توده هیپواکو چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

توده ی هیپواکو بافتی فشرده است که ممکن است در هر جای بدن ظاهر شود. توده هیپواکو اگر از نوع بدخیم باشد به سایر قسمت بدن نیز انتقال می یابد و سلامت فرد را در خطر می اندازد. برای تشخیص این بافت سرطانی متخصصین از تست های تشخیصی که رایجترین آنها در وهله ی اول همان سونوگرافی است استفاده میکنند. سونوگرافی یک روش تشخیصی غیرتهاجمی است که برای بررسی اندام های داخل شکم و لگن مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از ساختارهای داخل حفره ی شکم و لگن شکل می گیرد. این تصاویر، اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص مشکلات مختلف در اختیار پزشک می گذارد. این توده ها امواج سونوگرافی را بیشتر جذب می کنند ،بنابراین نسبت به بافت اطراف، تیره تر دیده شده و خاکستری نمایان می شوند. در صورت تشخیص زودهنگام میتوان از گسترش توده هیپواکو جلوگیری کرد و روند درمان را سریعتر پیش برد.

انواع توده هیپواکو

توده ی هیپواکو در سایر اندام ها ممکن است وجود داشته باشد؛ اما شایعترین آنها موارد زیر می باشد:

توده ی هیپواکو در سینه

سرطان سینه دومین سرطانی است که عامل مرگ در جامعه ی زنان مبتلا به سرطان است، بنابراین معاینه سینه ها به طور منظم از اهمیت ویژه ای برخوردار است، البته رشد بافت ها در سینه معمولاً خوش خیم هستند. در سونوگرافی سینه ، توده های خوش خیم و بدخیم در سینه ها به شکل توده ی هیپواکو ظاهر می شوند. گاهی توده های خوش خیم در سینه ها تصویری مشابه تومورهای سرطانی بدخیم دارند.

توده های رحمی

یکی از اندامهایی که به طور شایع درگیر این توده ها می شود رحم است، این توده ها که به نام میوم و یا لیومیوم نامیده می شوند در اغلب زنان ایجاد شده و اکثراً خوش خیم هستند، در ۷۰ درصد از زنان بالای ۵۰ درصد توده های خوش خیم ممکن است ایجاد شود و اکثر این افراد بیش از یک توده در رحم خود دارند.

توده ی هیپواکو در کبد

توده های هیپواکو در کبد معمولاً هنگام انجام آزمایش سونوگرافی از شکم تشخیص داده می شوند و معمولاً به صورت یک نقطه در کبد نمایان می شوند، البته در بعضی موارد بیش از یک نقطه است. بیش از 20 درصد بزرگسالان در کبد خود دارای توده ی هیپواکو از نوع خوش خیم آن هستند. این توده میتواند در کبد سالم هم وجود داشته باشد و هیچ علائمی بروز نکند.

توده های کلیوی

تقریباً بیست و پنج درصد از توده های هیپواکو در کلیه ها خوش خیم هستند و یا توده های سرطانی با رشد کم هستند. شایع ترین توده های بدخیم کلیوی با منشأ سلولی کلیه به نام کارسینوم سلول کلیه (RRC) نامیده می شود همچنین به آن تومور گراویتز نیز گفته می شود که در آمار تقریباً ۸۵ درصد از این نوع توده بدخیم بوده است. نفروبلاستوما و سارکوما از دیگر توده های بدخیم کلیوی هستند.

علائم توده هیپواکو

1. خستگی
2. تب و لرز
3. عرق شب
4. کم شدن اشتها بدون دلیل
5. کاهش وزن
6. حساسیت

توجه کنید در صورت وجود هرگونه مشکل به پزشک مراجعه کرده و به صورت منظم پیگیری کنید؛ چرا که ممکن است بیماری در بدن شما علائمی نداشته باشد. تشخیص به موقع در این بیماری می تواند شانس درمان را افزایش دهد.

آیا توده هیپواکو خطرناک است؟

توده هیپواکو می تواند به شکل یک تومور و یا رشد غیرطبیعی بافت در هر جایی از بدن با عوارض متفاوت باشد که در دو نوع بدخیم و خوش خیم دسته بندی می شوند. عوارض و مشکلات تومور خوش خیم هرگز به دیگر اعضای بدن صدمه ای نمی زند؛ اما یک تومور بدخیم (سرطانی) می تواند گسترش پیدا کند و به سایر قسمت های بدن حمله کند و یا به اصطلاح دچار متاستاز می شود، با این شرایط باید درمان آغاز شده و جلوی رشد این توده ها هرچه سریع تر گرفته شود.

