روشهای تشخیص و درمان دررفتگی مکرر شانه

دکتر بنفشه ولیان [ فوق تخصص درد ]آدرس وب سایت : www.drvaliyan.ir
آدرس مطب : تهران ، خیابان مطهری ، خیابان فجر ، کوچه مدائن ، پلاک 20 ، ساختمان پزشکان ماهان ، طبقه 5 تلفن مطب : 22896224 - 021

شانه، متحرک ترین مفصل بدن است. حرکت شانه و میزان دامنه حرکت ان علاوه براین که اجازه می دهد دستان خود را به جهات مختلف با آزادی کامل حرکت دهید در عین حال باعث می شود این مفصل دار مشکلاتی از قبیل بی ثباتی شانه شود. بی ثباتی شانه زمانی اتفاق می افتد که مفصل سر استخوان بازو از محل اتصال به شانه خارج شود. بی ثباتی شانه در اثر حرکت ناگهان مفصل شانه و یا استفاده بیش از حد از این مفصل به وجود می آید. در صورتی که خارج شدن از مفصل شانه اتفاق افتد احتمال بروز این اتفاق در دفعات بعدی افزایش می یابد و منجر به دررفتگی مکرر مفصل شانه می شود که از آن با عنوان بی ثباتی مزمن شانه نام برده می شود. دررفتگی شانه می تواند به صورت کامل و یا به شک نیمه دررفتگی اتفاق افتد. زمانی که رباط، تاندون و عضلات اطراف استخوان شانه دچار سستی و یا پارگی شوند، دررفتگی شانه به صورت مکرر اتفاق می افتد.

بی ثباتی شانه نیز ناشی از ناتوانی این بافت ها برای نگهداشتن استخوان فوقانی بازو در محل اتصال مفصل شانه است. بی ثباتی شانه اغلب با گزینه های غیر جراحی درمان می شود. پی آر پی یک روش غیر جراحی است که برای بهبود آسیب دیدگی عضلات، رباط ها، تاندون ها و... به صورت گسترده مورد استفاده واقع می شود. پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار گرفته می شود. خون از مایعی به نام پلاسما تشکیل شده است. این پلاسما از گلبول قرمز، گلبول سفید و پلاکت تشکیل شده است. پلاکت ها دارای صدها پروتئین به نام فاکتورهای رشد هستند که برای التیام آسیب دیدگی ها استفاده می شوند. محلول PRP حاوی پلاسما با غلظت بالایی از پلاکت است. تزریق PRP می تواند برای التیام آسیب دیدگی در ترمیم غضروف، تاندون، رباط، عضله یا استخوان آسیب دیده انجام شود.

علت بی ثباتی شانه

دلایل بسیاری باعث ناپایداری شانه می شود. اگر سطح مفصل شکلی متفاوت داشته باشد، به عنوان مثال اگر حفره گلنوئید کمی پهن تر از حد معمول باشد و یا سر استخوان بازو شکل بیضی به خود بگیرد، ممکن است مفصل از لحاظ آناتومی در مقایسه با سایر افراد کمتر پایدار باشد. ساختارهای متفاوتی از پایداری و ثبات مفصل شانه پشتیبانی می کنند، مانند:

1. لابروم گلنوئید: یک حلقه غضروفی است که حفره گلنوئید را عمیق تر می کند و در نتیجه ثبات شانه افزایش می یابد.
2. کپسول مفصلی: از یک غشاء تشکیل شده که کل مفصل را دربر می گیرد و یک پایداری برای کل مفصل ایجاد می کند. همچنین درون خود مایع مفصلی (مایع سینوویال) را نگه می دارد که باعث روان سازی سطح استخوان ها می شود.
3. رباط ها: استخوان ها را نزدیک به یکدیگر نگه داشته و از حرکت نابجای آنها جلوگیری به عمل می آورد.
4. عضلات: با کمک رباط ها از ایجاد حرکت های ناخواسته جلوگیری به عمل می آورند، همچنین باعث حرکت مفصل نیز می شوند.

ممکن است بی ثباتی شانه توسط عوامل زیر ایجاد شود:

1. تروما: (بی ثباتی شانه در اثر سانحه) معمولاً به دلیل یک حادثه و یا آسیب خاص در ساختارهای پایدار کننده شانه، ایجاد می گردد.
2. مصدومیت های قدیمی: برای مثال ممکن است آسیب قدیمی باعث ضعف کپسول گردد که در پی آن نیمه دررفتگی شانه رخ می دهد. به این نوع بی ثباتی «نیمه دررفتگی پس از سانحه» می گویند.
3. شل شدن مفصل (بی ثباتی غیرتهاجمی): ممکن است به دلیل اختلالات آناتومیک یا برخی از شرایط (مانند ضعیف شدن ماهیچه ها در بارداری) مفاصل دچار حالتی شوند که به آن شلی مفاصل یا هایپرموبیلیتی می گویند.
4. ایجاد بی ثباتی حاد در یک مفصل آسیب دیده: معمولاً زمانی پدید می آید که یک آسیب حاد بر یک مفصلی که از قبل دچار نقص بوده، وارد می شود.

