کک و مک چیست؟ رهایی از کک و مک

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

کک و مک یا لکه قهوه ای عبارت است از یک خال یا لکه تیره رنگ که بر روی پوست به وجود می آید و بیشتر در پوست صورت، سینه، جلوی بازوها و پشت دست ها دیده می شود. کک و مک به صورت لکه های کوچک قهوه ای رنگ یا برنزه ای است که بیشتر در افراد دارای پوست و موی روشن به وجود می آید. این لکه ها معمولاً در اوایل عمر هر فرد بر روي پوست اظاهر مي شوند و معمولاً تعداد آنها در ماه های تابستان زیاد می شود و در زمستان به خودي خود محو می شوند. یکی از روش های درمان کک و مک صورت و بدن، لیزر می باشد که معمولاً درمان کک و مک با لیزر درمانی موفقیت آمیز بوده و رضایت بیماران را در پی دارد. انواع متعددی از لیزرها وجود دارند که می توان از آنها برای کاهش یا رفع کامل کک و مک استفاده کرد.

کک و مک چیست؟

کک و مک نقاط قهوه ای کوچک روی پوست هستند. غالباً در مناطقی از پوست که در معرض آفتاب قرار دارند ظاهر می شوند.در اکثر موارد بی ضرر می باشند و مشکل پزشکی برای فرد ایجاد نمی کنند.

علت ایجاد کک و مک

عوامل مختلفی در به وجود آمدن کک مک نقش دارد که شامل ژنتیک، بیماری ها (مانند اگزرودرما پیگمنتوسام که یک بیماری نادر است که موجب افزایش حساسیت پوست در برابر امواج ماوراء بنفش مانند نور آفتاب می شود) و مواجهه با نور خورشید می باشد. علت کک و مک صورت، وجود سلول های خاصی در پوست است که رنگدانه ای به نام ملانین تولید می کنند. ملانین همان ماده ای است که باعث رنگی شدن پوست می شود. وقتی که نور خورشید به پوست بدن می تابد، باعث می شود که پوست برای محافظت از لایه های زیرین خود اقدام به تولید مقدار بیشتری از رنگدانه ملانین کند. حال اگر این ملانین در یک نقطه بیشتر ساخته شود، منجر به تشکیل کک و مک خواهد شد. علاوه بر آن، نور خورشید باعث می شود که کک و مک هایی که از قبل در پوست وجود داشته اند، رنگ تیره تری پیدا کند.

لکه های تیره ای که در زمان بارداری و یا در اثر مصرف قرص های جلوگیری از بارداری بر روی پوست به وجود می آید، تحت عنوان ملاسما یا ماسک بارداری نامیده می شود. قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید باعث می شود که این لکه ها هم تیره تر شوند. نوع دیگری از لکه های پوستی نیز وجود دارد که به شکل خال های صاف و بزرگ و در اثر مواجه با نور آفتاب در سنین میانسالی بر روی پوست ظاهر می شود و با عنوان لکه های پیری، لکه های جگری یا لنتیجین ها شناخته می شوند.

علائم کک و مک

هیچ نشانه یا علامت خاصی از کک و مک به جز نقاط قابل مشاهده وجود ندارد. کک و مک را می توان بر اساس اندازه و رنگ آنها به دو نوع تقسیم کرد. اگر این عارضه به صورت لکه های مایل به قرمز یا قهوه ای و با اندازه ای پهن تر است، اغلب در تابستان اتفاق می افتد و در زمستان محو می گردد. فردی که دارای رنگ پوست روشن تر است بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از کک و مک قرار دارد.

عوامل خطر کک و مک

ژنتیک

• کک و مک اصولاً یک عارضه ژنتیکی می باشد و به طور خاص در افرادی که به لحاظ ارثی پوست روشن و موی بلوند یا قرمز دارند، به وجود مي آيند.
• بیماری اگزرودرما پیگمنتوسام (یک بیماری ارثی بسیار نادر) بروز کک و مک در افراد مبتلا به این بیماری که موی قرمز هم دارند، بسیار شایع است.
• بیماری نوروفیبروماتوزیس (یک بیماری ارثی دیگر) در افراد مبتلا به این بیماری معمولاً بروز کک و مک در ناحیه زیر بغل بسیار شایع است.

سن

لکه های پیری به صورت تغییر رنگ پوست و تیره تر شدن آن در ناحیه دست ها و پشت دست ها و به میزان کمتری در ناحیه صورت ایجاد می شوند. این لکه ها در ظاهر شبیه به کک و مک های ساده هستند و بیشتر در پوست بزرگسالان و افراد مسن که در طول زندگی خود زیاد در معرض آفتاب قرار داشته اند، به وجود می آید.

انواع کک و مک

به طور کلی دو نوع اصلی از علت کک و مک صورت وجود دارد که شامل کک و مک های ساده و کک و مک های ناشی از سوختگی از آفتاب می باشد.

• کک و مک ساده (لنتیگو سیمپلکس) لکه های رنگی تیره ای هستند که در پوست افرادی که از نظر ژنتیکی استعداد آن را دارند، به وجود می آید.
• کک و مک ناشی از آفتاب سوختگی (سولار لنتیگو) نوعی آسیب دیدگی دائمی پوست است که به صورت لکه هایی با رنگ کمی تیره تر از پوست، حاشیه های نامنظم و اندازه کمی بزرگ تر از قطر یک مداد، بروز می کند.

