آشنایی با درمان های دستی یا کایروپراکتیک

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

کایروپراکتیک که به آن درمان دستی نیز می گویند، زیر شاخه ای از درمان های مکمل بوده و نوعی درمان مشکلات سیستم اسکلتی بدن انسان است. اساس درمان در روش کایروپراکتیک حرکات دست درمانگر است. مانورهایی که یک درمانگر کایروپراکتیک انجام میدهد به این صورت است که ابتدا بیمار را بر روی تخت مخصوصی خوابانده و سپس با دست خود نیروها و فشارهایی را بر قسمت های خاصی از بدن وارد میکند، قسمت هایی از ستون مهره و اندام ها را بیش از حد معمول میپیچاند و یا میکشد و یا ضرباتی ناگهانی با سرعت زیاد ولی شدت کم به آن وارد میکند. پزشکان عقیده دارند که با این فشارها مفاصلی که قفل شده اند و یا خوب حرکت نمیکنند دوباره حرکات طبیعی خود را به دست آورده و در نتیجه آن کارکرد ستون مهره و سیستم عصبی آن بهبود می یابد.

کایروپراکتیک چگونه انجام می شود؟

متخصص کایروپرکتیک و درمان های دستی، ترکیبی از حرکات، کشش ها، ماساژ بافت نرم و تکنیک های درمان دستی را بر روی عضلات و مفاصل بیمار اعمال کرده و از این طریق به کاهش احساس درد و تسریع فرایند بهبودی کمک می کند. در این روش از حرکات آرام و بی خطر دست برای دستکاری نقاط خاص در ستون فقرات به منظور آزاد کردن مفاصل یا سایر نقاط بدن که عملکرد مناسب ندارند، استفاده می شود.

کاربردهای کایروپراکتیک

درمان های کایروپراکتیک معمولاً برای درد هایی که عضلات و استخوان ها و مفاصل را درگیر می کند، کاربرد دارد؛ مانند موارد زیر:

• کمردرد
• درد گردن
• مشکلات و درد شانه
• لغزندگی دیسک های کمر
• پا درد و سیاتیک
• درد و مشکلات مربوط به مفاصل ران، زانو، مچ پا و کف پا
• درد و مشکلات مربوط به آرنج، مچ دست و مفاصل کف دست
• فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)

البته برخی از متخصصان این رشته از کایروپراکتیک برای درمان مشکلات دیگری هم استفاده می کنند که به عضلات و استخوان ها مربوط نیست مانند:

• آسم
• حساسیت ها
• قاعدگی های دردناک
• قولنج در نوزادان
• سردرد و میگرن
• فشارخون بالا
• بیماری های روانی مانند افسردگی، فوبیا و اضطراب
• اختلالات گوارشی روده و معده

مزایا و فواید روش درمانی کایروپراکتیک

روش کایروپراکتیک، مزایای بسیاری را در بر می گیرد. به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت در روند بهبودی و تسکین درد ها در چند جلسه
• افزایش تحریک پذیری و کاهش خشکی مفاصل
• کاهش استرس و بهبود حال روحی و روانی
• درمان و تسکین آسیب های کهنه و دردهای مزمن
• افزایش توانایی بدن و گسترده شدن طیف فعالیت های روزانه اعم از کار و ورزش هایی که پیش از کایروپراکتیک، در انجام آنها ناتوان بوده اید.

کایروپراکتیک برای درمان سیاتیک

سیاتیک دردی است که از پشت ران و به ساق پا انتشار می یابد. ممکن است در اثر تحریک یک یا چند عصب تحتانی نخاعی ایجاد شود. این درد می تواند خفیف یا شدید باشد و اغلب در اثر ساییدگی در ستون فقرات ایجاد می شود. خبر خوب این است که سیاتیک اغلب در طی چند هفته و بدون نیاز به جراحی با روش های غیرتهاجمی تسکین می یابد. تلاش برای بهبود و افزایش قدرت کمر در حالی که انعطاف پذیری را در ناحیه باسن و قسمت تحتانی بدن افزایش می دهید، احتمال کمردرد و سایر علائم سیاتیک کاهش خواهد داد. درمان های جایگزین برای سیاتیک نیز می تواند تا حدودی تسکین دهنده درد باشد. متخصص کایروپراکتیک می تواند ستون فقرات شما را طوری تنظیم کند که باعث بهبود عملکرد ستون فقرات و کاهش درد شود. درمان کایروپراکتیک همچنین می تواند درد کمر ناشی از سیاتیک را تسکین دهد. ماساژ می تواند به شل شدن ماهیچه های شما کمک کند، درد را کاهش داده و تحرک و انعطاف پذیری را بهبود بخشد.

