استرچ مارک یا ترک بدن چیست؟

دکتر هما فاتحی [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drfatehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک B ، طبقه سوم ، واحد 309 تلفن مطب : 32245018 - 031

نوعی پروتئین به نام کلاژن در پوست وجود دارد که موجب حالت کشسانی می شود. هنگامی که سطح این پروتئین در پوست کم شود، توانایی انبساط و انقباض پوست کاهش می یابد و نتیجه آن، نازک شدن پوست و ایجاد ترک و شکاف است. ایجاد برخی تغییرات ناگهانی منجر به کشیدگی پوست می شود. برای مثال، عواملی مانند چاق و لاغر شدن های ناگهانی یا بارداری، نوعی ضایعه پوستی ایجاد می شود که آن را به عنوان ترک پوستی یا استرچ مارک می شناسیم. این ترک های پوستی، خطری برای سلامتی شما در پی نخواهد داشت. این خطوط کاملاً بی خطر هستند و به مرور زمان تا حدی کمرنگ می شوند. معمولاً روش های درمانی جهت جلوگیری از پیشروی ترک ها به کار گرفته می شوند؛ به گونه ای که در صورت وجود ترک آن را ترمیم و جمع تر می کند؛ اما به صورت کامل بهبود نمی یابد.

علت استرچ مارک

عوامل متعددی سبب بروز این مورد می شوند که در ادامه به مهمترین آنها می پردازیم:

• کاهش ناگهانی وزن: وقتی فرد به طور ناگهانی وزن زیادی از دست می دهد، پوست نمی تواند سرعت جمع شدن خود را با سرعت کاهش وزن هماهنگ کند و همین مسئله سبب بروز پارگی بر روی پوست می شود.
• تمرینات ورزشی: در این تمرینات با توجه به این موضوع که عضلات رشد می کنند باعث پارگی در بافت های بدن می شوند و ترک بر روی پوست به وجود می آید.
• مصرف پمادهای کورتیزون: مصرف دراز مدت این پمادها سبب نازکی پوست می گردد و در نتیجه پوست آسیب پذیر می شود.
• افزایش ناگهانی وزن: همانطور که در مورد کاهش ناگهانی وزن اشاره کردیم، وقتی بدن مقادیر زیادی چربی به طور ناگهانی بدست می آورد و پوست نمی تواند خود را با این تغییرات هم راستا کند و ترک پوستی به وجود می آید.
• وراثت: بررسی ها نشان می دهند این مشکل می تواند ارثی باشد. به طور کلی اگر پوست دارای قابلیت انعطاف پذیری پایینی باشد مستعد پارگی است.
• بارداری: ترک پوستی یکی از رایج ترین مشکلات دوران بارداری است. یکی از دلایل این امر تغییرات هورمونی است. یکی دیگر از دلایل بروز این ترک ها رشد جنین است که سبب ایجاد کشیدگی بر روی پوست بدن می شود. زنانی که جنین دو قلو و یا چند قلو دارند، در سنین جوانی باردار شده اند و یا قبل از بارداری اضافه وزن پیدا کرده اند، بیشتر از زنان دیگر دچار این ترک خوردگی ها می شوند.
• تغییرات هورمونی: همانطور که پیشتر به این موضوع اشاره کردیم، تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی ابتلا به این مشکل به حساب می روند. اگر میزان هورمون کورتیزون در بدن بالا رود، باعث می شود آب در بدن محبوس شود، همین امر سبب تضعیف بافت کلاژن می شود و در پایان باعث بروز ترک پوستی میگردد.

