بسياري از ما يا تجربه بدخواب شدن به علت خرخر كردن ديگران را داريم يا خودمان با خرخر كردن خواب را بر ديگران حرام كرده ايم! اما چرا خرخر مي كنيم و آيا خرخر كردن مي تواند خطراتي به دنبال داشته باشد؟ خرخر كردن معمولاً مشكلي جدي به حساب نمي آيد و بسياري از افراد ممكن است گهگاه در خواب به خرخر بيفتند. مردها 50 درصد بيشتر از زنها احتمال دارد خرخر كنند.
اما گاهي خرخر كردن علامت يك بيماري خطرناك است. وخيم ترين اين بيماري ها قطع تنفس انسدادي هنگام خواب است؛ در اين بيماري فردي كه خرخر مي كند ممكن است از چند ثانيه تا دو دقيقه دچار قطع تنفس شود. اين امر به كاهش اكسيژن در خون منجر مي شود و فرد مبتلا دو روز بعد از سردرد و خستگي رنج خواهد برد. يك عارضه نادر اما خطرناك اين حالت هم مرگ ناگهاني است. قطع تنفس هنگام خواب همچنين مي تواند عواقب ديگري هم به دنبال داشته باشد كه از جمله آنها افزايش فشار خون، چاقي، بيماري هاي قلبي و سكته مغزي است. همچنين شواهدي وجود دارد كه خرخر را به ديابت ارتباط مي دهد.
علت خرخر چيست؟
خرخر كردن به علت ارتعاش كام نرم (بخش نرم سقف دهان)، هنگامي كه ريه ها در مقابل مجاري هوايي مسدود شده وهوا را به درون مي كشند بوجود مي آيد. چنين وضعيتي معمولاً هنگامي رخ مي دهد كه عضلاتي كه راههاي هوايي را باز نگه مي دارند هنگام خواب بيش از حد شل شوند يا هنگامي كه بافت هاي اضافي در اين قسمت وجود داشته باشد.
هر وضعيت يا ماده اي كه باعث شل شدن عضلات اين ناحيه يا منجر به ساخته شدن بافت چربي در آن شود مي تواند به خرخر منجر شود، از جمله: نوشيدن مشروبات الكلي، مصرف داروهايي مانند داروهاي خواب آور، داروهاي ضدسرماخوردگي يا آنتي هيستامين ها، خوابيدن بر روي متكاي بيش از حد نرم يا بزرگ، به پشت خوابيدن و داشتن اضافه وزن.
انسداد مجاري هوايي و در نتيجه خرخر كردن همچنين ممكن است ناشي از بد شكلي ساختمان بيني از جمله، كام نرم يا زبان كوچك يا بيش از حد دراز يا انحراف تيغه مياني بيني باشد. در كودكان بزرگي لوزه ها اغلب باعث خرخر كردن مي شود. هر بيماريي كه باعث انسداد مجاري هوايي ريه ها شود از جمله آسم مي تواند به علت انسداد به خرخر بينجامد؛ سيگار كشيدن نيز با تحريك مجاري هوايي مي تواند خرخر كردن را بدتر كند.
خرخر چگونه تظاهر مي كند؟
خرخر به صورت سر و صدايي خشن و كلفت و نامنظم با درجات متفاوتي از شدت، فركانس و طنين هنگام خواب شنيده مي شود. همانطور كه گفته شد در اغلب موارد خرخر پديده اي گاهگاهي و بي خطر است اما در موارد زير بايد به پزشك مراجعه كرد: هنگامي كه با يك فرد خرخر كننده زندگي مي كنيد و متوجه مي شويد كه خرخر كردن او بسيار بلند است و در فواصل آن دوره هايي از قطع كامل تنفس بوجود مي آيد.
چنين شخصي ممكن است دچار قطع تنفس انسدادي هنگام خواب باشد كه يك عارضه وخيم تنفسي است. اگر پس از خرخر شبانه در طول روز خواب آلوده و خسته باشيد، ممكن است همانطور كه در بالا گفته شد حين خرخر كردن به علت قطع تنفس از رسيدن اكسيژن كافي به بدن محروم شده باشيد. اگر در موقعيت هاي نامناسب مثلاً در طول يا هنگام رانندگي ناگهان به خواب مي رويد. ممكن است به علت قطع تنفس انسدادي حين خرخر كردن در شب ها خوابتان سبك و قطعه قطعه شده باشد و كمبود خواب باعث اين حملات خواب شده باشد. البته اين حالت ممكن است به علت بيماري ناركولپسي (حملات خواب) هم رخ دهد.