مقایسه بین روش کاشت موی جراحی و غیر جراحی

دکتر حمید وحیدی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhvahidi.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین بیستون و چهلستون ، مجتمع پزشکی شقایق تلفن مطب : 88724048 - 021

FUT یا FIT کدام بهتر است ؟
مقایسه ای منصفانه و علمی بین دو روش برداشت گرافتهای مو در پیوند موی طبیعی FUT یا FIT کدام بهتر است؟
«برگرفته از بیانیۀ انجمن بین المللی جراحان پیوند مو» از حدود ده سال پیش کاربرد FIT یا FUEبعنوان روش جایگزین در مقابل متد برداشت نواری (FUT) از ناحیۀ پشت سر مطرح گردید. درحقیقت تعداد زیادی از پزشکان این روش را مورد آزمایش قرار داده اند ولی میزان موفقیت آنها بسیار متفاوت بوده است.در روش FIT گرافتهای مو بصورت تک تک از نواحی دهنده واقع در مناطقی از پشت سر و اطراف گوشها برداشت می گردند. اخیراً با ارائۀ انواع دستگاهها برای استفاده در متد FIT میزان علاقمندی به استفاده از این روش افزایش یافته و به موضوعی بحث برانگیز در برابر روش برداشت نواری (FUT) تبدیل شده است.

مباحث زیادی در میان پزشکان ، پرسنل و عموم جامعه و همچنین در تبلیغات و شبکه های اینترنتی دربارۀ راندمان و ارزش این متد و مقایسۀ آن با روش FUT وجود دارد. متأسفانه بسیاری از این ادعاها که شامل برتری روش FIT می باشند تا حد زیادی در ارتباط با مقاصد اقتصادی به منظور فروش بیشتر دستگاهها و وسایل مرتبط با این روش توسط شرکتهای ذینفع می باشد. درحقیقت روش FUT از بسیاری جهات از جمله ایجاد جوشگاه (اسکار)، میزان بقای گرافتها، درصد آسیب گرافتها، کیفیت گرافتها از لحاظ ساختمانی ، مدت زمان عمل، عوارض و حتی هزینۀ عمل نسبت به FIT برتری دارد. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب هر دو روش می پردازیم تا بتوانیم نگاهی دقیق و منصفانه به آنها داشته باشیم.

ایجاد جوشگاه زخم (اسکار) در ناحیۀ دهنده : روش برداشت نواری (FUT) باعث ایجاد اسکار خطی می شود، درحالیکه پایه و اساس کاربرد روش FIT (FUE) اجتناب از ایجاد اسکار خطی در پشت سر است. در بسیاری از موارد از روش FIT بعنوان روشی بدون برش جراحی، بدون بخیه، بدون خونریزی و بدون اسکار یاد می شود. نکتۀ مهم آن است که گرچه در روش FIT اسکار خطی ایجاد نمی شود ولی اسکارهای حلقوی متعددی بوجود می آید. واقعیت آن است که طول محل برش در روش FIT به مراتب بیشتر از روش برداشت نواری (FUT) خواهد بود. این مطلب زمانی کاملاً آشکار میشود که چون در متد FIT اکثراً از پانچهای یک میلیمتری برای برداشت گرافتها استفاده می شود محیط یک پانچ یک میلیمتری را در تعداد گرافتها ضرب نماییم. بعنوان مثال برای برداشت 1000 گرافت در مقایسه برای برداشت نواری (FUT) شامل 1000 گرافت در یک فرد با تراکم متوسط پشت سر که در هر سانتیمتر مربع دارای 80 گرافت می باشد درصورتیکه عرض نوار 1 سانتیمتر باشد طول آن 5/12 سانتیمتر خواهد بود از طرف دیگر برش در FIT نیز در زمان استفاده از پانچ وجود دارد وگرچه اسکار خطی ایجاد نمی شود ولی اسکارهای دایره ای شکل بصورت نقاط کم رنگ یا پر رنگ هنگامیکه موها بسیار کوتاه شوند دیده می شود. تعدادی از طرفداران روش FIT اظهار میدارند که در این روش اعصاب و عروق آسیب نمی بینند. این ادعا واقعیت ندارد چرا که با ورود پانچ به داخل پوست، اعصاب، وریدها و شریانها بریده می شوند. البته میزان خونریزی در روش FIT گرچه وجود دارد ولی قابل توجه نیست.