عوامل تشدید کننده ترک پوستی

• عوامل موروثی و اختلالات ژنیتکی
• شدت تغییرات هورمون
• میزان هورمون کورتیزون (هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح شده و حالت ارتجاعی پوست را از بین میبرند.)
• جنسیت (این عارضه بیشتر در زنان دیده میشود؛ چراکه تغییرات هورمونی در زنان بنا به دلایل مختلف مانند بارداری بیشتر دیده میشود.)
• اضافه وزن یا چاقی بیش از اندازه
• لاغری ناگهانی
• استفاده از داروهای خاص برای مدت زمان طولانی مانند کورتون

علائم ترک پوستی

قبل از شروع پدیدار شدن ترک های پوستی، پوست، نمای نازک و صورتی پیدا میکند. همچنین ممکن است احساس خارش یا حساسیت ایجاد شود.ترک ها ابتدا به صورت چروک ایجاد میشوند، پیشرفت رگه ها میتواند قرمز، بنفش، قهوه ای قرمز یا قهوه ای تیره باشد که بستگی به رنگ پوست دارد. رگه ها درنهایت محو و صاف میشوند و رنگشان به نقره ای در طول زمان تغییر میکند. ترک های پوستی ممکن است به تدریج کم رنگ تر شوند؛ اما این موضوع اغلب میتواند چند سال زمان ببرد.

نواحی در معرض ترک پوستی

نواحی که بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند شامل موارد زیر هستند:

1. شکم
2. سینه ها
3. لگن
4. پهلو
5. باسن
6. ران

استرچ مارک قرمز با سفید چه تفاوتی دارد؟

ترک پوستی اغلب در ابتدا به رنگ قرمز و بنفش ایجاد می شوند و به مرور زمان رنگ آنها به سفید یا نقره ای تبدیل شده و تا حدودی محو می شوند و این تفاوت رنگ آنها است که معین می کند که کدام ترک ها قدیمی تر هستند. اگرچه ترک پوستی هرگز بطور کامل ناپدید نمی شوند؛ اما درمان های وجود دارند که میتوانند رنگ آنها را روشن تر کرده و ترک ها را کوچکتر کند. در برخی موارد نیز ترک پوستی خودبخود محو می شود. ترک های پوستی جدید و قرمز رنگ (که به آنها استریا روبرا گفته می شود) راحت تر درمان می شوند.

قرمز رنگ بودن این ترک های پوستی به این دلیل است که هنوز رگ های خونی در زیر پوست این ناحیه وجود دارند. وجود این رگ های خونی منجر می شود تا ترک ها نسبت به درمان پاسخ بیشتری دهند. ترک های پوستی سفید رنگ (که به آنها استریا آلبا گفته می شود) قدیمی تر هستند و درمان آنها نیز دشوارتر است. به مرور زمان، رگ های خونی این ناحیه باریک میشوند و در نتیجه این امر، کار را برای تحریک تولید کلاژن سخت تر می کند. نتایج درمان ترک های سفید ممکن است در مقایسه با درمان ترک های قرمز رنگ، چندان چشمگیر نباشد؛ اما گزینه ها و روش هایی نیز برای محو شدن طبیعی تر و سریع تر ترک های سفید نیز وجود دارند.

راه درمان استرچ مارک

درمان های موضعی

استفاده از کرم های موضعی و پمادها نیز از راه های ارزان کاهش ظاهر ترک پوستی است. این درمان باید به طور منظم و پیاپی و طولانی مدت انجام شود تا اثرگذار واقع شود. در درمان با کرم ها کاملاً ترک ها از بین نمی رود؛ اما تا حد زیادی از ظاهر آن کاسته می شود. پیش از استفاده از کرم و پمادها با مشورت نمایید.

لایه برداری پوست

یک راه ساده برای درمان ترک پوستی به روش پزشکی توسط تراشیدن یا لایه برداری پوست است. در این روش، سلول های مرده پوست جدا می شوند و رشد سلول های جدید رخ می دهد. لایه بردارهای شیمیایی نیز اثر مشابهی دارند و با جدا کردن لایه مرده سطح پوست رشد و ترمیم پوست جدید را سرعت می بخشند. البته استفاده زیاد از این موارد ممکن است سبب خشکی پوست شود، بنابراین کرم مرطوب کننده مناسب را به طور مستمر استفاده نمایید.

