شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین - پرتال اطلاع رساني

اشعه فرابنفش : خطرات و راههای پیشگیری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

اشعه فرابنفش یا ماورا بنفش بخشی از طیف امواج الکترومغناطیس است که توسط چشم انسان قابل مشاهده نیست. طول موج این اشعه بین 100 تا 400 نانومتراست در حالی که طول موج نور مرئی 400 تا 780 نانومترمی باشد. در واقع اشعه فرابنفش در طیف امواج الکترومغناطیسی بین نورمرئی و اشعه ایکس قرار می گیرد.

این اشعه از کجا می آید ؟ منبع اصلی اشعه فرابنفش ، خورشید است . برخی از انواع لامپ ها هم این اشعه را از خود ساطع می کنند.
ویژگی های این اشعه چیست ؟ انرژی اشعه فرابنفش بیشتر از نورمرئی و اشعه مادون قرمز بوده و به همین دلیل می تواند الکترونها را از اتم خود خارج کرده ، موجب تخریب مولکول شود. این خاصیت در موجودات زنده باعث آسیب به سلولها و ژنها وبرخی انواع سرطان می شود.

انواع این اشعه کدامند ؟ اشعه فرانبفش را می توان از روی طول موج آن به سه نوع اصلی تقسیم کرد که عبارتند از : نوع « آ » ، نوع « بی » ، و نوع « سی » .
اشعه فرابنفش نوع « سی » از همه مضرتر بوده ولی خوشبختانه لایه « اوزون » مانع از رسیدن آن به سطح زمین می شود. درقسمتهایی از جو زمین که لایه « اوزون » از بین رفته باشد ( مانند بخش هایی از استرالیا ) این اشعه به سطح زمین رسیده و تاثیرات مخرب خود را برجای می گذارد.
انرژی اشعه فرابنفش نوع « بی » از نوع « سی » کمتر بوده ، بخشی از آن به سطح زمین می رسد واز اثرات قابل مشاهده آن آفتاب سوختگی است. تحقیقات نشان می دهد که هرقدر شدت و تعداد دفعات آفتاب سوختگی در زندگی شخص بیشتر باشد احتمال ابتلای وی به سرطان پوست افزایش می یابد. اشعه فرابنفش نوع « بی » باعث جهش ( موتاسیون ) در ژن ها شده و به این وسیله منجر به سرطان پوست می شود.

اشعه فرابنفش نوع « آ » بیشترین طول موج و کمترین انرژی را داشته و تقریبا" بدون اینکه توسط لایه « اوزون » فیلتر شود ، به سطح زمین می رسد. نفوذ اشعه فرابنفش نوع « آ » در پوست بیشتر بوده و نفش مهمی در پیرشدن پوست و ایجاد چین و چروک در آن دارد. امروزه ثابت شده که این نوع از اشعه فرابنفش هم درایجاد بسیاری از سرطان های پوست نقش موثردارد. در تختهایی که به طورمصنوعی و به قصد برنزه کردن ، اشعه را به سطح پوست می تابانند ، بدن در معرض مقادیرزیادی اشعه فرابنفش نوع « آ » قرارمی گیرد که به « دی ان ای » ( مواد ژنتیکی ) سلول ها آسیب رسانده موجب سرطان پوست و نیز لک و چین و چروک زودرس آن می شود.
اثرات مخرب اشعه فرابنفش به پوست محدود نمی شود . برای مثال در چشم باعث درد ، تاری دید ، کوری موقت و نیز کدورت عدسی چشم یعنی کاتاراکت یا آب مروارید می شود.

تغییرات تابش اشعه فرابنفش در اوقات مختلف چگونه است ؟ شدت اشعه ای که به زمین می رسد توسط اندکس یا ضریبی برای هر محل درهرزمان مشخص می شود. این اندکس بین 1 ( کم ) تا 11 ( بسیارزیاد) متغیراست . اگراین عدد بین صفر تا دو باشد ، خطری نخواهد داشت ، اگر سه تا پنج باشد یعنی خطر کمی وجود دارد ، اگر شش تا هفت باشد یعنی خطر زیاداست ، اگر هشت تا ده باشد یعنی خطر بسیار زیاد است ، و اگر یازده باشد یعنی خطر فوق العاده است. این میزان به عوامل گوناگونی بستگی دارد که یکی از مهمترین این عوامل ، وضعیت خورشید در آسمان است . برای مثال ظهرها که خورشید به زمین نزدیک تر است ، شدت اشعه بیشتر است. درایام تابستان به ویژه اوایل تیرماه نیز به همین دلیل میزان اشعه به اوج خود می رسد.

