آیا پرولاپس دریچه میترال خطرناک است؟

دکتر امید هاشمی فرد [ متخصص قلب و عروق ]آدرس وب سایت : www.dr-hashemifard.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس آبادی ، جنب بیمارستان سینا ، بن بست شهریار ، مجتمع پزشکی مجید ، طبقه همکف تلفن مطب : 32240934 - 031

پرولاپس دریچه میترال یک اختلال نسبتاً شایع و اغلب خوش خیم است. دریچه میترال دو پره یا لیف لت دارد و بین حفرات سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ واقع شده است. در حین انقباض دهلیز چپ، دریچه باز و خون از دهلیز چپ وارد بطن چپ میشود ولی در حین انقباض بطن چپ بسته می شود و مانع ورود خون به دهلیزها می گردد.

در برخی افراد یکی از این پره ها یا هر دوی آنها بزرگتر بوده یا بافت نرمتر داشته و بنابراین هنگامی که بطن چپ منقبض می شود و دریچه ها بسته می شوند؛ پره های دریچه بجای اینکه قیفی شکل و نرمال باشند؛ به سمت عقب و به درون دهلیز چپ خمیده می شوند. این ناهنجاری در بسته شدن دریچه میترال قلبی را پرولاپس دریچه میترال می نامند. این عارضه شایع ترین نوع بیماری های دریچه قلب است و گاهی می تواند به همراه درجاتی از نشت خون از ورای دریچه یا نارسایی دریچه میترال همراه گردد.

پرولاپس دریچه میترال اختلالی قابل پیشگیری نیست. بیماران مبتلا به این عارضه می توانند زندگی طبیعی و بدون اذیتی را تجربه کنند. شدت پرولاپس دریچه میترال طیف بستگی به ایجاد علائم دارد. اغلب بیماران مبتلا به افتادگی دریچه میترال، بدون علامت هستند در حالی که برخی دیگر علائمی دارند که کیفیت زندگی آنان را تغییر می دهد. در کل معمولاً یک اختلال خوش خیم است و زندگی طبیعی را مختل نمی کند. با این وجود تعداد کمی از بیماران عوارض شدیدتری دارند. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی موارد شدید افتادگی دریچه میترال نیز به راحتی قابل درمان بوده و مبتلایان می توانند برای یک زندگی طولانی مدت برنامه ریزی نمایند.

علایم شایع پرولاپس دریچه میترال

این اختلال در خانم های جوان تا میانسال شایع تر از آقایان است . اما نوعی از این بیماری در مردان بالای ۵۰ سال نیز دیده می شود و این مردان نسبت به زنان و جوانترها سه برابر بیشتر در معرض خطر نارسایی میترال شدید هستند .

در مبتلایان به این عارضه معمولا علامتی وجود ندارد ولی پرولاپس دریچه میترال یک صدای قلبی خاص ایجاد می کند که در معاینه با گوشی پزشکی شنیده خواهد شد. افتادگی دریچه میترال به دلیل عدم ایجاد علائم، به طور معمول در طی یک معاینه ساده کشف می شود.

این بیماری گاهاً با علائم زیر همراه است :

• احساس درد تیرکشنده در قفسه سینه بطوری که امکان تنفس برای چند ثانیه نخواهد بود
• تپش قلب و اضطراب
• احساس سبکی سر هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده
• خستگی و تنگی نفس

برخی از بیمارانی که پرولاپس دریچه میترال دارند، علایمی را نشان می دهند که که به نظر می رسد به این بیماری ارتباطی ندارد مانند: حملات پانیک، تپش قلب، اضطراب، خستگی، میگرن، افت فشارخون و سندرم روده تحریک پذیر.

عوامل ایجاد افتادگی دریچه میترال قلب

علت این اختلال در بسیاری موارد ناشناخته است اما به نظر می رسد در برخی بیماران ناشی از اختلال ژنتیکی بافت کلاژن باشد. این اختلال ممکن است با برخی بیماری های مادرزادی قلب نیزهمراه گردد.

روشهای پاراکلینیک برای تشخیص پرولاپس دریچه میترال قلب

نوار قلب

اگرچه در بیماران مبتلا به افتادگی دریچه میترال، الکتروکاریوگرام ممکن است اطلاعات نسبتاً ارزشمندی فراهم کند اما بیماران معمولاً ECG طبیعی دارند. الکتروکاردیوگرام ها ممکن است در اثبات آریتمی ها در بیمارانی که تپش قلب دارند سودمند باشد.

اکوکاردیوگرام

یک اکوکاردیوگرافی مفید ترین آزمون غیر تهاجمی برای تشخیص افتادگی دریچه میترال قلب است. این روش در شناسایی وضعیت غیرطبیعی و پرولاپس لت های دریچه میترال موثر است. اکوکاردیوگرام ها در تعیین اندازه دهلیز چپ، اندازه و عملکرد بطن چپ نیز سودمند است. اکوکاردیوگرام در تعیین میزان پس زدن خون از میترال نیز کمک کننده هستند. در این بیماران اگر علامتی وجود ندارد؛ اکوکاردیوگرام های متوالی معمولاً ضروری نیست مگر در مبتلایانی که علائم رو به پیشرفت بیماری را از خود نشان می دهند.

عوارض افتادگی دریچه میترال

پرولاپس دریچه میترال اغلب یک اختلال خوش خیم است که زندگی طبیعی را مختل نمی کند و پیش آگهی دراز مدت این بیماری عالی است اما زیرمجموعه کوچکی از بیماران عوارض شدیدی از خود بروز می دهند که ممکن است در زندگی روزمره آنها اشکال ایجاد کند.