در متد FUT نیز اگر تکنیک برداشت نوار به درستی انجام پذیرد میزان خونریزی قابل توجه نخواهد بود. نکتۀ دیگر در روش FIT به خصوص زمانی که تعداد زیادی گرافت موردنیاز باشد اینکه موهای نواحی پشت سر بایستی کاملاً کوتاه شوند که این خود از سایر معایب FIT است درحالیکه در روش FUT میتوان موهای پشت سر را کاملاً کوتاه نکرد. میزان بقای گرافت: بحث بر سر میزان زنده ماندن گرافتها در روش FIT نسبت به روش FUT همچنان ادامه دارد. بعضی بر این عقیده اند که چون در روش FIT میزان بافت احاطه کنندۀ گرافتها کمتر است بنابراین درصد بقای آنها کاهش می یابد. این گرافتها بسیار مستعد خشک شدن هستند که این یکی از عوامل اصلی زنده نماندن گرافتها به شمار میرود. دلیل این امر نیز کشش وارد شده به گرافتها در حین جدا نمودن آنها از بافت پشت سر است.

دستکاری بیشتر گرافتها در حین کشیدن و جدا نمودن آنها از سایر عوامل افزایش آسیب به گرافت و کاهش درصد بقای آنها به شمار می رود. در روش FIT شانس قطع شدن گرافتها نسبت به روش نواری (FUT) به طور چشمگیری افزایش می یابد که این امر نیز به نوبۀ خود سبب رشد ضعیف و یا عدم رشد گرافتها بر اساس محل قطع شدن آنها می باشد. برعکس در روش FUT احتمال قطع شدن گرافتها حین برداشت نوار از پشت سر و نیز حین جدا نمودن گرافتها از نوار حداقل است. بخصوص در صورت استفاده از میکروسکوپ برای جداسازی گرافتها احتمال قطع شدگی به 2% - 1% کاهش می یابد. گرافتهایی که با روش نواری (FUT) به دست می آیند دارای مقادیر بیشتری از بافت و چربی احاطه کننده بوده که این خود سبب کاهش احتمال کم آبی و خشک شدن و درنتیجه محافظت بیشتر از گرافت حین دستکاری برای کاشت آنها و نهایتاً افزایش شانس بقای آنها می گردد.

کاشت گرافتها :
بهترین و کاملترین گرافتهای جداسازی شده ممکن است در حین مرحلۀ کاشت دچار آسیب شده و رشد ننمایند. وارد آمدن ضربه و نیز خشک شدن گرافت از جمله عوامل شناخته شده ای هستند که ممکن است در دستان یک فرد بی تجربه و ناشی اتفاق افتاده و بر بقای گرافت تأثیر منفی داشته باشند.هنگامی كه گرافتها بصورت دستی كاشته میشوند تفاوتی میان تكنیك كاشت گرافتهایFITبا FUT وجود ندارد . البته نگرانیهایی درباره اسیب پذیر تر بودن گرافتهای FUE نسبت به خشك شدن و دستكاری بیشتر انها به دلیل مشكلات سایز و ظاهر انها در حین كاشت وجود دارد. هنگامی كه گرافتها توسط دستگاه و با مكانیسم پنوماتیك ( فشار هوا) كاشته میشوند ، ادعای سازندگان دستگاه بر این است كه دستكاری كمتری در حین كاشت اتفاق میافتد. بعضی از جراحان پیوند مو كه با این دستگاهها كار كرده اند معتقدند این ادعا صحیح نبوده و قابلیتهای این دستگاه در كاشت گرافت دارای محدودیت های نیز می باشد.یكی از مشكلات انها وارد اوردن فشار هوا و ایجاد ضربه به گرافت در هنگام كاشت میدانم كه در كنار سایر معایب دستگاه سبب عدم رشد تعدادی از گرافتها میشود.بدون در نظر گرفتن مرحله اماده سازی گرافتها هنرمندی و مهارت تكنیكی پزشك از جمله عوامل بسیار مهمی هستند كه در مرحله كاشت گرافتها برای رسیدن به بهترین نتایج نقش اساسی را ایفا میكنند . پزشك جراح پیوند مو بایستی توانایی و قابلیت ایجاد زیبایی در مرحله ی كاشت گرافتها را داشته باشد.

