:

• همیشه در هنگام راه رفتن یا دویدن مراقب سطوح خیس و لغزنده باشید.
• سعی کنید در هنگام افتادن دست های خود را باز نکنید.
• حرکات تقویت کننده ی مچ دست انجام دهید. متخصص فیزیوتراپی می تواند این حرکات را برای شما تجویز کند.
• یک بریس محافظ یا یک محافظ نواری پهن که مانع خم شدن بیش از حد مچ دست به سمت عقب می شوند بپوشید، این بریس ها و محافظ ها مخصوصاً برای افرادی که مچ دست آنها اخیراً آسیب دیده یا ورزشکارانی که ورزش هایی همچون اسنوبورد، اسکی، اسکیت بورد و دوچرخه سواری انجام می دهند، مناسب است.