علائم بی ثباتی شانه

علائم رایج بی ثباتی شانه عبارتند از:

1. درد شانه ناشی از آسیب دیدگی شانه
2. دررفتگی های مکرر شانه
3. احساس مداوم شلی شانه لغزش به داخل و خارج مفصل
4. محدود شدن دامنه حرکتی شانه

روشهای تشخیص دررفتگی مکرر شانه

در ابتدا پزشک شرح حال کامل بیمار را بررسی میکند و او را معاینه میکند تا ببیند آیا بیماری ناپایداری (لق بودن) شانه دارد یا نه. شانه های بیمار از لحاظ استقامت وحرکت و ثبات ارزیابی و معاینه میشود. میزان از بین رفتن شانه و شل بودن آنها به وسیله آزمایشات خاص مشخص میشود. تصویربرداری به کمک اشعه ایکس، میتواند نشان دهنده دلیل ناپایداری (لق بودن) شانه ها شود و اگر شانه دچار شکستگی باشد در این تصویر برداری مشخص میشود. علاوه بر اشعه ایکس، تست های دیگری چون ام آر آی، آرتوروگرام همراه با سی تی اسکن و یا بدون سی تی اسکن برای ارزیابی وضعیت استخوان شانه و مفصل و بافت های آن استفاده میشود.

مزایای پی آر پی شانه

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) مزایای بی شماری را برای مردان و زنانی که از آسیب های شانه رنج می برند فراهم می کند.

• اول از همه، بازسازی سلول های بنیادی به بهبود بافت های شانه کمک می کند و به بیماران اجازه می دهد تا سریع تر از آسیب دیدگی شانه بهبود یابند.
• درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) می تواند در حالی که دامنه حرکت کلی را بهبود می بخشد، به کاهش درد نیز کمک کند.
• همچنین درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) ممکن است به کاهش التهاب حاد یا طولانی مدت کمک کند.

آمادگی قبل از تزریق پی آر پی

برای بهبود سریعتر، متخصصان توصیه می کنند که بیمار باید از ورزش سنگین در دوره منتهی به درمان خودداری کند. پزشکان همچنین توصیه می کنند که باید از مصرف داروهای غیراستروئیدی-التهابی (NSAIDS) در هفته های قبل و بعد از تزریق PRP خودداری کرد. این به این دلیل است که NSAID ها ممکن است روند بهبود بافت را مهار کنند، بنابراین درمان را بی اثر خواهند کرد.

درمان ناپایداری (لق بودن) شانه با پی آر پی

پزشک، نمونه های خون را از بیمار دریافت کرده و در سانتریفیوژ قرار می دهد تا خون به اجزای مختلف خود تفکیک گردد. سپس PRP از سایر اجزای موجود در خون مانند گلبول های قرمز جدا شده و به مفصل آسیب دیده یا بافت نرم شانه تزریق می شود. تزریقات تحت هدایت سونوگرافی یا فلوروسکوپی انجام می شود تا PRP در مناطق آسیب دیده قرار گیرد. سپس فاکتورهای رشد آزاد می شوند تا تولید سلول های جبرانی را تسریع کنند که به ترمیم بافت های آسیب دیده شانه کمک خواهد کرد.

مراقبت بعد از تزریق پی آر پی

بیماران احتمالاً پس از درمان با PRP حدود دو یا سه روز احساس درد خواهند داشت. اگرچه تزریق در مفصل شانه حداقل درد را ایجاد می کند، بیمار ممکن است در نواحی تزریق شده ناراحتی جزئی داشته باشد. لازم به ذکر است که PRP درمانی، یک روند تدریجی و آهسته است بنابراین درد به تدریج در طول دوره بهبود کاهش می یابد. مدت زمان بهبودی سه تا شش ماه پس از تزریق تخمین زده می شود. برای بهبود سریع، رعایت دستورالعمل های پزشکی و پیگیری مستمر قرار ملاقات های برنامه ریزی شده با پزشک ضروری خواهد بود تا متخصص بتواند به طور مناسب روند بهبودی را کنترل کند.

عوارض تزریق پی آر پی شانه

از آنجا که روش پی آر پی شامل تزریق یک ماده به پوست است، عوارض جانبی بالقوه ای برای آن وجود دارد. پی آر پی یک روش اتولوگ است، به این معنی که حاوی موادی است که به طور مستقیم از بدن شما گرفته می شود. این ویژگی باعث کاهش خطرات واکنش های آلرژیکی می شود. با این وجود، عوارض ناشی از تزریق پی آر پی نیز وجود دارند، از جمله:

• عفونت
• آسیب های عصبی
• درد در محل تزریق
• آسیب بافتی