کایروپراکتیک دیسک کمر

دیسک ها از اجزای مهم ستون فقرات هستند که نقش مهمی در جذب شوک های وارده به ستون فقرات و جلوگیری از وارد شدن فشار بیش از حد بر مهره ها و آسیب دیدگی آنها دارند. در صورتی که هر عاملی سبب وارد شدن فشار بیش از حد بر ستون فقرات یا آسیب و پارگی دیسک ها شود منجر به خروج قسمت میانی دیسک و در نتیجه وارد شدن فشار بر ریشه های عصبی نخاعی می شود. خروج ماده میانی دیسک بین مهره ای همچنین سبب نزدیک شدن مهره ها و در مواردی سایش آنها بر روی هم می شود که این وضعیت نیز با درد و التهاب شدیدی برای بیمار همراه است. کایروپرکتیک دیسک کمر از مؤثرترین روش های درمان دیسک کمر بدون جراحی است که با استفاده از تکنیک های درمان دستی به تنظیم و تطبیق مفاصل بدن در جای اصلی خود کمک می کند. درمانگر با استفاده از تکنیک های درمان دستی به درمان دیسک کمر بدون جراح کمک می کند. هدف از درمان های کایروپرکتیک دیسک کمر افزایش دامنه حرکتی مفصل، کاهش آسیب دیدگی های عصب و بهبود عملکرد مفصل است. اختلال در عملکرد کمر و اندام های تحتانی از دیگر عوارض این بیماری است که با کایروپراکتیک دیسک کمر می توان به بهبود آنها کمک کرد.