روشهای تشخیص توده هیپواکو

اولین گزینه برای تشخیص لنف نود هیپواکو سونوگرافی است؛ اما برای تشخیص سرطانی یا غیر سرطانی بوده توده ی هیپواکو نیاز به بررسی های بیشتری خواهد بود؛ چرا که سونوگرافی به طور کامل نمی تواند نوع آن را تشخیص دهد بنابراین آزمایش های تشخیصی دیگری نیاز است از جمله:

1. آزمایش خون
2. سی تی اسکن
3. ام آر آی
4. ماموگرافی سینه
5. بیوپسی
6. سونوگرافی مجدد برای پیگیری و فالوآپ بیمار

آمادگی برای سونوگرافی توده هیپواکو

• چنانچه قصد انجام سونوگرافی شکمی دارید، باید یکسری مراقبت های قبل از انجام سونوگرافی را به خوبی رعایت کنید تا نتایج دقیق تری ارائه شود.
• قبل از این که سونوگرافی شکمی انجام دهید لازم است ناشتا باشید بدین معنا است که ۸-۱۲ ساعت قبل چیزی میل نکنید؛ چرا که زمانی که غذا بخورید یا آبی بنوشید ممکن است در حین انجام سونوگرافی شکمی اختلالی برای تکنسین ایجاد شود و نتواند گزارشی دقیق به شما ارائه دهد.
• جهت سونوگرافی لگنی مثانه بیمار کاملاً باید پر بوده و بنابراین یک ساعت قبل از انجام اسکن بیمار باید آب زیادی بنوشد. پر بودن مثانه باعث می شود که تصویر واضحی از اندام های داخلی بر روی مانیتور ظاهر شود.

سونوگرافی توده هیپواکو

برای انجام این اسکن بیمار باید بر روی یک تخت دراز کشیده و شکم خود را در معرض دید سونوگرافیست قرار دهد . سونوگرافیست کمی ژل التراسونیک را روی پوست شکم ریخته و مبدل کوچک سونوگرافی را بر روی شکم حرکت می دهد تا تصاویری از اندام های داخلی بر روی مانیتور رایانه ظاهر شود .

عوارض سونوگرافی

اولتراسوند تشخیصی روشی ایمن و بدون خطر است که از امواج صوتی با قدرت کم استفاده می کند و خطری ندارد.

علائم توده هیپواکو در سونوگرافی

• سایه یا ظاهر هاله
• یک طرح کلی فازی یا نامنظم به جای صاف
• محو شدن به جای سایه یکنواخت
• رشد سریع کلسیفیکاسیون، رشدهای شاخک مانند
• رگهای خونی در داخل یا اطراف آن
• یک الگوی شاخه ای یا ستاره ای
• یک شکل زاویه ای به جای گرد یا بیضی شکل

درمان توده هیپواکو

درمان مفید یک توده هیپواکو بستگی به نوع، اندازه، محل و علائم دارد. اغلب این توده ها به درمان نیازی ندارند و توده هیپواکو ممکن است به خودی خود کوچک شوند؛ اما اغلب در بعضی موارد، نیاز است عفونت، التهاب یا بیماری درمان شود، بنابراین در صورت خوش خیم بودن توده بهتر است به جای جراحی صبر کنید تا توده خود به خود کوچک شود در غیر این صورت درمان دیگری لازم می شود.

عمل جراحی لنف نود هیپواکو

بهترین گزینه برای از بین بردن توده های بزرگ هیپواکو جراحی است. در بعضی موارد رشد خوش خیم توده می تواند باعث درد، انسداد و سایر عوارض شود حتی ممکن است توده ها سرطانی باشد یا دچار پارگی شود و موجب خونریزی داخلی شود. حتی توده هایی که بر اندام ها، رگ های خونی و اعصاب تأثیر می گذارند، اغلب برداشته می شوند. جراحی توده های بزرگ هیپواکو ممکن است با عمل لاپروسکوپی یا آندوسکوپی انجام شود. در این روش ها از برش های کوچک برای انجام جراحی استفاده می کنند و حتی در برخی موارد نیز برشی زده نمی شود. در مورد برخی دیگر از توده ها ممكن است جراحی باز سنتی انجام شود.
در مورد توده های بدخیم هیپواکو نیاز به درمان های تهاجمی بیشتری است. این درمان ها شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و دیگر درمان های مرتبط با سرطان است.

تخریب توده های هیپواکو با جریان برق

روش دیگر برای کوچک نمودن یا از بین بردن توده های هیپواکو تخریب رادیوفرکانسی با جریان الکتریکی می باشد که یکی از روش های کمتر تهاجمی برای درمان است.