لکه های مشکوک ملانوما معمولاً یک یا چند مورد از علائم زیر را به همراه خواهند داشت:

• تقارن
• حاشیه های نا منظم
• تغییر لکه به مرور زمان
• تغییر رنگ یا چند رنگ شدن خال پوستی
• داشتن قطری بیش از 6 میلی متر ( به اندازه یک پاک کن)

ملانوما ها ممکن است در هر جایی از بدن به وجود بیایند.اما غالباً بیشترین نواحی ای که دچار این نوع از سرطان پوستی می شوند، قسمت هایی از بدن هستند که بیش از قسمت های دیگر در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار دارند. این نواحی شامل صورت، دست ها، پاها و قسمت های از گردن و کمر می شود. البته ملانوما ممکن است در قسمت هایی از بدن که در معرض تابش نور خورشید قرار ندارد هم ظاهر شود.

به عنوان مثال گاهی از اوقات شاهد بروز این نوع از سرطان در کف پا، کف دست ها یا زیر ناخن های فرد هستیم. این گونه از ملانوما های به اصطلاح پنهان، بیشتر در افرادی که رنگ پوست تیره ای دارند، به وجود می آید.

علائم ملانوما

علائم و نشانه های اولیه بروز ملانوما شامل موارد زیر می شود:

• تغییر در ظاهر خال های قبلی فرد
• به وجود آمدن رنگدانه های جدید و غیر طبیعی بر روی پوست یا رشد غیر عادی پوست فرد

همیشه ملانوماها در نتیجه تغییر خال ها به وجود نیامده و ممکن است پوستی با ظاهر سالم نیز دچار این عارضه شود.

خال های عادی

خال های عادی معمولاً رنگ ثابت مثل قهوه ای، مشکی یا برنزه داشته و حاشیه های آن نسبت به پوست اطراف کاملاً مشخص و متمایز است. این خال ها شکل دایره ای یا بیضی مانند داشته و قطرشان به طور حدودی به 6 میلی متر می رسد. بیشتر افراد دنیا به طور طبیعی بین 10 تا 45 خال داشته و ممکن است حتی تا بعد از 50 سالگی هم خال های جدیدی روی پوست شان ظاهر شود.در بعضی از موارد با گذشت زمان ظاهر خال تغییر کرده و حتی ممکن است خود به خود ناپدید شود.

خال های غیرطبیعی، نشانه ملانوما

برای تشخیص خال های غیر طبیعی یا تغییرات نگران کننده خال ها بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:

ظاهر نامتقارن

مراقب خال هایی که تغییر شکل داده و شکل شان از فرم طبیعی خارج می شود باشید. به عنوان مثال ممکن است خال از حالت دایره ای به دو نیمکره تقسیم شود.

حاشیه های غیر طبیعی

خال هایی که حاشیه شان تغییر کرده و از حالت طبیعی خارج می شوند نیز ممکن است از نشانه های بروز ملانوما باشند. به عنوان مثال ممکن است لبه های خال شکل پوسته پوسته یا نقطه نقطه ای پیدا کند.

تغییرات رنگ

مراقب تغییر رنگ یا چند رنگ شدن خال خود باشید و در صورت مشاهده به پزشک مراجعه کنید.

قطر خال

بهتر است به اندازه قبلی خال توجه داشته و در صورت رشد و بزرگتر شدن آن از 6 میلی متر این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید.

تغییرات کلی

ممکن است ظاهر، سایز، رنگ یا فرم خال به مرور زمان تغییر کرده و علائمی مثل خارش یا خون ریزی نشان دهد. چنین علائمی هشدار دهنده بوده و ممکن است نشان دهنده بروز ملانوما در فرد باشد.

تشخیص ملانوما

در صورت تشخیص زود هنگام می توان با حداقل جراحی این عارضه را درمان کرد.بیماری ملانوما می تواند نسبت به انواع دیگر سرطان پوستی به علت انتشار سریع خطرناک و جدی تر باشد. در بعضی از موارد حتی منجر به مرگ فرد مبتلا شود. اگر نیاز به غربالگری دوره ای سرطان پوست دارید، حتماً این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید. پزشک برای این کار گزینه های زیر را به شما پیشنهاد خواهد داد:

