میخچه و پینه دست و پا؛ از علل و علائم تا درمان

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]آدرس وب سایت : www.drvaez.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، قبل از چهارراه پلیس ، مقابل اداره ثبت ، ساختمان آریا ، طبقه اول تلفن مطب : 91620100 - 031

میخچه دست و پا و پینه ها نواحی سخت و دردناک پوست هستند که اغلب در واکنش به فشار یا سایش روی پاها ایجاد می شوند. آنها زمانی که پوست تلاش می کند ناحیه ی اصلی ناشی از آسیب، فشار یا سایش را حفاظت کند، رخ می دهند. میخچه و پینه خطرناک نیستد؛ اما می توانند باعث تحریک شوند. این عارضه در بین افرادی که کفش های تنگ نامناسب می پوشند، پاهای عرق ریز دارند و آنهایی که هر روز برای مدت زمان طولانی می ایستند، رایج تر است. این عارضه بر زنان بیشتر از مردان تاثیر می گذارد. در صورتی که میخچه یا پینه خیلی دردناک است یا اگر فرد مبتلا به دیابت، پوست نازک و شکننده یا مشکلات گردش خون است، بهتر است با پزشک مشورت کند. با درمان مناسب، میخچه و پینه می توانند برداشته شوند؛ اما ممکن است بدون تغییر سبک زندگی یا تغییرات در کفش بازگردند. میخچه ها و پینه ها به طور معمول مضر نیستند؛ اما گاهی اوقات ممکن است به عفونت ها یا زخم های پوستی، به ویژه در افراد مبتلا به دیابت و افرادی که دچار گردش خون ضعیف در پا هستند، منجر شوند.

علل میخچه و پینه

شیوع بالای میخچه و پینه با عوامل خطر زیر مرتبط هستند:

۱. فشار و اصطکاک روی پوست

• استفاده از کفش های بیش از حد تنگ و دارای پاشنه ی بیش از حد بلند که باعث فشار روی پا می شوند.
• استفاده از کفش هایی که بیش از حد شل و گشاد هستند و باعث اصطکاک پا می شوند.
• وجود درز یا دوخت در جای نامناسب در کفش که باعث اصطکاک پوست می شود.
• استفاده از جوراب هایی که مناسب نیستند.
• نپوشیدن جوراب
• پابرهنه راه رفتن باعث می شود پوست برای محافظت از خود ضخیم شود.
• اعمال تکرار شونده مانند دویدن و یا پیاده روی با روش خاص

۲. افزایش سن

با کاهش بافت چربی در پوست که به معنی محافظت کم تر از پوست است و پوست بیش تر در معرض خطر تشکیل پینه قرار دارد به خصوص بر روی پاشنه ی پا

۳. دوچرخه سواری

افرادی که اغلب دوچرخه سواری می کنند، یا بدون دستکش پوشیدن از ابزار استفاده می کنند، زانو زدن مکرر و یا قرار دادن آرنج بر روی میز، می تواند باعث ایجاد پینه بر روی زانو یا آرنج می شود.

۴. انگشت پای چکشی (شست چمبری)

پینه ی پا و سایر بیماری ها و تغییر شکل و ناهنجاری در پا، خطر ابتلا به میخچه و پینه را افزایش می دهد. پینه ی پا برآمدگی غیر طبیعی و استخوانی است که بر روی مفصل ریشه ی انگشت بزرگ پا ایجاد می شود. انگشت پای چکشی یا شست چمبری حالتی است که انگشت بزرگ پا دچار خمیدگی می شود.

علائم میخچه و پینه دست و پا

علائم زیر بیانگر وجود میخچه یا پینه است:

• سخت، زبر و ضخیم شدن بخشی از پوست
• برآمدگی سخت و محکم
• حساسیت به لمس یا درد زیر پوست
• خشک، پوسته پوسته یا مومی شدن پوست
• پینه و میخچه دو مشکل متفاوت هستند.
• میخچه: میخچه از پینه کوچکتر است و مرکز سختی دارد که با پوست ملتهب احاطه می شود. میخچه ها معمولاً روی بخش هایی از پا، مانند بالا و کنار پنجه و حتی بین انگشتان، ایجاد می شود که وزن را تحمل نمی کند. البته میخچه گاهی در بخش های تحمل کننده وزن نیز به چشم می خورد. فشار دادن میخچه باعث بروز درد می شود.
• پینه: پینه به ندرت دردناک است و معمولاً روی کف پا، به ویژه زیر پاشنه یا برجستگی کف پا، روی کف دست یا زانو ایجاد می شود. شکل و اندازه پینه ها متغیر است؛ اما پینه ها در مجموع از میخچه ها بزرگتر هستند.

