همه چیز درباره رادیوگرافی سفالومتری

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

امروزه دستگاه ها و تجهیزات جدید پزشکی باعث شده اند تا روند تشخیص بیماری با کیفیت و سرعت بالاتری انجام شود. این دستگاه ها همچنین کار پزشکان را نیز راحت تر نموده اند. از جمله دستگاه هایی که دستخوش تغییرات زیادی از گذشته تا کنون بوده است دستگاه رادیولوژی دندان میباشد. دستگاه رادیولوژی دندان امروزه به روش های مختلفی عکسبرداری میکند و همین موضوع درصد تشخیص بیماری را بالاتر برده است. رادیوگرافی دندان انواع مختلفی دارد که هر کدام برای یک نوع بیماری دهان و دندان کاربرد دارد. رادیوگرافی داخل دهانی بالاترین قدرت تشخیص را دارد که البته خود نیز شامل انواع مختلفی میباشدکه یکی از آنها رادیوگرافی سفالومتری میباشد. رادیوگرافی سفالومتری از روش های عکسبرداری میباشد که پزشک برای اندازه گیری جمجمه، دندان و همچنین فک بیمار آن را تجویز میکند.

در روش رادیوگرافی سفالومتری که ارتباط بین استخوان ها و نسج نرم مشخص میشود برای پیشرفت در اختلالات رشد قبل و حین درمان مورد استفاده قرار میگیرد. در روش رادیوگرافی سفالومتری عکسبرداری به دو صورت تمام و نیم رخ انجام میشود که البته روش نیم رخ آن کاربرد بیشتری دارد. تصاویر رادیوگرافی سفالومتری با اشعه ایکس ممکن است در طول درمان ارتودنسی گرفته شوند، گرچه اکثر ارتودنتیست ها فقط یک تصویر سفالومتریک اولیه و سپس یک تصویر سفالومتریک نهایی پس از تکمیل درمان می گیرند. گاهی اوقات، برای نظارت بر پیشرفت درمان تصمیم خواهند گرفت که در اواسط درمان ارتودنسی از یک تصویر سفالومتریک دیگر استفاده کنند.

تصویربرداری لترال سفالومتری

از این رادیوگرافی که از نیم رخ بیمار تهیه می شود برای بررسی وضعیت فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر، وضعیت قرارگیری دندانهای قدامی نسبت به فک، ارتباط بین نسج نرم و استخوانهای صورت و در نتیجه تشخیص ناهنجاری های دندانی- اسکلتی قبل و حین درمان ارتودنسی استفاده می شود. برای تهیه این رادیوگرافی سر بیمار در وضعیت نیم رخ بین تیوب و سنسور قرار می گیرد و خط فرانکفورت به موازات افق تنظیم می شود. دندانهای خلفی باید کاملاً روی هم بوده و لب ها در حالت آزاد باشند.

کاربردهای رادیوگرافی سفالومتری

• رادیوگرافی سفالومتری اشعه X خارج دهانی انجام می شود، به این معنی که هیچ صفحه یا فیلمی در داخل دهان قرار داده نمی شود.
• رادیوگرافی سفالومتری، راه های بینی و سینوس ها را نشان می دهد که در رادیوگرافی اشعه X داخل دهانی قابل مشاهده نیستند.
• می توان از طریق آن اطلاعاتی درباره ی مشکلات بایت یا مال اکلوژن (جفت شدن غیرطبیعی دندان ها روی هم) به دست آورد.
• می توان دندان ها را اندازه گیری کرد.
• شکستگی ها و سایر آسیب های دندان و فک مشاهده می شود.
• می توان از آن در برنامه ریزی برای درمان ارتودنسی استفاده کرد.

کاربرد رادیوگرافی سفالومتریک در ارتودنسی

تصاویر سفالومتریک میتوانند به یافتن علت و موقعیت مکانی مشکلاتی که اغلب در دیگر تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس مشاهده نمیشوند کمک کنند.تصاویر رادیوگرافی سفالومتری میتوانند علت بروز مال اکلوژن ها را نیز نشان دهند.این تصاویر مشخص می نمایند که آیا مال اکلوژن ها به دلیل انحرافات اسکلتی یا آلوئولار به وجود آمده اند و در بیماران دارای اختلاف اسکلتی، تصاویر سفالومتری میتوانند تشخیص دهند که آیا دلیل آن جبران دنتو آلوئولار است یا رشد دیسپلاستیک.

مزایای رادیوگرافی سفالومتری

• ثبت تصاویر دو بعدی و کاربردی از هر دو فک بالا و پایین
• نقشه کل فک و نشان دادن کلیه دندان های رویش یافته و پنهان
• جذب پرتوهای کم توسط بیمار
• به دلیل آن که لزومی به قرار دادن فیلم ها در دهان وجود ندارد، برای بیمار راحت تر است.
• امکان استفاده برای بیمارانی که قادر نیستند دهانشان را باز کنند یا به دلایلی از جمله تریسموس امکان بازکردن دهان را به طور کامل ندارند.
• کاهش زمان مورد نیاز جهت تهیه عکس

نحوه آمادگی پیش از انجام سفالومتری

ممکن است از شما خواسته شود که به عنوان یک اقدام احتیاطی برای محافظت از بدن خود در برابر پرتو ایکس، یک پیش بند سربی بپوشید. وجود هر نوع فلز در ناحیه ای که در حال تصویربرداری است، ممکن است باعث تداخل در روند کار شود. بسیاری از آزمایشات تصویربرداری در دوران بارداری انجام نمی شوند تا جنین در معرض اشعه قرار نگیرد. در صورت نیاز به عکس برداری با اشعه ایکس، اقدامات احتیاطی برای به حداقل رساندن تماس نوزاد با تشعشعات انجام می شود.

فرآیند تصویر برداری رادیوگرافی سفالومتری

فرآیند گرفتن تصاویر رادیوگرافی سفالومتریک با اشعه ایکس بسیار ساده است. تکنسین اشعه ایکس، با تمرکز روی نیمرخ بیمار یا نمای جانبی سر، موقعیت بیمار را بر اساس ضوابط خاصی که هنگام گرفتن عکس رادیوگرافی سفالومتریک با اشعه ایکس لازم است، مشخص می نماید. نوردهی تقریباً ۱۰ ثانیه طول می کشد و تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس تقریباً در پنج تا شش دقیقه تولید می شود. پس از گرفتن عکس، دندانپزشک به منظور محاسبه میزان تأثیرگذاری آتی درمان ارتودنسی روی فک و استخوان اطراف بیماری که تحت درمان ارتودنسی قرار دارد، از کاغذ ردیابی استفاده می کند و تصویر سفالومتریک را ردیابی می کند، به علاوه نمایی به الگوی رشد فک و دندان ها برای دندانپزشک ارائه می دهد. این می تواند برای تعیین دوره های بالقوه عمل و مسیرهای درمان استفاده شود.

هزینه رادیوگرافی سفالومتری

هزینه و قیمت عکس سفالومتری، حدود قیمت مشخصی دارد که بستگی به مرکز عکسبرداری میتواند متفاوت باشد. در برخی از انواع عکسبرداری این هزینه شامل بیمه نیز میشود.

عوارض رادیوگرافی سفالومتری

هیچ مشکل یا نگرانی برای انجام رادیولوژی وجود ندارد و میزان اشعه دریافتی با رعایت احتیاط هایی مانند پیشبند سربی آنقدر ناچیز خواهد بود که قابل اندازه گیری نیز نیست. رادیولوژی معمولاً در دوران شیردهی یا بارداری توصیه نمی شود.