امواج شوکی و نقش آن در پزشکی

مرتضی شریفی [ فیزیوتراپیست ]آدرس وب سایت : www.shockwavetherapy.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، نرسیده به فلکه فلسطین ، فیزیوتراپی قائم تلفن مطب : 2213144 - 031

امواج شوکی ( Shock wave ) و نقش آن در پزشکی
مقدمه :
سال هاست که از شاک ویو در پزشکی استفاده می شود. اولین تحقیقات بر روی شاک ویو هنگامی آغاز شد که در طی جنگ جهانی دوم مشاهده شد که نجات یافتگان کشتی های غرق شده، بدون وجود ضایعه ای بر روی قفسه سینه، از امواج ناشی از انفجار بمب در آب، دچار ضایعات ریوی شده بودند.در دهه پنجاه میلادی مطالعات وسیعی برای استفاده از شاک ویو در طب انجام شد.

در سال1980 اولین بیمار با سنگ کلیه ، به طور موفق آمیزی با روش غیر تهاجمی به نام ESWL ( سنگ شکن برون اندامی با شاک ویو یا Extracorporeal shock wave lithotripsy) درمان شد. اولین نسل سنگ شکن ها براساس اصول الکتروهیدرولیک، شاک ویو تولید می کردند که از طریق تخلیه جرقه در زیر آب ایجاد می شد.ESWL در واقع به دنبال مطالعات انجام گرفته در مورد اثرات جانبی احتمالی ESWL بر روی مهره ها و لگن پیشرفت نمود. در مطالعات انجام شده در حیوانات آزمایشگاهی و انسان ها مشاهده شد که بافت های اطراف، اغلب سریع تر بهبود می یابند. در سال 1985 اولین مطالعات در مورد اثرات شاک ویو بر روی استخوان انجام شد.برای درمان مفصل کاذب و دیرجوش خوردگی استخوان مورد استفاده قرار گرفت. موفقیت در این زمینه ها منجر شد که پزشکان در مورد سایر توانایی های ESWL بر روی بیماری های مزمن از قبیل تاندینیت، کلسیفیکاسیون شانه یا خار پاشنه، مطالعات خود را شروع نمایند. امروزه دو دسته استفاده علمی از ESWTانجام می گیرد. اول،تحریک تشکیل استخوان یا بازسازی آن، دوم، درمان تاندونیت و التهاب محل اتصال، درمان بیماری های ارتپدی از قبیل خار پاشنه، آرنج تنیس بازان ( اپی کندیلیت خارجی هومروس ) و دیر خوش خوردگی و جوش نخوردگی شکستگی های استخوان به طور عملی در دنیا در حال اجراست.

امواج شوكي چه هستند ؟
در دايره المعارف بريتانيكا در مورد اين امواج چنين نوشته شده است :
امواج شوكی ، امواجي با فشار بالا هستند كه در محيطي الاستیک مثل گازها، مايعات و يا مواد جامد بوسيله aircraft اولتراسونیک ،انفجار يا جرقه زدن يا ساير پديده هايي كه تغيير ناگهاني شديدي در فشار ايجاد مي كنند، بوجود مي آيند.فشار بالاي مكانيكي كه اين امواج دارند آنها را از ساير موج هاي صوتي مثل امواج مافوق صوت متمايز مي سازد. يكي از جنبه هاي خاص اين امواج اينست كه با سرعت امواج مافوق صوت حركت مي كنند و با افزايش فشار،سرعت آنها نيز افزايش مي يابد.
ادامه دارد ...