رهایی از کک و مک

کرم ترتینوئین

ترتینوئین یک ماده ی شناخته شده برای کمک به پاکسازی لکه های تیره ناشی از افزایش سن، آکنه ولگاریس، کک و مک و سایر موارد می باشد. ترتینوئین را باید در زمان خواب روی پوست استفاده کرد (این ماده در طول روز نباید استفاده شود). داروی ترتینوئین را روی پوست هم زمان با دیگر محصولاتی که شامل بنزوئیل پراکسید یا اسید گلیکولیک هستند، استفاده نکنید. ابتدا صورت خود را بشویید و سپس اجازه دهید تا ترتینوئین به مدت حداقل ۳۰ دقیقه روی پوست باقی بماند.

لایه برداری با مواد شیمیایی

لایه برداری پوست با مواد شیمیایی یک روش بسیار کارآمد برای درمان لک صورت و برطرف کردن کک و مک و خال های پوست است. در این روش، ابتدا ماده مورد استفاده برای لایه برداری با غلظت بیشتری بر روی کک و مک ها مالیده می شود و در مرحله بعد تمام سطح پوست به طور یکنواخت با این ماده پوشانده می شود. به این ترتیب، اثر درمانی ماده لایه بردار در بهبود ساختار پوست و کم رنگ کردن یا رفع کامل کک و مک ها مشاهده خواهد شد.

رادیوفرکانسی

امواج رادیو فرکانسی (RF) برای از بین بردن لکه های ناشی از افزایش سن استفاده می شوند. رادیو فرکانسی (RF) پس از اعمال بیهوشی موضعی انجام می گردد. پس از درمان علائمی مانند تورم جزئی یا قرمزی ممکن است به نظر برسند که این علائم ظرف مدت چند روز بهبود می یابند.

لیزر درمانی

کک و مک صورت را می توان با لیزر لایه بردار درمان کرد. انرژی نور خارج شده از لیزر موجب شکستن رنگدانه و تبدیل آن به میکرو ذرات می شود. پس از آن، مکانیسم طبیعی بدن این میکروذرات را جذب کرده و آنها را از بین می برد. برای کاهش یا از بین بردن هر گونه ناراحتی، یک کرم بیحس کننده موضعی ۳۰ دقیقه قبل از شروع درمان در ناحیه هدف استفاده می شود. معمولاً بلافاصله پس از درمان با لیزر احتمال خاکستری شدن یا سفید شدن موقت ضایعه وجود دارد. سپس این ناحیه به حالت قرمزی که شبیه آفتاب سوختگی است، تغییر رنگ می دهد. بسته به شدت ضایعات رنگدانه قرمزی پوست ناحیه ی تحت درمان ممکن است برای مدت ۲ تا ۷ روز طول بکشد. ضایعات رنگدانه ای با گذشت ۷ تا ۱۰ روز پس از لیزر درمانی تیره تر شده و سپس پوسته پوسته یا محو می شوند. پس از آن، پوست طبیعی و تازه رشد می کند و جایگزین کک و مک های از بین رفته می شود.

آی پی ال (IPL)

آی پی آل (IPL) مشابه لیزر عمل می کند. نور توسط سلول های هدف خاص دارای رنگ در پوست جذب می شود. سپس انرژی نور به انرژی گرمایی تبدیل می شود تا بتواند منطقه ی هدف خاصی را تحت تأثیر قرار دهد. آی پی آل دقیقاً همان لیزر نیست؛ زیرا آی پی آل طول موج های رنگی بسیاری را در هر پالس رها می کند در حالی که لیزر تنها قادر به ارائه یک طول موج است. تعداد بیشتری از آی پی آل ها قادر به نفوذ بدون استفاده از انرژی بیش از حد هستند؛ زیرا این دستگاه ها مجهز به یک فیلتر برای اصلاح انرژی خروجی جهت درمان مناطق خاص می باشند. آی پی آل قادر به هدف قرار دادن اجزای خاصی از پوست که نور را جذب می کند، می باشد. درمان با آی پی آل بدون از بین بردن اپیدرم (لایه های فوقانی پوست)، درم (لایه های عمقی تر پوست) را هدف قرار می دهد. به همین دلیل است که از آن به عنوان روش متداول غیرتهاجمی یاد می شود. مزیت استفاده از آی پی آل روی سطح آسیب دیده این است که آی پی آل حداقل آسیب را ایجاد می کند.

پیشگیری از کک و مک

از آنجایی که ما نمی توانیم ژنتیک خود را که به کک ومک مرتبط است را تغییر دهیم، اقدامات پیشگیرانه اصلی ما برای جلوگیری از جذب نور خورشید و حفاظت در برابر نور خورشید عبارتند از :

• استفاده از کرم های ضد آفتاب با اس پی اف (عامل حفاظت از خورشید) 50
• استفاده از کلاه هاى لبه دار
• پوشیدن لباس های محافظ نور خورشید (پیراهن، بلوز آستین بلند، شلوار بلند)
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به خصوص ساعت 10 صبح تا 4 عصر