تاثیر استرس بر ضعف سیستم ایمنی بدن

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

وقتی رویداد یا واقعهای در زندگی رخ میدهد که توانایی کنارآمدن با آن را در خود نبینیم، دچار استرس میشویم. در چنین شرایطی است که بدن میزان قابلتوجهی از هورمون استرس، کورتیزول، را ترشح میکند. ترشح مقطعی کورتیزول از کارکردهای معمول بدن انسان است و مزایایی چون کاهش التهاب دارد. اما بهمرورزمان و در بلندمدت، امکان وابستهشدن بدن به میزان قابلتوجهی از این هورمون در خون وجود دارد. این اتفاق درنهایت تأثیر معکوس دارد و نهتنها به محدودکردن التهاب کمکی نمیکند، که به آن دامن میزند.

جواب برخی متخصصان به این سؤال که استرس چه تاثیری بر سیستم ایمنی بدن دارد کمی نگرانکننده است؛ آنها استرس را عامل ۹۰ درصد بیماری ها و اختلالها اعم از سرطان و نارسایی قلبی میدانند. فعالشدن برخی واکنشهای شیمیایی بهواسطهٔ استرس و افزایش سطح کورتیزول، بهباور آنها، بدن را به شیوههای گوناگون تحتتأثیر قرار میدهد. در ادامه به برخی از این تأثیرات اشاره میکنیم:

کاهش تعداد گلبولهای سفید و سلولهای کشنده طبیعی (natural killer cells/ NK: سلولهای بخصوصی که تومورهای سرطانی را از بین میبرند)؛

رشد و گسترش بیشتر تومورها در بدن؛

بالارفتن میزان عفونتهای بدن و آسیبهای بافتی.

دیگر تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن کاهش سطح لنفوسیتها (lamphocytes) است: نوعی از گلبولهای سفید خون که از بدن در برابر عفونتها محافظت میکنند. هرچه سطح لنفوسیتها در بدن کاهش پیدا کند، بدنمان در برابر ویروسهایی نظیر سرماخوردگی و تبخال آسیبپذیرتر میشود.

استرس شدید همچنین میتواند به اختلالهایی نظیر افسردگی و اضطراب منجر شود: اختلالهایی که خود بهتنهایی نقش بسزایی در بروز التهاب دارند. وقتی بدن در بلندمدت و بهطور مداوم درگیر التهابها میشود، سیستم ایمنی بدن ورای ظرفیتش فعالیت میکند، بهمرورزمان ضعیف و ضعیفتر میشود، و درنهایت دیگر آنطور که بایدوشاید قادر به محافظت از ما در برابر بیماریها نخواهد بود.

