خال اسپایلوس (Nevus Spilus) خالی بر روی پوست است که در هر جایی از بدن ممکن است به وجود بیاید. خال اسپایلوس وضعیتی نسبتا متداول است و احتمال ایجاد لکه های بزرگ رنگدانه دار پوستی بر روی بدن ، در آن وجود دارد. این خال در هر جایی از بدن ممکن است ایجاد شود اما بیشتر در ناحیه سینه یا کمر دیده می شود. نامهای دیگر خال اسپایلوس عبارتند ازSpeckled Lentiginous Nevusو Zosteriform Lentiginous Nevus.
در بیشتر موارد این خالها بدون علامت هستند و هیچ عارضه خاصی ایجاد نمی کنند بلکه تنها در برخی افراد ممکن است مشکلاتی برای زیبایی فرد به وجود بیاورند.عوامل زمینه ساز خال اسپایلوس عبارتند از سندرمفاسیس (PHACES) و سندرماپشتین (Epstein). خال اسپایلوس خود به خود ایجاد می شود و علت آن ناشناخته است.به طور کلی نیازی به درمان این وضعیت نیست مگر اینکه مشکلاتی برایی زیبایی فرد ایجاد نماید.از آنجایی که این ضایعات پوستی به طور کلی خوش خیم هستند، پیش آگهی آن با درمان یا بدون آن عالیست.
چه افرادی دچار خال اسپایلوس می شوند ؟
این وضعیت ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در هر سنی اتفاق بیفتد. با این حال عمدتا این نوع خال در کودکان و نوجوانان ایجاد می شود.از نظر جنسیت هم مردان و هم زنان تحت تاثیر این وضعیت قرار میگیرند و هیچ سوگیری جنسیتی مشاهده نمی شود.تمام قومیتها و نژادها از لحاظ ابتلا به خال اسپایلوس یکسان هستند.
عوامل خطر خال اسپایلوس چیست ؟
عوامل خطر شناخته شده برای این وضعیت به صورت زیر است :
- سندرم فاسیس ( یک اختلال مادردزادی نامتداول همانژیوم )
- سندرم اپشتین
- وضعیت پوستی نامتداول به نامphacomatosis pigmentokeratotica
لازم به ذکر است که داشتن یک عامل خطر به معنی ایجاد خال اسپایلوس نیست بلکه تنها احتمال آن را افزایش میدهد. برخی از عوامل زمینه ساز اهمیت بیشتری نسبت به بقیه دارند.از طرفی نداشتن هیچ یک از عوامل خطر به معنی عدم ابتلا به این وضعیت نیست.
عوامل ایجاد خال اسپایلوس چیست ؟
عامل تشکیل این خال هنوز ناشناخته است. در برخی موارد محققان به جهشهای ژنتیکی ظنین هستند اما این موارد هنوز به خوبی مشخص نشده اند.
علائم و نشانه های خال اسپایلوس
این وضعیت در بیشتر موارد ممکن است هیچ نشانه قابل توجهی ایجاد نکند. مشخصه های عمومی این تومور عبارتند از :
تومور خوش خیمی که به صورت لکه بزرگ رنگدانه دار بر روی پوست ظاهر میشود.رنگدانهاین لکه ممکن استضعیف باشد و گاهی اوقات حتی با چشم غیر مسلح به سختی میتوان آن را تشخیص داد. همچنین ممکن است نواحی رنگدانه دار تیره و روشن در این ضایعه دیده شود. اندازه این خالبین1 تا 15 سانتیمتر ( بزرگترین بُعد آن ) است اما گاهی بزرگتر از 15 سانتی متر نیز دیده میشود. این لکه پوستی به کندی رشد میکند و ممکن است به صورت تکی یا چند تایی دیده شود. اگر چه این ضایعه در هر جایی از بدن ممکن است ایجاد شود اما معمولا در بالا تنه دیده میشود.ممگن است این خال از بدو تولد یا از سنین بسیار پایین ایجاد شود.
