عوامل موثر در افزایش قد

شهزاد محمدیان [ کارشناس ارشد تغذیه ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

اگر بخواهیم به عوامل موثر در افزایش ترشح هورمون رشد و در نتیجه افزایش قد اشاره کنیم آنهارا می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:
الف:عوامل تغذیه ای
1- زیاده روی در مصرف قندها و شیرینی جات :
زیاده روی در مصرف قندها و شیرینی جات، موجب افزایش حد گلوكز (قند) خون به صورت ناگهانی می شوند كه این امر خود موجب كاهش حد ترشح هورمون رشد می شود.
2-مصرف غذاهایی كه پروتئین كم و قند بالا :
مصرف غذاهایی كه پروتئین كم و قند بالا دارند، منجر به كوتاهی قد و تاخیر در رشد می شوند. بنابراین مصرف پروتئین به خصوص پروتئین هایی كه كیفیت بالایی دارند، برای رشد و افزایش قد لازم است.
3-مصرف غذاهای چرب:
غذاهای چرب نیز حجم عضلات بدن را كاهش می دهند و مانع رسیدن پروتئین كافی به بدن می شوند.
4-كمبود روی و كوتاهی قد:
در كشور ما یكی از دلایل مهم كوتاهی قد در كودكان و نوجوانان، كمبود روی است متاسفانه ازطرفی خاک ایران فقیر از روی است و از طرفی جذب این عنصرکم است است.

غلات و نیز غذاهای حیوانی مانند گوشت و تخم مرغ ، لبنیات و غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو سرشار از روی می باشند. مصرف نان هایی كه به خوبی تخمیر نشدهاند یا در تهیه آنها از جوش شیرین استفاده شده است، از جذب روی و املاح معدنی دیگر پیشگیری می کنند و سبب كوتاهی قد در جوانان می شوند.

در واقع در غلات و به خاص پوسته آن ها مادهای به نام فیتات وجود دارد كه مانع جذب روی است. ولی در اثر تخمیر، تجزیه می شود و از بین می رود. با این تفاسیر درمی یابید كه مصرف نان هایی كه به روش سنتی تهیه می شوند و به خوبی تخمیر می شوند، بهترین منبع روزانه برای تامین روی می باشند.امروزه مكمل های روی به صورت شربت های در داروخانه ها وجود دارند كه پزشكان برای كودكانی كه دچار كوتاه قدی و تاخیر رشد هستند، تجویز می كنند.

5-ویتامین A :
کمبود متوسط تا شدید ویتامین A مانع رشد مطلوب کودکان میشود. منابع سرشار از ویتامین A عبارت اند از اسفناج، زردآلو، طالبی و...
6- دریافت کافی کلسیم :
دریافت کافی کلسیم به ویژه در دوره رشد طولی استخوانها بسیار حایز اهمیت است. بنابراین تغذیه با شیر، ماست، پنیر و انواع کلم را باید به نوجوانان پیش از رسیدن به سن بلوغ توصیه کرد.
7- ویتامین D :
ویتامین D نیز به رشد افراد کمک زیادی میکند، از این رو مصرف این ویتامین برای کودکان ضروری است. کمبود ویتامین دی در کودکان میزان رشد را پائین می آورد..همینطور استفاده از نور خورشید و دریافت ویتامین D از منابع غذایی مانند تخم مرغ، خامه، شیر و کره مدنظر قرار گیرد.
8-مصرف مناسب ویتامینها و مواد معدنی :
ویتامینها و مواد معدنی دیگر همچون A ، B12 ، آهن نیزبرای رشد قد ضروری هستند.
9-مصرف غذاهای سنگین پیش از خواب:
مصرف غذاهای سنگین پیش از خواب موجب می شود كه در هنگام خواب حد انسولین خون افزایش یابد و این مساله سبب كاهش ترشح هورمون رشد می شود. بنابراین اگر می خواهید از خواب تان بهره كافی ببرید، حداقل دو ساعت قبل از خواب، مواد غذایی سنگین و چرب و دیر هضم نخورید.

ب:عوامل غیرتغذیه ای
1.خواب كافی و منظم:
از موثرترین عوامل تحریك ترشح هورمون رشد، خواب كافی و البته است. بالاترین حد ترشح هورمون رشد پس از به خواب رفتن و در دو ساعت اول خواب است بنابراین بهتر است كودكان و نوجوانان شب ها تا دیر وقت بیدار نمانند و اگر می توانند هنگام بعد از ظهر، خوابی هر چند كوتاه مدت داشته باشند.
2. تمرینات ورزشی:
انجام روزانه ورزش های كششی و نرمشی، اثر مستقیمی بر افزایش حد هورمون رشد دارند و فعالیت های ورزشی شدید باعث كاهش قند خون می شوند و متعاقب این امر، ترشح هورمون رشد افزایش می یابد.مصرف غذاهای حاوی پروتئین، دو ساعت قبل از ورزش و نیز پس از ورزش موجب افزایش قابل توجهی در حد هورمون رشد و نیز هورمون تستوسترون در آقایان می شود.

انجام ورزشهای كششی مرتب، با استحکام عضلات پشت و استحکام ستون فقرات موجب راست قامتی زیادتر و افزایش قد تا حدود 2.5 تا 5 سانتیمتر می شوند.بنابراین در هر سنی كه هستید، روزی بیست تا سی دقیقه وقت برای ورزش بگذارید تا از فواید آن همچون افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) بدن، كاهش حجم چربی بدن و استحکام سیستم ایمنی بدن بهره ببرید.

3. حالت مناسب بدن(طرز نشیتن و ایستادن):
برخورداری از حالت مناسب قرار گرفتن بدن به هنگام نشستن و ایستادن فواید جسمانی و فیزیولوژیکی متعددی برای فرد به همراه دارد که از جمله مهم ترین این فواید می توان به سلامت بخش پشتی بدن(کمر) و افزایش درازی ستون فقرات و در نتیجه افزایش قد فرد اشاره نمود.