عوارض میخچه پا

اگر میخچه یا پینه پا درمان نشوند، ممکن است به رشد خود ادامه دهند. تا زمانی که شما علت رشد را برطرف نکنید، این زائده ها بزرگ تر می شوند. گاهی هم ممکن است میخچه یا پینه عفونی شوند. در این شرایط زائده ها دردناک شده و راه رفتن برای شخص بسیار مشکل می شود.

تشخیص میخچه دست و پا

پزشک به صورت دقیق پا و دست بیمار را معاینه خواهد کرد تا دلایل دیگر ضخیم شدن پوست مانند زگیل یا کیست را بررسی کند. همچنین برای بررسی احتمال اختلال فیزیکی که منجر به میخچه یا پینه شده است هم ممکن است رادیولوژی اشعه ایکس گرفته شود.

درمان میخچه

برای درمان میخچه و پینه پا پزشک ممکن است انجام اقدامات زیر را توصیه کند:

مصرف آنتی بیوتیک

مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی به تدریج باعث از بین رفتن میخچه های عفونی می شود؛ اما چرک ممکن است از طریق شکاف کوچکی تخلیه شود.

برداشتن پوست اضافی

میخچه ها و پینه ها را خیس کنید. برای این کار باید آنها را به مدت 10 دقیقه با تا زمانی که نرم شوند در آب گرم قرار دهید. میخچه یا پینه را به وسیله یک سنگ پا بسایید. ابتدا سنگ پا را در آب گرم قرار دهید و سپس آن را با ملایمت و به آرامی روی میخچه و پینه بسایید. برای برداشتن پوست مرده از حرکات چرخشی یا جانبی استفاده کنید. مراقب باشید که بیش از حد پوست را برندارید؛ زیرا باعث خونریزی و عفونت می شود. اگر میخچه بین انگشتان پا قرار گرفته است از یک سنباده تخت استفاده کنید همچنین می توانید به وسیله سوهان ناخن آن را بسایید.

استفاده از کرم مرطوب کننده

به طور روزانه ازلوسیون ها و کرم های مرطوب کننده استفاده کنید. به دنبال کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده حاوی اسید سالسیلیک، لاکتات آمونیوم یا اوره باشید. این محتویات به نرم شدن تدریجی میخچه ها و پینه های سخت شده کمک می کنند. مرطوب کردن نادرست پوست ممکن است باعث تشدید بیماری های قارچی پوست شود که باید از آن اجتناب شود به خصوص در بین انگشتان پاها.

کفی مناسب

اگر پای بیمار دچار بدفرمی است ممکن است پزشک کفی های طبی مخصوصی برای آنها تجویز کنده تا از عود مجدد میخچه ها و پینه ها پیشگیری شود.

کفش مناسب

از کفش مناسب که دقیقاً اندازه پای شما است استفاده کنید. یکی از شایع ترین دلایل ایجاد میخچه پا این است که سایز و شکل کفش با پای بیمار سازگار نیست. از کفش هایی استفاده کنید که کفی آنها از اعمال ضربه به پای شما روی سطوح سفت محافظت می کند و از پوشش هایی استفاده کنید از پای شما در برابر باکتری ها مراقبت می کند.

انجام عمل جراحی

اگر پزشک بر این عقیده است که میخچه یا پینه پای شما به دلیل ساختار نامناسب پا یا چرخش ران ایجاد شده است ممکن است انجام عمل جراحی را برای اصلاح ساختار پای شما و درمان مشکل توصیه کند.

پیشگیری از میخچه و پینه

این رویکردها ممکن است به شما در پیشگیری از ایجاد میخچه و پینه کمک کنند:

• کفش هایی بپوشید که فضای زیادی به انگشتان پا بدهد. اگر نمی توانید انگشتان پایتان را تکان دهید، کفش هایتان خیلی تنگ هستند.
• از پوشش های محافظ استفاده کنید. پدهای نمدی، پدهای میخچه غیردارویی یا بانداژ را روی قسمت هایی که به کفش شما می سایند بپوشید. همچنین می توانید از جداکننده های انگشت پا یا مقداری پشم بره بین انگشتان خود استفاده کنید.
• از کفش مخصوص استفاده کنید. اگر ناهنجاری زمینه ای در پا دارید، ممکن است پزشک شما برای جلوگیری از عود میخچه یا پینه، استفاده از کفش های مخصوص یا پروتزها را تجویز نماید.
• عمل جراحي. پزشک شما ممکن است جراحی را برای اصلاح تراز استخوانی که باعث اصطحکاک می شود به شما پیشنهاد کند. این نوع جراحی را می توان بدون بستری شدن در بیمارستان انجام داد.