طراحی خط مو و چگونگی توزیع گرافتها در این ناحیه ، همچنین چگونگی توزیع گرافتها در سایر نواحی پوست سر ، برنامه ریزی برای تقسیم بندی میزان تراكم موها در هر ناحیه از سر و ایجاد برشها با جهت و زاویه مناسب از جمله مهمترین فاكتورهایی هستند كه در مرحله كاشت توسط یك جراح پیوند موی ماهر و با تجربه مدیریت میشوند. حتی گرافتهایی با یك تار مو نیز در صورتی كه با زاویه غلط كاشته شوند میتوانند سبب ایجاد ظاهری غیر طبیعی گردند.

یكی از موضوعات مهم در مورد دستگاهها و ابزاربهف معرفی و فروش انها توسط شركتها به پرسنل و تكنسینهای است كه ممكن است قادر به برداشت گرافت باشند. این مساله سبب وضع قوانینی در بسیاری كشورها از جمله ایالات متحده شده است. در اكثر ایالتهای امریكا صریحا انجام این جراحی توسط افراد غیر پزشك، دستیاران غیر پزشك و نیز پرستاران غیر قانونی است. در دیگر كشورها نیز ممكن است قوانین مشابه وجود داشته باشد. به عنوان مثال در بعضی كشورها فقط پزشكان اجازه برش زدن برای انجام كاشت را دارند و قوانین متفاوتی برای كاشت گرافتها توسط دستیاران وجود دارد. ( متاسفانه در كشور ما نیز یكی از معضلات عمده در این زمینه ، انجام كاشت مو توسط تكنسینها است كه اكثرا عوارض جانبی و مشكلات بوجود امده برای بیماران به همین دلیل است. همچنین برخی از پزشكان نیز بدون داشتن دانش، تجربه و مهارت كافی در این زمینه و بدون گذراندن هیچگونه دوره اموزش معتبری با استفاده از همین تكنسینها اقدام به پیوند مو مینمایند. بنابراین به افراد متقاضی كاشت مو اكیدا توصیه میشود قبل از انجام ان در انتخاب پزشك دقت نموده و از قابلیتهای وی در زمینه های یاد شده اطمینان حاصل نمایند.

مهارتهای تكنیكی مهارت های خاص و متفاوتی برای برداشت گرافتها به روش FITنسبت به FUT مورد نیاز است. پزشك جراح پیوند مو بایستی توانایی انتخاب پانچ مناسب ، پیدا كردن عمق صحیح و نیز تنظیم پانچ بر اساس تغییرات جهت مو را داشته باشد. یكی از مهمترین نگرانیها در FUE میزان قطع شدگی گرافتهاست به این معنا كه اگر موها در یك واحد فولیكولی ( فولیكولار یونیت) قطع گردند احتمال رشد انها بسیار كمتر میگردد. بطور كلی گزارشات پزشكانی كه (FIT ) انجام میدهند نشان دهنده ان است كه میزان قطع شدگی و اسیب در این روش بیشتر از روش برداشت نواری ( FUT) است.

همانطور كه در بالا اشاره شد جراح پیوند مو بایستی توانایی تنظیم جهت پانچ با تغییرات جهت مو را داشته باشد. انجام پیوند مو به روشFIT برای بیمارانی با موهای فر و مجعد بسیار مشكل است در حالی كه روش نواری ( FUT ) برای تمامی بیماران با هر نوع جنس مو مناسب میباشد. FIT میتواند هم برای بیمار و هم برای پزشك یك پروسه خسته كننده و ملال اور باشد. همین مساله سبب محدود شدن تعداد گرافتها در یك جلسه میگردد.
برگرفته از سایت دکتر حمیدرضا کهنمویی