ابرها معمولا" بخشی از اشعه فرابنفش را منعکس می کنند ولی در عین حال گاهی هم اشعه را به سطح زمین منعکس می نمایند بنابراین به طور کلی نباید تصورکنید که در هوای ابری از خطرات اشعه فرانبفش در امان هستید. هرقدر منطقه ای که در آن زندگی می کنید مرتفع ترباشد ، لایه جو نازک تر شده و در نتیجه اشعه بیشتری به زمین می رسد. عامل دیگری که باعث می شود بیشتر در معرض اشعه قراربگیرید ، وجود شن ، برف ، یا آب در سطح زمین است زیرا این سطوح با انعکاس دادن پرتوها باعث می شوند که انسان اشعه بیشتری دریافت کند . به همین دلیل است که در کنار دریا یا روی برف آفتاب سوختگی سریع ترو شدیدتر رخ می دهد. علاوه براینها هر قدر یک محل به خط استوا نزدیک تر باشد شدت اشعه در آنجا بیشتر خواهد بود.

راههای محافظت در برابر اشعه فرابنفش چیست ؟ بهترین راه آنست که با استفاده از پوشش مناسب و کلاه و عینک از تابش اشعه به بدن جلوگیری کنیم .
علاوه بر اینها استفاده از ضدآفتاب مناسب در طول روز هم اکیدا" توصیه می شود. فاکتور محافظتی ( اس پی اف ) ضدآفتاب در کشوری مانند ایران حداقل باید 30 باشد. ضدآفتاب باید وسیع الطیف بوده ، متناسب با پوست شما انتخاب شود. منظور از ضدآفتاب وسیع الطیف آنست که علاوه بر محافظت در برابر اشعه نوع « بی » ، ما را در برابراشعه فرابنفش نوع « آ » هم محافظت نماید. همه افراد اعم از زن و مرد یا بزرگ و کوچک از سن شش ماهگی به بعد نیاز به ضدآفتاب دارند . ضد آفتاب باید 20 تا 30 دقیقه قبل از قرارگرفتن در معرض اشعه ، مصرف شده و سپس تا زمانی که در معرض اشعه هستید هر دو ساعت یک بار تکرارشود.

توصیه می شود که حتی المقدور بین ساعات 10 صبح تا 5 بعداز ظهر درمعرض آفتاب مستقیم قرارنگیرید (گرچه در نور آفتاب غیرمستقیم هم اشعه فرابنفش وجود دارد).
در انتخاب عینک آفتابی هم دقت نمایید ، عینکی انتخاب کنید که مانع از عبور اشعه فرابنفش شود . در برخی عینک های بدون کیفیت از شیشه های رنگی استفاده می کنند که فقط تا حدی مانع عبور نور مرئی می شود و در نتیجه مردمک چشم به طور خودکار گشاد تر شده و اشعه فرابنفش بیشتری به چشم نفوذ می کند یعنی در واقع عدم استفاده از اینگونه عینک های بی کیفیت بهتر از استفاده از آنهاست! در بسیاری از عینک فروشی ها دستگاههایی برای سنجش میزان عبور اشعه فرابنفش ازشیشه عینک وجود دارد.

*************************
1 - این مطلب اولین بار در روزنامه « شرق » مورخ دوشنبه ششم تیرماه یکهزاروسیصدو نود به چاپ رسیده است.
2 - مطالب اخیر : ( برای دسترسی به هر مطلب لطفا" روی عنوان آن کلیک نمایید )