معاینات پوست توسط بیمار

فرد می تواند بررسی وضعیت پوست را در منزل انجام داده و مراقب تغییر حالت خال ها، کک و مک ها و لکه های پوستی خود باشد. بهترین شیوه برای انجام معاینات پوستی توسط خود فرد، ایستادن در مقابل یک آینه تمام قد و بررسی تمامی قسمت های پوست بدن است. به خاطر داشته باشید که حتماً تمامی قسمت های جلو، کمر، پشت دست ها و پاها را مورد بررسی قرار دهید. علاوه بر این ها بهتر است توجهی به پوست کف سر، ناحیه تناسلی، ناخن ها ، کف پا و دست ها نیز داشته و وضعیت پوست بین انگشتان دست و پای خود را نیز بررسی کنید.

بیوپسی

دقیق ترین راه برای تشخیص ملانوما، تکنیک نمونه برداری از پوست است. در این فرآیند، تمام یا قسمتی از خال یا پوست رشد یافته برداشته شده و برای آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.
نمونه برداری پوستی از ملانوما به یکی از شیوه های زیر انجام می شود:

بیوپسی پانچ (punch biopsy)

در حین انجام بیوپسی پانچ، پزشک از تیغه دایره ای شکلی استفاده خواهد کرد. این تیغه بر روی پوست خال مشکوک فشار داده شده و قسمتی دایره ای شکل از پوست فرد جدا خواهد شد.

بیوپسی اکسینال

در این فرآیند، تمامی خال یا بخشی از قسمت رشد یافته همراه با بخشی از پوست سالم فرد برداشته خواهد شد.

بیوپسی برشی

از این روش برای خال های بزرگ استفاده می شود. در این نوع نمونه برداری فقط غیر طبیعی ترین قسمت خال یا پوست رشد کرده برای بررسی های آزمایشگاهی نمونه برداری خواهد شد.بیشتر پزشکان شیوه بیوپسی پانچ یا اکسینال را برای نمونه برداری ترجیح می دهند.

پیشگیری از ملانوما

می توانید با استفاده از اقدامات زیر از بروز انواع سرطان های پوستی جلوگیری کنید:

• پوست حتی در هوای ابری هم می تواند اشعه UV را به خود جذب کند بنابراین در این شرایط در صورت امکان از منزل خارج نشوید.یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و آسیب های پوستی، اجتناب از نور خورشید است.
• ضد آفتاب می تواند تا حدی از شما در برابر اشعه UV حفاظت کند. استفاده از ضد آفتاب نقش بسیار مهمی در حفاظت از پوست شما در برابر نور خورشید دارد.بهتر است از ضد آفتاب با حداقل SPF 15 استفاده کرده و آن را بر روی تمامی قسمت های در معرض نور خورشید بزنید. علاوه بر استفاده از ضد آفتاب، پیشنهاد می کنیم حتماً دست ها و پاها و قسمت هایی از سر و صورت خود را با استفاده از کلاه،
• دستکش و شلوار بلند بپوشانید.
• استفاده از عینک آفتابی را فراموش نکنید. عینک ضد آفتاب که شما را در برابر هر دو نوع اشعه UV اشعه UVA و UVB خورشید محافظت کند.
• از برنزه کردن پوست بپرهیزید.
• به خاطر داشته باشید که لامپ های سولاریوم نیز می تواند باعث بروز انواع سرطان های پوستی به خصوص ملانوما شود.

ممانعت از قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب و دستگاه های سولاریوم و همچنین استفاده از کرم های ضد آفتاب در پیشگیری از این بیماری موثر است. نیوزیلند و استرالیا بالاترین میزان ابتلا و مرگ در اثر ملانوما را در جهان دارند. عادات فرهنگی مردمان این ناحیه به فعالیت در محیط سرباز مانند آفتاب گرفتن، رفتن به پیک نیک و انجام انواع ورزش ها از دلایل مهم ابتلا به ملانوما در این کشورها است. همچنین به علت نازک بودن لایه ازن این ناحیه، مردم این کشورها بیشتر در معرض پرتوهای فرا بنفش قرار می گیرند.

