بررسی علت دردهای کرامپی یا کولاکی شکم با سونوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

شکم در آناتومی به قسمتی از تنه گفته می شود که مابین دیافراگم از بالا و سطح فوقانی لگن از پایین قرار گرفته است. شکم درد معمولاً به منظور توصیفی از ناراحتی در اندام های داخل حفره شکم مورد استفاده قرار می گیرد. ارگان های شکم شامل معده، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا، طحال و پانکراس هستند. هر احساس ناراحتی که در شکم خود احساس کنید را درد شکم می گویند. درد شکم دردی است که بین قفسه سینه و ناحیه لگن رخ می دهد. درد شکم معمولاً به دلیل آسیب به ارگان های داخل شکمی، مصرف دارو یا مصرف سموم ایجاد می شود. البته سوء هاضمه، یبوست، ویروس معده یا حتی گرفتگی های قاعدگی نیز در ایجاد آن بسیار نقش دارند. این درد می تواند گرفتگی عضلات شکمی، درد خفیف، متناوب یا شدید باشد.

با این حال در بیشتر اوقات درد شکم دلیل نگران کننده ای ندارد؛ اما زمانی این مشکل نگران کننده می شود که درد شکم حاد و مزمن می شود. گاهی اوقات درد شکمی نشانه ای از یک بیماری جدی است. در چنین شرایطی باید برای پیدا کردن منشأ درد و درمان آن به پزشک مراجعه کرد. سونوگرافی شکم و لگن یک روش تشخیصی غیرتهاجمی است که برای بررسی اندام های داخل شکم و لگن مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از ساختارهای داخل حفره ی شکم و لگن شکل می گیرد. این تصاویر، اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص مشکلات مختلف در اختیار پزشک می گذارد. پزشک از این تصاویر برای تشخیص بیماری ها، ارزیابی روند درمان بیماری و … استفاده می کند.

اگر ساکن اصفهان هستید می توانید برای انجام سونوگرافی شکم جهت تشخیص بیماریهای زنان، به رادیولوژی مرکزی اصفهان مراجعه نمایید و از خدمات تخصصی و ریپورت های دقیق این مرکز برخوردار شوید. لطفا جهت هماهنگی و روزرو نوبت با شماره تلفن 32202762-031 تماس حاصل فرمایید.

علت درد شکم

عوامل متعددی می توانند باعث درد شکم شوند. با این حال علل اصلی آن عبارتند از عفونت، رشد غیر طبیعی، التهاب، انسداد و اختلالات روده ای. عفونت حلق، روده ها و خون باعث ورود باکتری ها به دستگاه گوارش می شود که به نوبه خود باعث درد در دستگاه گوارش می شود. این عفونت ها ممکن است باعث تغییر در عملکرد دستگاه گوارش و بروز مواردی نظیر اسهال و یبوست شوند. کرامپ هایی که در زمان قاعدگی دیده می شوند یکی دیگر از علل اصلی درد قسمت تحتانی شکم می باشند؛ اما عمدتاً در مقوله درد لگن طبقه بندی می شوند. دیگر علل شایع درد شکم عبارتند از:

• یبوست
• اسهال
• گاستروانتریت (آنفولانزای معده)
• رفلاکس اسید (زمانی که محتویات معده وارد مری شده و باعث سوزش سر دل و دیگر علائم می شوند).
• استفراغ
• استرس
• درد شکم در ناحیه های متفاوت اتفاق می افتد.

بیماری هایی که دستگاه گوارش را درگیر می کنند گاهی مواقع باعث ایجاد دردهای مزمن می شوند. از جمله ی این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رفلاکس معدی-مری (GERD)
• سندرم روده ی تحریک پذیر یا کولون اسپاستیک (نوعی اختلال که باعث درد شکم، کرامپ روده و تغییر در حرکات آن می شود).
• بیماری کرون (یک بیماری التهابی روده)
• عدم تحمل لاکتوز (عدم توانایی در هضم لاکتوز که نوعی قند موجود در شیر و محصولات لبنی است).