انواع درمان کایروپراکتیک

• گرما و سرما درمانی. متخصصان کایروپراکتیک ممکن است از گرما درمانی و یخ درمانی به صورت متناوب بهره ببرند تا به بیماران در درمان کمردرد کمک کنند. از کیسه های یخ می توان برای بی حسی کمر به مدت 10 تا 15 دقیقه استفاده کرد و سپس آن را با پد گرم کننده، کیسه حرارتی یا بطری آب گرم حرارت داد تا جریان خون به حالت قبل برگردد و بهبودی سریعتر را سبب شود.
• ورزش. متخصصان کایروپراکتیک ممکن است دستورالعمل هایی برای یک برنامه تمرینی با تمرکز بر کشش و تقویت کمر به بیماران ارائه دهند.
• ماساژ. متخصصان کایروپراکتیک ممکن است برای بهبود گردش خون، کاهش تورم و التهاب مربوط به کمر درد و ترمیم سریعتر را به بافت های نرم ماساژ دهند.
• مدیریت رژیم غذایی. بسیاری از متخصصان کایروپراکتیک نکاتی را در مورد چگونگی کمک به رژیم غذایی بهبودیافته در کمر درد به بیماران ارائه می دهند و برخی ممکن است مکمل های غذایی را پس از دستکاری ستون فقرات توصیه کنند.
• اولتراسوند. با اولتراسوند، امواج صوتی، گرما درمانی عمیقی ایجاد می کنند که به بافت های نرم و مفاصل اعمال می شود. اساساً با میکروماساژ بافت های نرم و مفاصل، اولتراسوند درمانی نه تنها می تواند به کاهش کمر درد، سفتی و اسپاسم کمک کند بلکه باعث افزایش جریان خون و تسریع روند بهبودی می شود.
• دیاترمی. نوعی درمان موج کوتاه الکترو مغناطیسی است که از بافت نرمتر عبور می کند و گرما را به بافت های متراکم تر می رساند، دیاترمی باعث شل شدن عضلات و بافت های همبند، کاهش اسپاسم عضلات و تسریع روند بهبودی با افزایش گردش خون می شود. در درمان کایروپراکتیک با استفاده از دیاترمی ، ناحیه تحت درمان معمولاً احساس گرما می کند.
• آب درمانی. آب درمانی با استفاده از آب و تغییر دما و فشار آن از طریق حمام های گرم، جکوزی ها، سونا یا کمپرس ها، بر واکنش بدن در برابر محرک های گرم و سرد متمرکز می شود. در علم کایروپراکتیک، از آب درمانی می توان برای کاهش حساسیت کمر درد از طریق محرک های سرما که درد را بی حس می کنند و استفاده از محرک های گرم برای تقویت جریان خون و بهبود سریعتر استفاده می شود.
• تحریک الکتریکی عضله. در طی این عمل کایروپراکتیک، الکترودهایی بر روی پوست قرار می گیرند که با هدف کاهش التهاب، کاهش اسپاسم عضلات و تسکین درد کمر، پالس های الکتریکی سبک را به مناطق مختلف بدن می فرستند.
• محرک های الکتریکی عصبی از راه پوست (TENS). واحدهای TENS متداول ترین شکل تحریک الکتریکی هستند که از الکترودهایی استفاده می کنند که در ناحیه دردناک قرار می گیرند و کاربر قادر به کنترل شدت تحریک الکتریکی است. اعتقاد بر این است که TENS به جلوگیری از انتقال سیگنال های درد در طول اعصاب کمک می کند و همچنین مسکن های طبیعی بدن، اندورفین ها را آزاد می کند.
• کشش. در ماساژ کششی کایروپراکتیک ممکن است بیمار دراز کشیده باشد در حالی که یک سیستم غلتک روی کمر حرکت می کند و عضلات کمر را می کشد و ماساژ می دهد. متخصصان کایروپراکتیک ممکن است از کشش های دیگری استفاده کنند که باعث کشش ستون فقرات، از بین بردن فشار دیسک ها و کاهش فشار بر ریشه های عصب می شود (روشی که به آن رفع فشار نخاعی ستون فقرات به صورت غیر جراحی گفته می شود).
• اشعه مادون قرمز. در کایروپراکتیک، ممکن است از یک دوربین حرارتی برای تصویربرداری از رنگ هایی که جریان خون در کمر را نشان می دهند، استفاده شود. به عنوان مثال، رنگ قرمز نشانگر تابش IR بالاتر و جریان خون بیشتر در کمر است. پرتوی مادون قرمز ممکن است توسط متخصصین کایروپراکتیک برای افتراق تغییرات دمایی طبیعی از اختلافات غیر طبیعی و ارزیابی شرایط زمینه ای که باعث کمر درد هستند، استفاده شود.
• لیزر درمانی سرد. با لیزر درمانی سرد، ذرات انرژی در لیزر حمل می شوند و پس از نفوذ به سطح پوست توسط گیرنده های نوری غشای سلول جذب می شوند. سلول ها و بافت ها سپس این انرژی نوری را به انرژی بیوشیمیایی تبدیل می کنند و به یک فرآیند بیولوژیکی می انجامد که تصور می شود تورم، کمر درد و التهاب را کاهش می دهد و گردش خون را بهبود می بخشد.
• ارگونومی. در طی دوره مراقبتی روش کایروپراکتیک، متخصص کایروپراکتیک ممکن است اصلاحاتی مانند تغییر وضعیت کاری را که در خانه و یا محل کار استفاده می شود، توصیه کند. موفقیت یا عدم موفقیت در به دست آوردن نتیجه رضایت بخش بیمار ممکن است به طور مستقیم با اعمال اصلاحات ارگونومیک مربوط به شغل یا یک فعالیت تحریک کننده مربوط به سرگرمی مرتبط باشد.
• آموزش بیمار. یک متخصص کایروپراکتیک ممکن است انواع مختلفی از کارها را در شیوه زندگی، از جمله برنامه های غذایی و تغذیه ای، مراقبت از خود و راهکارهای مقابله، به بیمار مبتلا به کمردرد توصیه کند.