میکرودرمی

این درمان کم تهاجمی برای کاهش ظاهر ترک پوستی مناسب است. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه مراجعه به پزشک دارد و با توجه به نوع ترک پوستی و عمر و گستردگی آن تعداد نوبت ها توسط پزشک تعیین می شود. در این درمان لایه اپیدرم و رویی پوست هدف قرار داده می شود و در نتیجه آن پوست، کلاژن ترشح می کند و پوست سفت و کشیده می شود. در این درمان سلول های مرده از پوست جدا می شوند و پس از چند جلسه کاهش ظاهر ترک پوستی به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. در حین این درمان ممکن است پوستتان خشک شود و به علت تراشیده شدن، پوست دچار قرمزی شود؛ اما طی ۲۴ ساعت پوست شروع به ترمیم می کند و این علائم از بین می روند.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ ، لایه درمیش پوست را هدف قرار می دهد که لایه میانی پوست و محل ایجاد ترک پوستی است. در طی این درمان با سوزن های ریزی که در سر یک دستگاه (درمارول) متصل شده اند سطح پوست را سوراخ می کنند تا کلاژن ترشح شود. این سوزن ها میکروسکوپی هستند و موجب خونریزی نمی شوند و فقط سبب قرمزی پوست می شوند. این درمان ظاهر پوست را بهتر و ترک های پوستی را کاهش می دهد. برای درمان بهتر و کامل به بیش از یک جلسه با فاصله های یک ماهه نیاز دارید.

استفاده از embedding یا نخ گذاری

در این روش با گذاشتن نخ کوچک مخصوص در بافت استریاها سبب تحریک کلاژن سازی و سبب بازسازی پوست ناحیه استریا شده و استریاها به تدریج محو می گردد.

لیزر درمانی

لیزر درمانی یک درمان معمول برای ترک های پوستی است. در این روش لیزرها به پوست نفوذ می کند و باعث بازسازی می شوند. این روش با تحریک بافتهای اطراف ترک های پوستی سبب سرعت بهبود آنها می شوند. لیزر سبب تحریک ملانین در محل لیزر درمانی می شوند و سلول های رنگدانه در ترک پوست سبب همرنگ سازی آن با دیگر نقاط پوست می شوند. با اینکه این درمان مفید است؛ اما به بیش از یک جلسه نیاز دارد تا نتایج قابل توجه ایجاد شود.

جراحی زیبایی

اگر درمان های دیگر ناموفق باشند، می توان از جراحی زیبایی بهره گرفت که این روش به نسبت گران است. جراحی ممکن است خود سبب ایجاد ترک شود؛ اما ترک های پوستی را به طور دائم از بین می برد. به موجب این درمان، پوست کشیده تر می شود و مستحکم تر به نظر می رسد.

هزینه لیزر استرچ مارک

استرچ مارک ها انواع بسیاری دارند، به همین دلیل تعداد جلسات و حتی روش هایی که برای درمان استفاده می شود در تمامی افراد یکسان نیست. پیش از شروع هر درمانی، تعداد جلسات، هزینه درمان و درصد بهبودی به صورت تقریبی اعلام خواهد شد تا در صورت تمایل پروسه درمان را آغاز کنید.

پیشگیری از استرچ مارک

متخصصین عقیده دارند که ژنتیک نقش مهمی را در به وجود آمدن ترک پوستی ایفا می کند؛ اما اگر والدین شما ترک پوستی دارند این مسئله ضرورتاً بدین این معنا نیست که شما نیز دچار چنین مشکلی خواهید شد. یکی از بهترین روش های موجود به منظور پیشگیری از به وجود آمدن ترک پوستی، حفظ تناسب اندام و جلوگیری از نوسانات وزن می باشد. نوشیدن آب به مقدار کافی نقش مهمی را در پیشگیری از آسیب دیدگی پوست ایفا می کند. سعی کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از غذاهای سرشار از روی از قبیل ماهی و انواع مغزها استفاده کنید و از مصرف غذاهای حاوی ویتامین آ، دی و سی مانند مرکبات، شیر و سیب زمینی شیرین غافل نشوید.