علل درد شدید شکم عبارتند از:

• پارگی اندام های داخلی یا در شرف پارگی قرار داشتن آنها (نظیر پارگی آپاندیس ، آپاندیسیت)
• سنگ های صفراوی
• سنگ های کلیوی
• عفونت های کلیوی

انواع درد شکمی

درد شکمی را می توان به صورت موضعی به نوعی گرفتگی عضلات یا کولیکی توصیف کرد. بیماری های درد شکمی نیز از جمله دلایل شایع درد در این بخش از بدن هستند. دردهای شکمی همچنین از نظر شدت و نوع درد به دردهای حاد و مزمن تقسیم می شوند:

1. درد موضعی محدود به یک ناحیه شکم است. این نوع درد اغلب به علت مشکلات در یک اندام خاص ایجاد می شود. شایع ترین علت درد موضعی، زخم معده است.
2. درد عضلانی ممکن است همراه با اسهال، یبوست، نفخ باشد. در زنان، این درد می تواند همراه با قاعدگی، سقط جنین یا عوارض در اندام های تولید مثل زن باشد.
3. درد کولیکی علامتی از شرایط شدیدتر مانند سنگ صفراوی یا سنگ کلیه است. این درد ناگهان رخ می دهد و ممکن است به عنوان یک اسپاسم شدید عضلانی احساس شود.

اقدامات قبل از سونوگرافی شکم

قبل از این که سونوگرافی شکمی انجام دهید لازم است ناشتا باشید. بدین معنا است که ۸-۱۲ ساعت قبل چیزی میل نکنید؛ چراکه زمانی که غذا بخورید ممکن است در حین انجام سونوگرافی شکمی اختلالی برای تکنسین ایجاد شود و نتواند گزارشی دقیق به شما ارائه دهد.

بررسی علت دردهای کرامتی یا کولاکی شکم با سونوگرافی

علت درد شکم را می توان از طریق یک سری آزمایشات و همچنین گفتگوی صادقانه با پزشک در مورد آنچه تجربه می کنید، تشخیص داد. قبل از آزمایش، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. این شامل فشار دادن ملایم روی نواحی مختلف شکم برای بررسی حساسیت و تورم است. تست های تصویربرداری مانند سونوگرافی برای مشاهده جزئیات اندام ها، بافت ها و سایر ساختارهای شکم استفاده می شود. این آزمایشات می تواند به تشخیص تومور، شکستگی، پارگی و التهاب کمک کند.
برای انجام این اسکن بیمار باید بر روی یک تخت دراز کشیده و شکم خود را در معرض دید سونوگرافیست قرار دهد. سونوگرافیست کمی ژل التراسونیک را روی پوست شکم ریخته و مبدل کوچک سونوگرافی که دارای فرکانس کمتر اما عمق نفوذ بیشتری است را بر روی شکم حرکت می دهد تا تصاویری از اندام های داخلی فرد بر روی مانیتور رایانه ظاهر شود .

عوارض سونوگرافی شکم

سونوگرافی را می توان عکسبرداری بدون درد با استفاده از امواج فراصوت تعریف کرد. در واقع سونوگرافی به طور کامل روی پوست انجام می شود و به اعضای داخلی بدن نمی رسد و عوارضی در بر ندارد.

زمان مراجعه به پزشک

1. درد شدید شکم به دنبال ضربه یا تصادف
2. درد شکم به همراه احساس فشار و درد در قفسه سینه
3. درد شدید شکمی که با حرکت تشدید شده، به گونه ای که قادر به حرکت نباشید.

همچنین در نظر داشته باشید اگر درد شکم همراه با هر کدام از علائم زیر باشد لازم است به پزشک مراجعه کنید:

• دردی که ناگهانی و شدید باشد.
• تب
• مدفوع خونی
• تهوع و استفراغ مداوم
• کاهش وزن
• زرد شدن پوست
• ورم شکم
• درد شدید هنگام لمس شکم