آیا مردان جوان هم به بزرگی پروستات مبتلا میشوند؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

پروستات غده ای است که تنها در بدن آقایان وجود دارد و وظیفه ی آن، افزایش مایع منی و تنظیم ph مایع منی جهت بالا رفتن شانس بارداری است. این غده، در زیر مثانه و در جلوی مجرای مقعد قرار گرفته است. غده ی پروستات در زمان انزال، از شدت اسیدی بودن مایع منی می کاهد و سطح قلیایی را افزایش می دهد تا شانس باروری تخمک بیشتر شود. پروستات بزرگ نشانه ی رشد سلولی بیش از اندازه ی غده ی پروستات است. این مشکل به خودی خود خطرناک نیست و با تجویز دارویی یا روش جراحی، درمان می شود.

بزرگی پروستات از جمله عارضه هایی است که ارتباط مستقیمی با افزایش سن دارد، به طوری که مردان با سن بالای ۴۰ سال، در معرض آن قرار دارند؛ اما گاهی دیده می شود که مردان جوان نیز با این مسئله روبرو می شوند. اگرچه احتمال بروز بزرگی پروستات در سنین جوان کم است؛ اما تحت تأثیر عواملی مثل ژنتیک، رژیم غذایی و داشتن اضافه وزن، ممکن است با این عارضه در جوانان نیز روبه رو شویم. در صورتی که علائم بزرگی پروستات در جوانان، خفیف بوده و آزار دهنده نباشند و عواملی مثل تنگی مجرای ادراری ، سنگ مثانه و یا سرطان وجود نداشته باشد، درمان را تا زمانی که علائم ادراری تشدید نشده است، می توان به تعویق انداخت.

علت بزرگ شدن پروستات در جوانان

ژنتیک و وراثت نقش مهمی در بزرگی پروستات در جوانان دارند، عوامل محیطی مانند رژیم غذایی نیز ممکن است در شروع علائم مؤثر باشند. چاقی نیز ریسک بزرگی پروستات در جوانان را بالا می برد. گاه بزرگی پروستات ناشی از تورم پروستات می باشد که غالباً به دنبال عفونت و یا التهاب رخ می دهد.

علائم پروستات در جوانان

نشانه ها و علائم پروستاتیت به علت آن بستگی دارند. این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

• درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن (دیزوری)
• اشکال در ادرار کردن، مانند ادرار قطره قطره یا با تأخیر
• تکرر ادرار ، به ویژه شب ها
• نیاز فوری به ادرار کردن
• ادرار ابر مانند
• خون در ادرار
• درد در شکم، کشاله ران یا کمر
• درد در ناحیه بین اسکروتوم و رکتوم (پرینه)
• درد یا ناراحتی در آلت تناسلی یا بیضه ها
• انزال دردناک
• نشانه ها و علائم آنفولانزا (همراه با پروستاتیت باکتریایی)

تشخیص پروستات در جوانان

روش های زیر به تشخیص بزرگی پروستات در جوانان و همچنین تشخیص دیگر علل بروز نشانه های ادراری کمک می کند. این روش ها بر اساس صلاحدید پزشک توصیه می شوند:

1. سونوگرافی و ارزیابی میزان ادرار باقیمانده
2. آزمایش کشت و کامل ادرار
3. عکس رنگی از مجرای ادراری
4. سیستوسکوپی
5. نوار مثانه (تست یورودینامیک)
6. آزمایش PSA

خطرات بزرگی پروستات در جوانان

در صورت داشتن این علائم، بیمار در معرض خطر ابتلا به عفونت دستگاه ادراری قرار می گیرد. مشکلات جدی دیگری نیز ممکن است با گذشت زمان ایجاد شوند. علائمی که در ادامه بیان می کنیم جزء فوریت های پزشکی محسوب می شوند:

• سنگ مثانه
• وجود خون در ادرار
• بی اختیاری ادرار
• احتباس حاد ادراری (عدم توانایی در خروج ادرار)

درمان بزرگی پروستات

درمان های متعددی برای درمان بزرگی پروستات اعم از داروها، روش های کمتر تهاجمی و روش های جراحی استفاده می شوند. درمان بزرگی پروستات در افراد مختلف بر حسب سن، وضعیت سلامت بدنی، شدت علائم و سایز پروستات متفاوت می باشد.