افسردگی
استرس مداوم می تواند به شکل گیری احساس خشم، افسردگی، یا حتی ناامیدی در فرد منجر شود. با گذشت زمان، استرس می تواند به احساس درماندگی و به دام افتادن منجر شود و فرد قادر به تصمیم گیری درست نبوده و درباره هر مساله ای چه در زمینه حرفه ای و چه شخصی به شدت نگران می شود. در نهایت، استرس می تواند به احساس فرسودگی و ناتوانی منجر شود و این شرایط به واسطه تحت تاثیر قرار گرفتن روابط شخصی و حرفه ای فرد شرایط را وخیمتر می سازد.
برای مقابله با تاثیر استرس بر خلق و خوی خود، حضور در فعالیت هایی که موجب می شوند منبع استرس را فراموش کنید مانند فعالیت های جسمانی یا مدیتیشن را مد نظر قرار دهید. فعالیت هایی که ذهن شما را هرچه بیشتر مشغول نگه می دارند را امتحان کنید.
وزن و سوخت و ساز
استرس و مشکلات وزن اغلب دست در دست یکدیگر دارند. بر همین اساس است که هنگام احساس استرس، اضطراب یا افسردگی و به دنبال راهی برای کسب آرامش، برخی افراد به غذا خوردن پناه می آورند که اغلب نیز تمایل به مصرف مواد غذایی ناسالم و سرشار از قند، چربی، و کالری وجود دارد.
افزون بر این، استرس می تواند اثری مضر روی سوخت و ساز بدن داشته باشد، به ویژه می تواند به ذخیره چربی در بدن منجر شود که تنها تشدید اضطراب را به همراه دارد. دنبال کردن یک سبک زندگی فعال می تواند با مشغول نگه داشتن ذهن و بدن، سوزاندن کالری های اضافی و بازگرداندن اعتماد به نفس در حل این مشکل تاثیرگذار باشد.
مشکلات فشار خون
افرادی که در بلند مدت استرس را تجربه می کنند می توانند با مشکلات سلامت مانند فشار خون بالا مواجه شوند. هورمون های استرس می توانند فعالیت قلب را افزایش دهند و با گذشت زمان این شرایط می تواند به تنگی عروق منجر شود. اگر این شرایط درمان نشود، فشار خون بالا می تواند به حمله قلبی و سکته مغزی منجر شود که هر دو می توانند مرگبار باشند. اگر به طور مداوم در سینه خود احساس درد می کنید، بی درنگ با یک پزشک صحبت کرده و در پی روش هایی برای کاهش استرس خود باشید.
ریزش مو
ریزش مو اغلب به واسطه افزایش سن در آقایان رخ می دهد اما بانوان نیز آن را تجربه می کنند. این در شرایطی است که ریزش مو می تواند در نتیجه استرس مداوم و شدید شکل بگیرد و هر فردی در هر مرحله از زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. به طور معمول، ریزش مو سطوح استرس را در فرد افزایش می دهد و به شکل گیری یک چرخه باطل اضطراب و افسردگی منجر می شود.
خبر خوب این است که راه هایی برای احیای موهای از دست رفته وجود دارند. نخستین گام، شناسایی منبع استرس و رسیدگی به آن است. پزشک شما می تواند به این مساله کمک کرده و روش های درمانی که می توانند به تحریک رشد مجدد موها منتج شوند را ارائه کند.
کاهش ایمنی
تجربه استرس برای مدتی طولانی می تواند سیستم ایمنی بدن انسان را تضعیف کرده و شما را نسبت به بیماری ها آسیب پذیر سازد که از نمونه های کوچک مانند سرماخوردگی تا موارد جدیتر مانند آنفلوآنزا را شامل می شود.
برای کمک به مقابله با آثار استرس، خواب کافی و با کیفیت بالا، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم متشکل از میوه ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات سبوس دار و ورزش منظم را فراموش نکنید. اگر به طور مرتب مریض می شوید، با پزشک خود در باره چگونگی رسیدگی به منبع استرس یا هر موضوع سلامت دیگر که موجب بیماری در شما می شود، صحبت کنید.
درد معده
تجربه استرس در بلند مدت می تواند به احیای درد و تحریک پذیری در معده، روده و دیگر قسمت های دستگاه گوارش منجر شود. این شرایط می تواند خوردن، خوابیدن، کار کردن، یا ورزش کردن را دشوار یا حتی غیر ممکن سازند.
هنگامی که اضطراب دارید و دچار استرس شده اید، بدن شما آدرنالین و هورمون هایی که می توانند جریان خون به دستگاه گوارش و دیگر قسمت های بدن را کاهش دهند، ترشح می کند. این شرایط می تواند مانع گوارش موثر غذا شود و به درد و ناراحتی منجر می شود. در این مورد، داروهایی که برای درمان مشکلات معده شکل گرفته اند ممکن است تاثیری در تسکین نشانه ها نداشته باشند. با دکتر خود صحبت کند تا روشی برای کاهش درد معده از طریق رسیدگی به منبع استرس بیابید.
بی خوابی
استرس می تواند چرخه خواب شما را دچار اختلال کرده و به بی خوابی منجر شود که یکی از طاقت فرساترین نتایج استرس است. استرس اغلب مانع خواب خوب شبانه می شود زیرا مغز را هنگامی که باید در حال استراحت باشد، همچنان فعال نگه می دارد. متاسفانه، بی خوابی تنها می تواند استرس را تشدید کند و کسب آرامش و خواب راحت را دشوار سازد. در شرایطی که مصرف دارو می تواند به بهبود این شرایط کمک کند اما روندی طولانی مدت باید طی شود. با پزشک خود مشورت کنید تا تکنیک های کسب آرامش که به استراحت راحتتر به طور طبیعی کمک کنند را پیدا کنید.
کاهش میل جنسی
هنگامی که استرس افزایش می یابد، اغلب میل جنسی کاهش می یابد.

استرس می تواند اثر مستقیم بر سطوح هورمون ها داشته باشد و تاثیر منفی بر میل جنسی انسان به همراه دارد. احساس ضعف و اضطراب درباره زندگی موجب می شود تا مغز ما به اولویت بندی اقدام کرده و فضای کمتری برای تولید مثل باقی بگذارد.

تکنیک های کسب آرامش و ورزش می توانند به مقابله با آثار استرس کمک کنند. در نتیجه، فعالیت هایی که موجب نشاط شما می شوند و به احیای احساس رضایت، شادی و اعتماد به نفس کمک می کنند را مد نظر قرار دهید.

درد آرواره

آیا تجربه فشار دادن دندان ها روی یکدیگر هنگام قرار گرفتن در موقعیت های استرسزا را دارید؟ خبر خوب این است که شما در این زمینه تنها نیستید. استرس اغلب به فشار بر آرواره و ساییدن دندان ها روی یکدیگر منجر می شود که اگر به طور مکرر صورت بگیرد می تواند ضعف لثه، شکستگی دندان ها، و درد فراوان را موجب شود.

در برخی افراد این شرایط می تواند آثار بلند مدت روی آرواره و دندان ها به همراه داشته باشد. در این موارد پزشک ممکن است استفاده از محافظ دهان در هنگام شب را تجویز کند. به طور معمول، محافظ دهان موقتی استفاده می شود اما ممکن است طی فعالیت هایی مانند ورزش یا رانندگی که سطوح استرس را افزایش می دهند، ممکن است همچنان به استفاده از آنها نیاز باشد