درمان ملانوما

بسته به پیشرفت این بیماری نوع درمان نیز متفاوت است که در ادامه به آن میپردازیم:

سطح صفر

امکان دارد، برخی پزشکان استفاده از پماد ایمی کوئیمود (زیکلارا) یا پرتو درمانی را به جای جراحی در نظر گیرند. با این حال، همه پزشکان با این روش موافق نیستند. برخی پزشکان برای ملانوما های موجود در نواحی حساس صورت انجام جراحی موس یا حتی در صورت مناسب نبودن جراحی استفاده از پماد ایمی کوئیمود را پیشنهاد می دهند. در این روش نیز همه پزشکان با یکدیگر اتفاق نظر ندارند.

سطح ۱

امکان دارد، برخی پزشکان انجام نمونه برداری از گره های لنفی نگهبان (SLNB) را برای جستجوی حضور سرطان در گره های لنفی مجاور پیشنهاد دهند. این نمونه برداری مخصوصا در هنگامی که سرطان در مرحله دوم سطح ۱ (IB) بوده یا ویژگی های دیگری مبنی بر انتشار سرطان وجود دارند به بیمار پیشنهاد می شود. بیمار و پزشک باید درباره این گزینه درمانی با یکدیگر گفتگو کنند.

سطح ۲

از آنجایی که ملانوما می تواند به گره های لنفی مجاور انتشار یافته باشد، بسیاری از پزشکان انجام نمونه برداری از گره های لنفی نگهبان را پیشنهاد می دهند. بیمار و پزشک باید درباره این گزینه درمانی با یکدیگر گفتگو کنند. در صورتی که این نمونه برداری انجام شده و هیچ سلول سرطانی در گره های لنفی یافت نشود نیازی به انجام درمان بیشتر نیست. با این حال، ادامه پایش دقیق این بیماری ضروری است. در صورتی که در نمونه برداری گره های لنفی سلول سرطانی یافت شود، احتمالا برداشت گره های لنفی نیز در آینده انجام خواهد شد. گزینه دیگر می تواند پایش دقیق گره های لنفی به صورت انجام یک سونوگرافی در هر چند ماه باشد.

در صورتی که نمونه برداری یاد شده وجود سلول سرطانی را تشخیص دهد، امکان دارد با هدف کاهش احتمال بازگشت ملانوما انجام درمان های ضمنی (مکمل) به وسیله مهار کننده وارسی ایمنی یا دارو های درمان هدفمند به بیمار پیشنهاد شود. درمان هدفمند با دارو های خاص هنگامی به کار گرفته می شود که ملانوما دارای ژن جهش یافته BRAF باشد. دیگر دارو ها یا واکسن ها نیز می توانند به عنوان بخشی از آزمایش های بالینی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شوند.

سطح ۳

درمان جراحی در سطح ۳ معمولا نیازمند برش وسیع تومور اولیه به همراه برداشت گره های لنفی می باشد. پس از جراحی انجام درمان های ضمنی (مکمل) به وسیله مهار کننده وارسی ایمنی یا دارو های درمان هدفمند می توانند به کاهش احتمال بازگشت ملانوما کمک کنند. درمان هدفمند با دارو های خاص هنگامی به کار گرفته می شود که ملانوما دارای ژن جهش یافته BRAF باشد. دیگر دارو ها یا واکسن ها نیز می توانند به عنوان بخشی از آزمایش های بالینی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شوند. گزینه درمانی دیگر، پرتو درمانی جای گره های لنفی برداشته شده مخصوصا در صورت ابتلای تعداد زیادی از آن ها به سرطان می باشد.

سطح ۴

ملانوما های سطح ۴ به گره های لنفی دور یا دیگر نواحی بدن انتشار یافته اند. تومور های پوستی یا گره های لنفی متورم را که سبب بروز علائم می شوند، می توان به وسیله جراحی برداشته یا توسط پرتو درمانی درمان کرد. گاهی اوقات در صورت متاستاز به اندام های داخلی، این اندام ها بسته به موارد زیر برداشته می شوند.

• تعداد اندام های مبتلا
• محل این اندام ها
• احتمال بروز علائم در اندام های مبتلا

برخی متاستاز ها سبب بروز علائم شده اما امکان جراحی آن ها وجود ندارد. این موارد اغلب به وسیله پرتو درمانی، ایمنی درمانی، درمان هدفمند یا شیمی درمانی مداوا می شوند. درمان ملانوما های گسترش یافته در چند سال اخیر تغییر کرده و تحقیقات نشان داده اند که انواع جدید تر ایمنی درمانی و درمان هدفمند می تواند تاثیر بیشتری نسبت به شیمی درمانی داشته باشد.

---