متخصص کایروپراکتیک

متخصص کایروپراکتیک پس از گذراندن علوم پايه پزشکي و کسب موفقيت در بورد علوم پايه با ادامه تحصيل در دانشکده مرتبط، وارد مرحله علوم باليني (دوره انترني) مي گردد. سرانجام با موفقيت در دوره باليني و اخذ دکترا از دانشکده و دريافت بورد سراسري و ايالتي کايروپراکتيک، مي تواند به درمان کايروپراکتيکي بپردازد. با وجودي که پزشک کايروپراکتيک با انواع اختلالات و بيماري هاي بدن انسان آشنا است؛ اما توجه خاصي را به بيومکانيک ستون فقرات و ديگر مفاصل معطوف مي دارد و به برطرف کردن اختلالات بيومکانيکي بدن انسان مي پردازد. چنانچه بيماري شخص نوعي از بيماري غير از بيماري هاي مرتبط به کايروپراکتيک باشد، پزشک کايروپراکتيک وي را به متخصص مرتبط معرفي مي کند. پزشک کايروپراکتيک با بررسي تاريخچه بيماري، راديوگرافي، ام آر آي، اي ام جي، انجام معاينه هاي محلي، ارتوپدي و اعصاب و ديگر آزمايش هاي پاراکلينيکي به منشأ بيماري پي مي برد و به معالجه آن مي پردازد.

تعداد جلسات کایروپراکتیک

طول درمان بستگي به چندين عامل دارد. از جمله سن، ژنتيك، جنسيت، حاد و يا مزمن بودن، وجود فشارهاي روحي و جسمي، درصد آسيب ديدگي به بافت مورد نظر و شرايط كاري كه تمام اين عوامل تعيين كننده زمان بهبودي و درمان هستند.

موارد منع انجام روش کایروپراکتیک

روش کایروپراکتیک یا دستکاری ستون فقرات، مانند دیگر روش های درمانی و توانبخشی، ممکن است برای همه، مناسب نباشد. از موارد منع انجام این روش می توان موارد زیر را نام برد:

1. مبتلایان به پوکی استخوان
2. ابتلا به تنگی کانال نخاعی
3. التهاب مفاصل کمر
4. آرتروز گردن
5. استفاده از رقیق کننده های خون مانند وارفارین، هپارین، آسپرین، متوهگزال و غیره
6. سابقه ی یا ابتلا به سرطان

هزینه کایروپراکتیک

هزینه این نوع درمان بستگی به توانایی و مهارت پزشک در انجام درمان دستی دارد. به علاوه تعداد جلسات درمانی موردنیاز بسته به وسعت و تعداد محل های مورد نظر و همچنین شدت درد و بیماری متفاوت خواهد بود که این موضوع نیز بر هزینه درمان تأثیرگذار است.

عوارض کایروپراکتیک

بعد از جلسات درمانی کایروپراکتیک ممکن است برخی عوارض جانبی موقتی را تجربه کنید که شامل موارد زیر هستند:

1. گاهی بدن شما درد می کند و حتی ممکن است که احساس سوزش هم بکنید.
2. ممکن است که احساس خستگی شدید بکنید و نتوانید فعالیت های دیگری را انجام دهید.
3. در موارد نادر ممکن است که دچار جابجایی و دررفتگی دیسک شوید.
4. ممکن است که عصب شما تحت فشار شدید قرار بگیرد و درد شدیدی را احساس کنید.
5. در موارد نادر دیگر ممکن است که حمله ی قلبی به بیمار دست دهد.

توجه داشته باشید که عوارض خطرناک کایروپراکتیک نادر هستند و در موارد بسیار کمی ممکن است که اتفاق بیفتند. شایع ترین عوارضی که احتمالاً بیمار احساس می کند و به آنها دچار می شود، دردها و گرفتگی های بعد از جلسات است که بعد از مدتی برطرف می شوند و طبیعی هستند.