تشخیص خال اسپایلوس چگونه است ؟
خال اسپایلوس با روشها و ابزارهای زیر تشخیص داده می شود :
معاینه کامل فیزیکی و ارزیابی سابقه پزشکی
درموسکوپی :
درموسکوپی(Dermoscopy)یک ابزار تشخیصی است که در آن متخصص پوست با عدسی بزرگ کننده مخصوصی پوست را معاینه می کند.
لامپ وود :
در این روش متخصص با کمک لامپ وود (Wood’s lamp) که نور فرابنفش می تاباند ، پوست را معاینه می نماید. از این روش برای بررسی تغییر اترنگدانه پوست می شود.
عکسهای سریالی :
با کمک این تصاویر وضعیت پوست و تغییرات آن با گذشت زمان ، ثبت میشود.
نمونه برداری پوست :
در نمونه برداری یا بیوپسی پوست ، بخشی از پوست برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می شود. پاتولوژیست نمونه را در زیر میکروسکوپ بررسی می نماید. در نهایت با کنار هم گذاشتنی افته های بالینی و میکروسکپی تشخیص قطعی داده می شود. توجه داشته باشید در بیشترموارد هیچ نیازی به نمونه برداری نیست بلکه تنها در صورتیکه مسئله نگران کنندها یوجود داشته باشد یا نیازبه رد احتمال بیماری های دیگر با علایم مشابه باشد ، این کار صورت می گیرد. بسیاری از یافته های بالینی علائم و نشانه های مشابهی دارند. به همین علت متخصص ممکن است آزمایشهای بیشتری برای رد احتمال وضعیت های دیگرانجام دهد تا تشخیص قطعی به دست بیاید.
پیامدها وعوارض احتمالی خال اسپایلوس چیست ؟
غالباً این وضعیت هیچ عارضه ای ایجاد نمی کند. تنها در برخی افراد ممکن است باعث نازیباییو در نتیجه استرس شود. در موارد نادر ، ممکن است در این محل ملانوم ای بدخیم ایجادشود و از این رو نظارت و چکاپ های مرتب لازم است. خاراندن خال ممکن است به خونریزی و زخم منتهی شود.این وضعیت نیز میتواند به نوبه خود باعث عفونت قارچی و باکتری اییثانویه شود.درصورت برداشتن ناقص خال ، بازگشت توموراتفاق می افتد.
درمان خال اسپایلوس چگونه است ؟
ممکن است متخصص پوست ترجیح دهد بر وضعیت خال نظارت مداوم داشته باشد. رویکرد صبر کردن و نظارت نیازی به درمان ندارد. گاهی پزشک ترجیح می دهد خال را با جراحی بردارد.معمولاً به دلایل زیبایی اینکار انجام میشود.با روش الکتروکوتر نیز میتوان خال را برداشت.فراموش نکنید چکاپ و غربالگری منظم اهمیت زیادی دارد.
چگونه میتوان از خال اسپایلوس پیشگیری کرد ؟
تحقیقات پزشکی در حال حاضر هیچ روشی برای پیشگیری از این وضعیت پیدا نکرده اند.
پیش آگهی خال اسپایلوس چگونه است ؟
پیش آگهی این وضعیت در صورت برداشتن کامل زایده عالی است. از آنجایی که این وضعیت خوشخیم محسوب می شود ، حت یدر صورت عدم درمان نیز پیش آگهی آن عالی خواهد بود. تنها لازم است به صورت منظم چکاپ صورت بگیرد. هیچ گونه شواهدی وجود ندارد که ثابت کند تشکیل این تومور تحت تأثیر رژیم غذایی فردایجاد می شود. تمیز کردن شدید پوست با مواد شیمیایی قدرتمند ممکن است این ضایعه پوستی را تشدید کند. بنابراین از استفاده از صابون و مواد شوینده قوی اجتناب نمایید. آلودگی و خاک بر روی پوست نمی تواند باعث بروز این وضعیت شود ، با این حال تمیز نگهداشتن پوست ممکن است جلوی بدتر شدن آن را بگیرد.
