اختلال وسواس فکری یا عملی ، یک اختلال اضطرابی مزمن است که با اشتغال ذهنی مفرط درمورد نظم و ترتیب و امور جزئی و همچنین کمال طلبی همراه است ، تا حدی که به از دست دادن انعطاف پذیری ، صراحت و کارایی می انجامد . دیگر این روزها همه وسواس را یکی از بیماری های روانی می دانند که رواج زیادی یافته است. شاید افراد زیادی با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. شیوع آن به قدری است که به محض شنیدن آن بی اختیار یاد کسانی می افتیم که بیش از اندازه شست و شو می کنند. اما خوب است بدانید که وسواس یک بیماری است که انواع مختلف دارد و به طور کلی می توان آن را یک بیماری روان پزشکی نامید که منشأ اصلی آن اضطراب است وحتی موجب کاهش طول عمر افراد می شود . تکرار شست وشو نوعی وسواس محسوب می شود ولی مبحث وسواس فقط به این مقوله خلاصه نمی شود و اختلال وسواسی چند نوع دارد. وسواس بیماری مزاحم و مختل کننده زندگی فرد و اطرافیان اوست. در این مطلب به انواع وسواس و راه های درمانی آن اشاره خواهیم کرد.

نشانه های وسواس میتواند شامل :
ترس از آلوده شدن یا نجس شدن بوسیله دست دادن با دیگران و یا دست زدن به چیزهایی که دیگران لمس کرده اند.
شک داشتن به اینکه در را قفل کرده و یا گاز را خاموش کرده است.
استرس شدید زمانیکه وسایل مرتب نیستند و یا در جای مناسب خود نمیباشند.
تصور اینکه به کودکتان آسیب رسانده اید.
انگیزه ناگهانی به فحاشی کردن در جاهای غیر مناسب.
دوری کردن از موقعیت هایی که میتواند باعث ابتلاء آنها به وسواس شود ، مانند دست دادن.
فکر کردن به تصاویر جنسی.
بیماری های پوستی بدلیل شستن زیاد.
ازدست دادن موها و یا خالی شدن نقاطی از سر بدلیل کشیدن موها توسط فرد

دلایل ابتلا به اختلال وسواس جبری
1. تغییرات جسمی و بدنی ، چراکه اختلال وسواس فکری میتواند بدلیل تغییرات در عملکرد مغز و یا بدن باشد. همچنین اختلال وسواس فکری میتواند دلایل ژنتیکی هم داشته باشد.
2. محیط ، چرا که اختلال وسواس میتواند ، بدلیل عادات رفتاری که شما در طول زمان آموخته اید ، باشد.
3. کمبود سروتونین ، چرا که سروتونین ناکافی در بدن میتواند ، باعث ابتلاء به اختلال وسواس فکری (ODC) شود. همچنین افرادیکه دچار اختلال وسواس فکری هستند و داروهای افزایش سروتونین مصرف میکنند ، وضعیت بهتری نسبت به سایر افراد مبتلا به این بیماری دارند.
4. سابقه خانوادگی- چراکه درصورتیکه والدین و یا سایر اعضای خانواده شما مبتلا به این بیماری باشند، خطر ابتلای شما به این بیماری را افزایش میدهد.
5. زندگی پر از استرس - درصورتیکه حساسیت شما نسبت به استرس بالاست ، خطر ابتلایتان به وسواس نیز بیشتر است.

درمان وسواس
اکثر افرادی که مبتلا به OCD میشوند، در مراحل اولیه برخی از علایم این بیماری را بطور خفیف تجربه میکنند و میتوان از تشدید علایم در برخی از آنها پیش از آنکه بهطور کامل دچار بیماری شوند جلوگیری کرد. درمان اختلال وسواس اجباری ازجمله درمان وسواس فکری شامل رواندرمانیِ شناختی رفتاری ، رفتاردرمانی و دارودرمانی است. درمانهای رفتاری اختلال وسواس اجباری شامل پیشگیری از عادات و رویارویی است.در مرحلهٔ پیشگیری از عادات ، یک متخصص به فرد بیمار مبتلا به OCD کمک میکند تا در بازههای زمانی طولانی و طولانیتری از رویارویی با شرایط استرسزایی قرار بگیرد که در آن احساس اجبار برای انجام کاری را میکند که استرس و اضطراب او را از بین میبرد.

در این شرایط ، بیمار اصطلاحاً با خود درگیر میشود و هرچقدر که زمان میگذرد و او بیشتر به انجام آن کار احساس نیاز میکند، او همچنان در مقابل میل وسواسی ایستادگی میکند تا مرحلهای که دیگر هیچ اجباری برای انجام آن کار خاص احساس نکند.درمان دارویی برای اختلال وسواس اجباری نیز یکی از مراحل مهم در فرایند بهبودی بیمار است. برای درمان اختلال وسواس اجباری از داروهایی در گروه Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI) استفاده میشود. این داروها که اصطلاحاً آنها را مهارکنندهٔ انتخابی بازجذب سروتونین مینامیم، مقدار ترشح سروتونین در مغز را افزایش میدهند. در مغز بیماران مبتلا به اختلال وسواس اجباری، سروتونین بسیار کمی ترشح میشود و یا مقدار ترشح شده توسط عصبهای پیش سیناپس جذب و نابود میشود.این گروه از داروها معمولاً بازخورد بسیار خوبی در درمان اختلال وسواس اجباری میدهند و اثرات جانبی بسیار کمی دارند.