ملانونیشیای طولی ناخن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

تغییر رنگ سیاه یا تیره در ناخن را ملانونیشیا می نامند. ملانونیشیا یک واژه لاتین است. لانو به معنای سیاه است. ملانو، در بدن انسان به ساختارهایی اشاره دارد که از ملانوسیت ها منشا می گیرند. ملانوسیت ها سلول هایی هستند که مسئول تولید رنگدانه های تیره هستند. «نیشیا» به ناخن اشاره دارد، بنابراین ملانونیشیا به معنی ناخن سیاه است. ملانونیشیا ممکن است پراکنده باشد یا به شکل یک باند طولی باشد. خطوط طولی سیاه _قهوه ای رنگ روی صفحه ناخن را ملانونیشیای طولی می نامند.

ملانونیشیا می تواند نشانه ای از بیماری جدی تر باشد، به همین دلیل تشخیص درست ضروری است. معاینه درموسکوپی یا بیوپسی گاهی لازم است که علل و گزینه های درمان را تعیین کند. پیدا کردن علت اصلی ملانونیشیا یک فرایند کاملا پیچیده می باشد. در اکثر موارد، ملانونیشیا خوش خیم هستند، اما گاهی اوقات ممکن است درمان های پزشکی جدی نیاز داشته باشند. یکی از تهدید کننده ترین شرایطی که باید توجه ویژه ای به آن شود، ملانوم یا سرطان پوست در ناخن است. بنابراین در هر موردی که به ملانونیشیا مربوط می شود باید سریعا پیگیری و درمان شود تا از وخیم تر شدن و یا حتی تهدید زندگی فرد جلوگیری شود.

ملانوم

ملانوم نوعی سرطان پوست بوده که در مراحل پیشرفته کشنده است. یکی از علائم هشداردهنده آن مشاهده خط سیاه در ناخن به شکل رگه های سیاه است. همچنین می تواند منجر به رنگ تیره در پوست و مرز ناخن مربوطه شود که به آن علامت هاچینسون می گویند. با اینکه شیوع ملانوم به صورت خطوط طولی ناخن ناشایع است ولی آگاهی از احتمال این ارتباط از تشخیص دیررس بیماری جلوگیری می کند. ملانوما شیوع بیشتری در دهه 5 و 6 دارد ولی حتی در بچه ها هم ممکن است دیده شود.

چه کسانی در معرض ملانونیشیا قرار دارند؟

ملانونیشیا می تواند در افراد از هر سنی از جمله کودکان وجود داشته باشد و به طور مساوی هر دو جنس را درگیر می کند. شیوع این مورد بیشتر در افراد با پوست رنگ تیره، به ویژه پوست تیپ نوع ۵ و ۶ وجود دارد. تقریبا تمام افراد آفریقایی_کارائیب تا 50 سالگی به ملانونیشیا قهوه ای_سیاه ناخن مبتلا می شوند. ملانونیشیا تا 20٪ از مردم ژاپن را تحت تأثیر قرار می دهد. افراد با پوست سفید کمتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

ملانونیشیا همچنین می تواند با اختلالات ژنتیکی، ضربه، داروها، کمبود تغذیه، بیماری غدد درون ریز، بیماری بافت همبند، بیماری التهابی پوستی، تومور موضعی یا عفونت ناخن همراه باشد.

چه عواملی باعث ملانونیشیا می شود؟

صفحه ناخن ساختاری سخت و شفاف دارد که از کراتین ساخته شده است. این صفحه به طور معمول دارای رنگدانه نیست. ملانوسیت ها به طور معمول در ماتریکس پروگزیمال ناخن که منشا ناخن است، قرار دارند. وقتی ملانوسیت ها فعال می شوند تولید ملانین می کنند و این ملانین در ناخن در حال رشد رسوب می کند، در نتیجه یک باند رنگی تیره در طول ناخن ایجاد می شود، این ملانونشیای طولی است.

رسوب ملانین در صفحه ناخن می تواند از دو فرآیند حاصل شود: هایپرپلازی ملانوسیتی یا فعال سازی ملانوسیتی.
1. هیپرپلازی ملانوسیتیک
هیپرپلازی ملانوسیتی به افزایش تعداد ملانوسیت ها در ماتریکس ناخن اشاره دارد. این مورد می تواند یک روند خوش خیم یا بدخیم را نشان دهد.

1. هیپرپلازی خوش خیم: خال های ملانوسیتیک بیشتر در کودکان بروز می کند. از نظر بافت شناسی در خال های ملانوسیتیک، لانه های سلولی خال وجود دارد. در بزرگسالان بیشتر لنتیگو دیده می شود و لانه های سلولی وجود ندارد.
2. هیپرپلازی بدخیم: ملانومای ناخن معمولا روی انگشتان شست دست، انگشتان اشاره و انگشتان شست پا تاثیر می گذارد.

