هیدروسل چیست؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

این بیماری در برخی از نوزادان پسر، در اثر باقی ماندن ارتباط بین حفره داخل شکمی با کیسه بیضه ایجاد می‌شود.

هیدروسل چیست؟

به تجمع مایع در داخل اسکروتوم، هیدروسل گفته می‌شود. مایع معمولاً در بین لایه‌های احشایی و جداری غشای مهبلی اطراف بیضه تجمع پیدا می‌کند. هیدروسل شایع‌ترین علت تورم اسکروتوم (کیسهٔ بیضه) است. قبل از تولد، بیضه‌های نوزادان پسر از شکم او به درون کیسه بیضه جابه‌جا می‌شود. یک کیسه کوچک و نازک که روده‌ها را در جای خود نگه می‌دارد به همراه بیضه‌ها به کیسه بیضه می‌رود. معمولا، پس از پایین رفتن بیضه‌ها این کیسه موجود در کیسه بیضه، بسته شده و بدن هر گونه مایع اضافی باقی مانده درون این کیسه را جذب می‌کند. در صورتی که کیسه بسته نشود و یا بسته شود اما مایع اضافی در آن باقی بماند، هیدروسل ایجاد خواهد شد.

انواع هیدروسل

۱- هیدروسل غیرمرتبط (ساده)

هر گاه کیسه­ درون کیسه بیضه بسته شود اما بدن فرد مایع اضافی را قبل از تولد، جذب نکند این نوع از هیدروسل ایجاد می‌شود. در این نوع از هیدروسل معمولا هنگامی که کودک به سن یک سالگی می‌رسد خود به خود رفع شده و بدن مایع را جذب می‌کند.

۲- هیدروسل مرتبط

در هیدروسل مرتبط کیسه‌ای که از شکم به درون کیسه بیضه می‌رود به صورت کامل بسته نمی‌شود و یک روزنه کوچک در آن باقی خواهد ماند. به همین دلیل، مایعات از شکم به درون کیسه بیضه می‌ریزند. هیدروسل مرتبط به فتق شباهت دارد اما در فتق، مجرای کیسه، بزرگ بوده و روده نیز می‌تواند به همراه مایعات به درون کیسه پایین بیاید. درمان هیدروسل مرتبط جراحی است.

علائم هیدروسل

در مواجهه با علائم زیر برای تشخیص و درمان هیدروسل به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه نمایید. وجود کیسه‌ای دیگر در کیسه بیضه که حاوی مایع به نظر می‌رسد. همچنین تورم بیضه‌ها که ممکن است یک طرفه یا در هر دو بیضه باشد هم نیاز به بررسی دارد. این تورم ممکن است در هر شرایطی مانند زمان استراحت، گریه کردن و ... وجود داشته باشد.

تشخیص هیدروسل

در صورت وجود علائم ذکر شده، با مراجعه به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری و بررسی ناحیه شکمی و کشاله ران کودک توسط ایشان، هیدروسل در صورت وجود تشخیص داده خواهد شد. البته در برخی از موارد، به دلیل تجمع زیاد مایع در کیسه بیضه، پزشک نمی‌تواند بیضه‌های را احساس کند. در این صورت ممکن است، کیسه بیضه یا شکم را بفشارد و از این طریق تشخیص دهد که آیا کودک به هیدروسل مبتلاست یا خیر.

گاهی اوقات نیز، پزشک متخصص نوری را به کیسه بیضه متورم شده می‌تابانند. در صورتی که کودک مبتلا به هیدروسل باشد، کیسه بیضه پر از مایعی شفاف به نظر خواهد رسید. در برخی موارد غیر عادی، حتی ممکن است پزشک برای اطمینان از تشخیص خود، انجام سونوگرافی را تجویز نماید.

درمان هیدروسل

1. هیچ کدام از انواع هیدروسل خطرناک نیستند. درمان هیدروسل‌ مرتبط، فقط جراحی است. کشیدن آب دور بیضه توسط سرنگ نیز به دلیل آنکه به سرعت جایگزین خواهد شد، نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت حتی ممکن است بهم زدن راه‌های لنفاوی بیضه و عفونت هم به همراه داشته باشد.
2. هیدروسلی که جا افتاده است باید به موقع عمل جراحی شود، به تاخیر انداختن عمل جراحی سبب بزرگ تر شدن کیسه بیضه و ظاهر نامناسب پس از عمل جراحی می‌شود. در عمل جراحی هیدروسل، فقط پوششی که سبب ترشح مایع می گردد، برداشته می‌شود و خود کیسه بیضه‌ دست نخورده باقی می‌ماند.
3. هیدروسل‌های غیر مرتبط معمولا به صورت خود به خود از بین می‌روند. پزشک تنها در صورتی جراحی را برای هیدروسل‌های غیر مرتبط پیشنهاد می کند که پس از گذشت یک سال از تولد کودک، هیدروسل از بین نرفته باشد.