تشخیص شکستگی مچ پا با عکس از مچ پا

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

رادیوگرافی به منظور تشخیص و یا درمان عارضه‌های مختلف توسط ثبت تصاویر از ساختارهای داخلی بدن جهت ارزیابی وجود یا عدم وجود بیماری، اجسام خارجی، آسیب ساختاری یا ناهنجاری استفاده می‌شود. در زمان استفاده از روش رادیوگرافی، اشعه ایکس از بدن عبور می‌کند. بخشی از اشعه ایکس توسط ساختارهای داخلی جذب و یا پراکنده شده و باقیمانده اشعه ایکس به یک دستگاه مخصوص ارسال شده تا تصویر مورد نظر برای ارزیابی ثبت شود.

در رادیوگرافی، استخوان‌ها، کلسیفیکاسیون (انباشته شدن توده‌های کلسیم در بافت‌های بدن)، برخی از تومورها و مواد متراکم دیگر به رنگ سفید یا روشن دیده می‌شوند؛ زیرا آن‌ها پرتوی نور را جذب می‌کنند. بافت‌های نرم و با تراکم کمتر و شکستگی‌های ایجاد شده در استخوان‌ها باعث عبور پرتوها در بدن می‌شوند و ازاین‌رو این قسمت‌ها در تصویر رادیوگرافی تیره‌تر به نظر می‌رسند.

برای درمان شکستگی مچ پا ابتلا باید تشخیص به درستی صورت بگیرد. مهم‌ترین ابزار برای تشخیص این نوع شکستگی بررسی تصاویر رادیوگرافی است. تصاویر به‌دست‌آمده از سی‌تی‌اسکن و ام آر آی بهترین روش‌ها برای تشخیص نوع شکستگی می‌باشند.

تشخیص شکستگی مچ پا

معاینه توسط پزشک

پزشک از شما شرح حالی در مورد علائم و نحوه‌ی آسیب دیدن شما و یک شرح‌حال کلی در مورد سوابق پزشکی شما می‌گیرد. سپس معاینه‌ی دقیقی بر روی مچ پا و پا و ساق پایتان انجام می‌دهد. در صورت شک به شکستگی قوزک مچ پا پزشک معالج برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صدمه‌ی شما درخواست تصویربرداری خواهد کرد.

۱- رادیولوژی ساده

رادیولوژی ساده معمول‌ترین و در دسترس ترین تکنیک تصویربرداری تشخیصی است. رادیوگرافی ساده می‌تواند نشان دهد که آیا استخوان شکسته است و آیا در محل شکستگی قوزک مچ پا جا به جایی وجود دارد یا خیر. با این روش می‌توان تعداد قطعات شکستگی را دانست.

۲- رادیوگرافی تحت استرس

در بعضی شرایط پزشک معالج به مچ پا در جهت خاصی فشار وارد می‌کند و در آن حالت رادیوگرافی انجام می‌شود. این رادیوگرافی برای آن است که پزشک متوجه شود که آیا آن شکستگی خاص نیاز به درمان جراحی دارد یا خیر.

۳- سی تی اسکن

این روش تصاویری از مقاطع مختلف مچ پا ارائه می‌دهد و گاه برای بررسی بیشتر صدمات مچ پا به کار می‌رود. به ویژه در مواردی که شکستگی به مفصل مچ پا راه دارد.

۴- ام آر آی

برای بعضی از انواع شکستگی قوزک مچ پا و به منظور بررسی لیگامانها از ام آر آی استفاده می‌شود.

مزایای گرافی مچ پا

• بدون عوارض جانبی
• سهولت پس از تشخیص
• دسترسی آسان
• تشخیص سریع

موارد استفاده از رادیوگرافی استخوان‌ ها

رادیوگرافی از استخوان‌ها برای موارد زیر به کار می‌رود:

• تشخیص شکستگی استخوان‌ ها یا دررفتگی مفاصل
• کمک به جراح و ارتوپد برای بهبود وضعیت ستون فقرات، تعویض مفاصل و بهبود وضعیت شکستگی‌ها.
• بررسی جراحات، عفونت‌ها، آرتریت، رشد غیرطبیعی استخوان‌ها.
• کمک به بررسی و تشخیص سرطان استخوان.
• پیدا کردن اجسام خارجی (سوزن، شیشه و ...) فرو رفته در نسج نرم یا استخوان‌ها.