• درمان دارویی
• تغییر در سبک زندگی: نوشیدن کمتر مایعات طی روز و به خصوص پیش از خواب، پرهیز از مصرف الکل و کافئین (ادرارآور) و پرهیز از مصرف آنتی هیستامین ها و ضد احتقان ها (احتباس ادراری) اگرچه که نقشی در کاهش سایز پروستات ندارند؛ ولی در کنترل علائم کمک کننده می باشند.
• آلفا بلاکرها: این داروها با ریلکس کردن عضلات گردن مثانه و فیبرهای عضلانی در برقراری جریان ادرار کمک کننده می باشند. از جمله شناخته شده ترین آلفا بلاکرها می توان به تامسولوسین اشاره نمود. انزال رتروگراد یا معکوس و احساس سبکی سر از جمله عوارض این دسته از داروها می باشند.
• مهارکننده های ۵ آلفا ردوکتاز: این داروها با مهار هورمون های دخیل در رشد پروستات، منجر به کاهش سایز پروستات می شوند. فیناستراید یکی از معروف ترین داروهای این گروه می باشد و ممکن است منجر به انزال معکوس گردد. حداقل ۶ ماه زمان جهت شروع اثر این داروها برای درمان بزرگی پروستات لازم می باشد.
• مهارکننده های فسفو دی استراز: این داروها با ریلکس کردن عضلات مجاری ادراری تحتانی، در بهبود قدرت جریان ادرار نقش دارند. ازجمله معروف ترین داروهای این دسته می توان به سیلدنافیل اشاره نمود.
• آنتی کولینرژیک: ممکن است در بیمارانی که علائم سیستم ادراری تحتانی دارند؛ ولی احتباس ادراری ندارند، جهت درمان بزرگی پروستات استفاده گردند. گاهی ممکن است از دو یا چند دارو و به صورت ترکیبی جهت درمان بزرگی پروستات استفاده گردد.
• درمان جراحی

روش های جراحی مختلفی (کمتر تهاجمی تا بسیار تهاجمی) ممکن است برای درمان بزرگی پروستات مورد استفاده قرار داده شوند. از جمله روش های درمان جراحی بزرگی پروستات، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP): جراح در این روش با ایجاد بریدگی کوچکی بر روی پروستات در محل نزدیکی مثانه به بهبود برقراری جریان ادرار از طریق پیشابراه کمک می کند. اغلب افراد پس از انجام جراحی و در همان روز ترخیص می شوند.
2. برش پروستات از طریق پیشابراه (TUIP): این عمل جراحی شامل ایجاد چند برش کوچک بر روی پروستات جهت متسع کردن پیشابراه در پروستات و گردن مثانه می باشد. اغلب بیماران در همان روز جراحی، قابل ترخیص می باشند.
3. جراحی خروج پروستات از بدن (پروستاتکتومی): در این روش جراح با ایجاد برش در پایین شکم یا پرینه، بخش اعظم پروستات را خارج می کند. اغلب به چند روز بستری در بیمارستان نیاز دارند.
4. جراحی لیزر پروستات: در این روش پزشک با لیزر بخشی از پروستات را که منجر به انسداد جریان ادرار شده است، جهت درمان بزرگی پروستات تخریب می کند.
5. انوکلئاسیون پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP): در این روش نیز از لیزر برای برش و خارج کردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود. اغلب نتایج آن طولانی مدت باقی مانده و امکان ترخیص بیمار در همان روز یا روز بعد وجود دارد.
6. تبخیر فتوسلکتیو پروستات با لیزر (PVP): در این روش جراحی از لیزر با نور سبز جهت تبخیر بخشی از پروستات و درمان بزرگی پروستات استفاده می شود.
7. جراحی UroLift: در این روش به جای تخریب پروستات که منجر به انقباض حالب می گردد، از تعبیه ایمپلنت دائم در اطراف پیشابراه در پروستات جهت کاهش فشار پروستات به پیشابراه استفاده می شود.

انتخاب نوع عمل جراحی بر اساس سایز پروستات، علائم بیمار و وضعیت سلامتی وی متغیر می باشد.

پیشگیری از بزرگ شدن پروستات

• پرهیز از نوشیدن مایعات پیش از خواب و پیش از خروج از منزل
• پرهیز از مصرف بیش از حد الکل و کافئین
• رعایت رژیم کم چربی
• مصرف فراوان سبزیجات متنوع طی روز
• مصرف میوه و مرکبات
• فعالیت فیزیکی متوسط در اکثر روزهای هفته
• حفظ وزن مناسب