سینوس چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سینوس چیست ؟
كلمه سینوس به معنی حفره می باشد . سینوسهای پارانازال حفراتی هستند كه درون استخوان جمجمه واطراف بینی قرار گرفته اند . این حفرات پرازهوابوده ، در كف مغز وقسمت داخل ، پشت و زیر چشم قرار می گیرند. همین مسئله باعث می شود كه بیماریهای سینوس در صورت عدم درمان مناسب ، به مغز یا چشم گسترش یابند .سینوس فكی در زیر چشم ، سینوس پیشانی در ناحیه پیشانی در بالای چشم ، سینوس اتموئیدبین چشم و بینی و سینوس اسفنوئیددر قسمت انتهایی بینی و در قسمت پشتی چشم قرار دارد .حفرات سینوس بوسیله سوراخهای ریز به حفره بینی وصل هستند .

ترشحات سینوس از طریق این منافذ به درون بینی تخلیه می شود. اندازه این سوراخها می تواند موجب اشكال در تخلیه ترشحات سینوس وایجادبیماری گردد. درون فضای سینوس پوشیده از سطح مخاطی است . سطح مخاطی از سلولهایی پوشیده شده است این سلولها ترشحات آبكی ترشح می كنند . سطح سلولها پوشیده از رشته های ظریفی به نام مژك است .وظیفه مژكها اینست كه باحركت مرتب و منظم خود ترشحات داخل سینوس را به سمت بینی حركت دهند .

هدف از وجود مژكهاواین ترشحات در آفرینش سینوس این بوده كه مواد خارجی ، گردوغبار، میكروبها و ذرات ریز دیگر در این ترشحات چسبناك گیر افتاده و با حركت مژكهااز داخل سینوس بیرون رانده شوندو این یك سازوكاردفاعی موثربرای حفاظت از سلامت سینوس است .بسیاری از مواد شیمیایی و مواد آلوده كننده هوا مثل دود سیگار باعث اختلال این مژكهاو ایجاد مشكل برای عملكرد مژكها می شوند.این مواد سبب تجمع ترشحات در سینوس و زمینه ساز عفونت آن می شوند . ترشحات سینوس از طریق منافذ آن وارد بینی شده و از آن بتدریج به قسمت انتهایی حفره منتقل و به آرامی بلعیده می شود .

سینوسها چه نقشی در سلامتی دارند ؟
سینوسها در اعمال مختلفی دخالت دارند:
1 ـ حفاظت از مغز و چشم : سینوسها همانند ضربه گیر بوده و نیروی بسیاری از ضربات قبل از اعمال بر روی مغز و چشم توسط سینوسها كه حفره حفره بوده و پراز هواهستند جذب می شود ( همانند سپر اتومبیلهای امروزی ) .
2 ـ عایق حرارتی برای مغز و چشم

3 ـ تولید پادتنها
4 ـ ذخیره هوای تنفسی

5 ـ سبكتركردن وزن جمجمه
6 ـ تأثیر در رزونانس صدا

عوامل زمینه ساز عفونت سینوس :
1 ـ سرماخوردگی : شایع ترین عامل سینوزیت است .در جریان سرماخوردگی به علت افزایش ترشحات بینی و تورم مخاط ، تخلیه ترشحات سینوس مختل شده و امكان سینوزیت وجود دارد .معمولأ علائم سرماخوردگی در عرض 7 تا 10 روز بهبود می یابد اگر علائم سرماخوردگی در ورای این مدت ادامه یابدمی توان تصور كرد به سینوزیت مبتلا شده است .

2 ـ حساسیت و آلرژی : در حساسیت تنفسی بعلت افزایش حجم ترشحات و اختلال عملكرد مژكها احتمال سینوزیت و عفونت سینوس وجود دارد .
3 ـ تومورهای خوش خیم یا بدخیم : تومورها به علت اثر فشاری و انسداد مسیر تخلیه سینوس ، می تواند موجب تجمع ترشح و عفونت سینوس شوند . لذا در بیمارانی كه علائم گرفتگی بینی و سینوزیت طولانی شده باید بررسی لازم صورت گیرد .

4 ـ اختلالات آناتومیك مثل انحراف شدید بینی نیز بعلت تداخل با دفع ترشحات سینوس می تواند عامل عفونت باشد .
5 ـ بعضی بیماریهای روماتیسمی مثل وگنر می توانندعلائم سینوزیت رانشان دهند .
6 ـ شیرجه زدن در آب و تغییرات فشار هوامثل تغییرات ارتفاع در پرواز
7 ـ جسم خارجی بینی بویژه در كودكان

درمانهای طبیعی برای حفظ سلامت سینوسها
1- مرطوب كردن هوای محیط : هوای خشك سبب تحریك مخاط بینی و سینوس می شود.
2- اجتناب از مواد آلوده كننده محیط بویژه دود سیگار: مواد تمیزكننده محیط ، مواد رنگی ، اسپری مو و مواد آلرژی زا هم سبب اختلال عملكرد سینوسها می شوند .

3- حجم بیشتری از مایعات استفاده كنید، مایعات گرم بهتر است. این امر موجب رقیق شدن ترشح سینوس میشود. استفاده از مایعات حاوی كافئین یا الكل تأثیر معكوس دارد .
4- شستشوی مرتب بینی با محلول نمكی

5- اجتناب از تغییرات شدیددما و فشار محیط: هوای سرد در بعضی افراد موجب تورم مخاط بینی و ایجاد علامت می شود . تغییرات فشار محیط بویژه در ارتفاعات بالا در هنگام پرواز سبب تورم مخاط و حتی خونریزی در سینوس می شود .
6- استراحت بیشتر از معمول در صورت سرماخوردگی
7- بخور بویژه نوع گرم نیز مفید است .