2. فعال سازی ملانوسیتی
فعال سازی ملانوسیتی به افزایش تولید و رسوب ملانین در سلول های ناخن (انیکوسیت ها) اشاره دارد و در آن افزایش تعداد ملانوسیت ها وجود ندارد.

علل مختلف ملانونیشیا

1. آسیب های وارده به ماتریکس ناخن.
2. انواع عفونت های باکتری، قارچی و HIV، برخی داروها مانند مینوسیکلین.
3. اختلالات غدد درون ریز مانند آدیسون.
4. بیماری های پوستی مانند افزایش تولید رنگدانه ملانین در ماتریکس که گاه به علت اختلالات خوش خیم مثل خال یا لنتیگو و گاه به علت اختلالات بدخیم مثل ملانوما است.

خطوط عمودی قرمز کوچک روی ناخن

علاوه بر رگه های سیاه در ناخن های دست، باید به رگه های قرمز یا مایل به قهوه ای که مانند خون خشک شده توجه کنید. این خونریزی های خطی ممکن است مسائل قلبی را نشان دهد یا فقط در نتیجه آسیب تصادفی و خونریزی های معمولی باشد. برخی یافته های مهمی که سرعت در مراجعه به پزشک و تشخیص سریع تر را می طلبد شامل؛

• سابقه خانوادگی ملانوما.
• گرفتاری برخی انگشتان مثل انگشت اشاره و شست دست و شست پا ریسک بیشتری دارند. هر چند در هر انگشتی ممکن است دیده شود.
• درگیری یک ناخن در بیماران با پوست روشن.
• هر تغییری در باند روی ناخنی که از قبل موجود بوده مثل: تیره تر شدن یا خونریزی.
• عرض باند بیش از شش میلی متر.
• رنگ غیریکنواخت.
• تغییر رنگ پوستی کنار ناخن.
• تغییر حالت ناخن.
• خونریزی یا زخم.

بنابراین جهت تشخیص علت این اختلال ناخنی معاینه توسط متخصص پوست و اقداماتی مانند معاینه با درموسکوپ و در صورت شک به ملانوما نمونه برداری یا بیوپسی نیاز است.

عوارض احتمالی ملانونیشیا چیست؟

عوارض بستگی به علت ملانونیشیا دارد. ملانوم زیر ناخن می تواند منجر به متاستاز و در نهایت مرگ بیمار شود. پیش آگهی ملانومای ماتریکس ناخن به طور معمول از ملانومای سایر نواحی بدتر است. ضربه، عفونت و بیماری التهابی می تواند منجر به شکاف ناخن و دیستروفی ناخوشایند یا دردناک شود.

درمان ملانونیشیا چیست؟

در مواردی که ملانونشیا به علل خوش خیم نسبت داده شود نیازی به درمان نیست. درمان ملانومای ناخن نیاز به برداشت کامل تومور دارد و ممکن است به قطع انگشت نیز نیاز داشته باشد.

چشم انداز بیماران مبتلا به ملانونیشیا چیست؟

ملانونیشیا تمایل دارد که ادامه یابد مگر در مواردی که مربوط به دارو باشد در این صورت پس از قطع آن محو می شود.

تشخیص زود هنگام ملانوم

برای بررسی و تشخیص ملانوم، متخصص پوست علائم و نشانه های زیر را در نظر می گیرد:

• ملانوم Subungual اغلب شیوع در سنین بین ۵۰ تا ۷۰ سالگی دارد.
• باندهای سیاه یا قهوه ای از عرض سه میلی متر گسترده است.
• ظاهر رنگدانه باند تغییر کرده است.
• انگشت شست معمولا بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد و پس از آن انگشت بزرگ پا قرار دارد.
• علامت هاچینسون یا تغییر رنگ با گسترش به پوست اطراف ناخن.
• سابقه خانوادگی ملانوم.
• در نهایت پزشک ملانوم را بر اساس نتیجه آزمایش پاتولوژیک بیوپسی تایید می کند.

اگر سرطان ملانوم باشد چه؟

اگر نتایج درماتوسکوپی یک عامل بدخیم را نشان دهد، مرحله بعدی برداشتن بافت ناخن است تا تایید کند که آیا در ناخن ملانوم وجود دارد یا نه. مشکوک ترین خصوصیات درماتوسکوپی وجود ملانوم در ناخن، خطوط نامنظم در پس زمینه قهوه ای است. سایر علائم قابل رویت ملانوم، نشانه وجود هاچینسون است.

در حال حاضر هیچ استاندارد مبتنی بر شواهد برای پیگیری و تکرار درماتوسکوپی وجود ندارد، اگر چه اکثر کارشناسان توصیه می کنند هر 6 ماه یکبار در صورت مشاهده ملانونیشیا طولی مشکوک آن را بررسی کنند. به بیماران مبتلا به ملانونیشیا خوش خیم توصیه می شود که به صورت مستقیم به ناخن خود نگاه کرده و بلافاصله تغییرات رنگ و یا شکل آن را گزارش کنند.