علائم شکستگی مچ پا

پس از شکستگی مچ پا ممکن است بیمار یک یا همه‌ی علائم زیر را داشته باشد:

1. درد در محل شکستگی که ممکن است از کف پا به زانو نیز سرایت کند.
2. تورم، ممکن است تمام طول پا متورم شود و یا بیشتر به صورت موضعی در مچ پا تجمع یابد.
3. تاول زدن محل شکستگی. جراح ارتوپد مچ پا، باید پیش از هر کاری فوراً این تاول‌ها را درمان کند.
4. کبودی
5. کاهش توانایی در راه رفتن و قدم زدن. در شکستگی‌هایی با شدت کم ممکن است راه رفتن و تحمل وزن بدن توسط مچ پا امکان‌پذیر باشد، بنابراین اگر بعد از آسیب‌دیدگی مچ پا توانایی قدم زدن دارید، به هیچ عنوان نباید تصور نکنید که مچ پای شما نشکسته است.
6. استخوان‌هایی که پوست را شکافته‌اند و از آن بیرون زده‌اند. به این حالت شکستگی باز مچ پا گفته‌ می‌شود. این نوع شکستگی‌ها را باید فوراً درمان کرد تا از مشکلاتی مثل عفونی شدن آن‌ ها جلوگیری شود.

نحوه گرافی از مچ پا

بخشی از بدن شما که قرار است رادیوگرافی روی آن انجام شود، بین دستگاه اشعه ایکس و فیلم عکاسی یا سنسور دیجیتال اشعه ایکس قرار می‌گیرد. در حینی که ماشین به طور مختصر امواج الکترومغناطیسی (پرتو) را به بدنتان می‌فرستد که فیلم را در مقابل انعکاس ساختار داخلی بدنتان قرار می‌دهد، باید آرام و بی‌حرکت بمانید. میزان پرتودهی ناشی از عکس‌برداری رادیولوژی مضر نیست، البته پزشک درصورتی‌که باردار هستید، احتیاط‌های ویژه‌ای را در نظر خواهد گرفت.

در بیشتر مواقع عکس رادیولوژی از جهات مختلف گرفته می‌شود. اگر در یک اندام دچار شکستگی هستید، ممکن است پزشک معالج یک رادیوگرافی مقایسه‌ای را از اندام آسیب‌ندیده‌ی شما بخواهد. مدت زمان انجام عکس‌برداری رادیولوژی احتمالاً در حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. این تصاویر به‌سرعت آماده می‌شوند. آن‌ها یا به صورت عکس بر روی یک فیلم رادیولوژی ایجاد می‌شوند یا بر روی یک سی دی کپی می‌شوند تا در صفحه نمایش کامپیوتر قابل مشاهده باشند. در برخی شرایط، ممکن است در هنگام گرفتن عکس رادیولوژی، یک ماده حاجب یا ماده کنتراست به مفصل تزریق شود. این روش که «آرتروگرام» نامیده می‌شود، به ایجاد تصویری بهتر از ساختارهای بافت نرم در مفصل کمک می‌کند. عکس‌برداری رادیولوژی همچنین ممکن است در هنگام خارج کردن مایع از مفصل یا تزریق دارو به مفصل، به دقت قرارگیری سوزن در مفصل کمک کند.

تصاویر رادیولوژی ممکن است به اندازه تصویری که با تکنیک‌های پیچیده‌تری تولید می‌شوند، جزئیات کاملی را نشان ندهند. بااین‌حال، آن‌ها رایج‌ترین ابزار تصویربرداری هستند که برای ارزیابی یک مشکل ارتوپدی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در اکثر مطب‌ها و کلینیک‌های پزشکی به‌راحتی در دسترس هستند.

عوارض گرافی مچ پا

در مواقع ضروری، مزایای رادیوگرافی بسیار بیشتر از احتمال مختصر بروز سرطان مرتبط با اشعه ایکس می‌باشند. حتی زمانی که استفاده از رادیوگرافی ضروری باشد، بایستی از کمترین میزان اشعه ایکس و کمترین تعداد تصاویر استفاده شود. در بیشتر موارد با به کارگیری محافظت کافی در برابر پرتو، عوارض ناشی از رادیوگرافی کاهش داده شده و یا رفع می‌شوند.