*** سرقت آن هم اینقدر وقیحانه

** آبله مرغان

* سوانح هسته ای و تاثیر آن بر پوست و سایر اعضا

* زگیل تناسلی


اثرات تزریق بوتاکس در لیفت شقیقه، ابرو و رفع افتادگی پلک

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]
ژل پاژ چیست و چه کاربردی دارد؟کلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]
ایجاد تقارن در چانه و درمان افتادگی خط فک با تزریق ژل یا فیلردکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
فوت و فن حاضر جوابیلیلا رستم شیرازی [ آسیب شناسی گفتار و زبان ]
پماد هیدروکورتیزون برای لک صورتکلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]
کاربرد سونوگرافی آنومالیدکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]
بلفاروپلاستی با لیزر چیست و چگونه انجام میشود؟دکتر شهریار لقمانی [ فوق تخصص جراحی پلاستیک ]
رفع تیرگی اندام تناسلی بانوان با لیزردکتر رامین مدرسی [ پوست ، مو و زیبایی ]
سونوگرافی تشخیص سن حاملگی در هفته چندم انجام میشود؟دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]
پارگی رباط صلیبی قدامی acl مفصل زانودکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
کاشت ابرو به روش FIT چیست و چگونه انجام می شود؟دکتر سهیلا طاهری [ متخصص پوست و مو ]
روش FIT برای کاشت مو؛ همه اطلاعات کاربردی و پاسخ به سوالات متداولدکتر سهیلا طاهری [ متخصص پوست و مو ]
مزایای تشخیص پوکی استخوان با عکس رادیولوژی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]
رابطه بین بیماریهای مقاربتی و تاثیر آنها بر سلامت باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
تزریق بوتاکس برای از بین بردن خطوط خرگوشی روی بینیدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز در مورد عفونت قارچی ناخندکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]
درمان سرطان سینه به روش ایمونوتراپیدکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]
عمل برگشت وازکتومی چیست و چگونه انجام می شود؟دکتر مجید حقیقت [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
روشهای از بین بردن و تخلیه چربی اضافه پلکدکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]
مزایای استفاده از انواع ژل روان کننده واژن در رابطه جنسیدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
لیزر Co2 فرکشنال برای درمان منافذ باز پوستدکتر رضا رباطی [ متخصص پوست و مو ]
آیا استفاده از دهانشویه برای کودکان مناسب است؟دکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
معجزه میکرونیدلینگ برای صورتدکتر مینا دادگر [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز درباره مزوتراپی؛ مزایا ، عوارض و قیمتدکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز در مورد عمل جراحی پروتز گونهدکتر شهریار لقمانی [ فوق تخصص جراحی پلاستیک ]
اهمیت فیزیوتراپی برای بیماران سکته مغزی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]
چگونه ماندگاری تزریق بوتاکس را افزایش دهیم؟دکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
آسیب نخاعی و تاثیرات آن بر باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
عمل واژینوپلاستی با لیزر؛ مزایا، مراحل انجام و کاندیدای مناسبدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
اوزون تراپی شانه یخ زده یا منجمد؛ مزایا، معایب و کاندیدای مناسبدکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
مزایا و معایب تزریق نانوفت برای جای جوشدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز درباره ارتودنسی شفاف (اینویزیلاین) برای نوجواناندکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
دکتر سید محمد رضا حکیمیان - بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان
دکتر سید محمد رضا حکیمیان

بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان


www.drhakimian.com
دکتر میترا مولائی نژاد - متخصص سلامت جنسی و باروری
دکتر میترا مولائی نژاد

متخصص سلامت جنسی و باروری


www.drmolaei.ir
دکتر مجید حقیقت - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر مجید حقیقت

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.drhaghighat.ir
دکتر رضا رباطی - متخصص پوست و مو
دکتر رضا رباطی

متخصص پوست و مو


www.drrobati.ir
دکتر شهریار لقمانی - فوق تخصص جراحی پلاستیک
دکتر شهریار لقمانی

فوق تخصص جراحی پلاستیک


www.drloghmani.ir
دکتر منصوره پژمان منش - متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی
دکتر منصوره پژمان منش

متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی


www.dr-pejmanmanesh.ir
دکتر عنایت الله ایزدی - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر عنایت الله ایزدی

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.izadidr.ir
دکتر پیمان صالحی - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری
دکتر پیمان صالحی

متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری


www.drsalehi.ir
دکتر امیر منصور شیرانی - متخصص بیماریهای دهان و دندان
دکتر امیر منصور شیرانی

متخصص بیماریهای دهان و دندان


www.doctorshirani.ir
دکتر علیرضا واعظ شوشتری - متخصص پوست ، مو و زیبایی
دکتر علیرضا واعظ شوشتری

متخصص پوست ، مو و زیبایی


www.drvaez.ir
دکتر غلامرضا سیف - متخصص رادیولوژی و سونوگرافی
دکتر غلامرضا سیف

متخصص رادیولوژی و سونوگرافی


www.drseif-radiology.ir
دکتر علی فرخانی - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
دکتر علی فرخانی

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی


www.drfarkhani.com
لیلا رستم شیرازی - آسیب شناسی گفتار و زبان
لیلا رستم شیرازی

آسیب شناسی گفتار و زبان


www.leilarostamshirazi.ir
گروه نرم افزاری پزشک آنلاین | مجری پروژه های مبتنی بر وب در حوزه سلامت و بهداشت