درماتیت سبورئیک چیست؟

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

درماتیت سبورئیک، یک بیماری پوستی بسیار شایع است که باعث قرمزی، لکه های پوسته ای و شوره می شود. این بیماری غالباً پوست سر را تحت تأثیر قرار می دهد؛ اما می تواند در مناطق چرب بدن، مانند صورت، بالای سینه و پشت نیز ایجاد شود. درماتیت سبورئیک یک بیماری پوستی طولانی مدت است که نیاز به درمان مداوم دارد. با این حال، ایجاد یک روال مناسب مراقبت از پوست و یادگیری شناختن و از بین بردن عوامل محرک می تواند به شما در مدیریت مؤثر بیماری کمک کند. معمولاً لازم است که درمان درماتیت سبورئیک به صورت بلند مدت باشد، البته می توان دوره هایی را برای استراحت و توقف موقتی درمان تعیین کرد. انتخاب شیوه ی درمانی به شدت التهاب و خارش پوست و محل بروز عارضه ی پوستی دارد.

علت ایجاد درماتیت سبورئیک

علت دقیق درماتیت سبورئیک مشخص نیست. به طور کلی علت بروز درماتیت سبورئیک می تواند پیچیده بوده و یک یا چند عامل در بر هم زدن تعادل بدن نقش داشته باشند. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زمینه وراثتی ابتلا به مشکلات التهابی
• شرایط زندگی همچون استرس، رژیم غذایی، بیماری روانی و وضعیت نامطلوب سلامتی
• محرک های محیطی همچون محرک های پوستی، آب و هوای گرم یا خشک و دارو ها
• رشد بیش از حد یک قارچ رایج به نام مالاسزیا که توانایی برانگیختن پاسخ التهابی را دارد.

این وضعیت همچنین ممکن است در نوزادان به دلیل تغییرات هورمونی که در مادر در طول بارداری رخ می دهد، ایجاد شود. اعتقاد بر این است که سطح هورمون نوسان دهنده غدد چربی نوزاد را تحریک می کند و منجر به تولید بیش از حد چربی می شود که ممکن است پوست را تحریک کند.

علائم درماتیت سبورئیک

• پوسته های سفید خارش دار روی پوست سر ( شوره سر ). هنگامی که خراشیده می شود، پوسته ها شل می شوند، با موها مخلوط می شوند یا روی گردن و شانه ها می افتند.
• پوسته های قرمز روی پوست.
• بلفاریت (قرمزی پوسته پوسته در لبه های پلک)
• پلاک های صورتی (پوست ضخیم) از فلس ها در دو طرف صورت
• تکه های پوسته پوسته روی سینه و روی خط مو
• قرمزی در چین ها و چین های اندام تناسلی، زیر بغل و زیر سینه ها
• فولیکول های مو ملتهب روی گونه ها و بالا تنه

افراد مستعد ابتلا به درماتیت سبورئیک

عواملی ریسک ابتلا به این بیماری را در افرادی که در خانواده آنها فردی مبتلا به این بیماری بوده است را افزایش می دهند که عبارتند از:

• چاقی
• مراقبت کم از پوست
• استرس
• فاکتورهای محیط زیستی مانند آلودگی
• مشاهده دیگر مشکلات پوستی نظیر آکنه
• استفاده از برخی محصولات مراقبت از پوست به ویژه محصولاتی که حاوی الکل هستند
• برخی بیماری های نظیر HIV و پارکینسون
• داروهای نظیر پسورالن، اینترفرون و لیتیوم
• تغییرات هورمونی

درمان درماتیت سبورئیک

گاه ضایعات این بیماری خود به خود فروکش می کنند. درمان با آنتی هیستامین ها، کورتیکواستروئید موضعی و داروهای ضد قارچ مفید است. مصرف ویتامین های گروه ب مخصوصاً ب‎۶ بسیار مفید است. البته دوری از استرس بر بهبودی بیماری تأثیر قابل توجهی دارد. این بیماران باید از تعریق و هرگونه عاملی که موجب تحریک حساسیت پوست می شود خودداری کنند. مصرف پمادهای موضعی از جمله سروتونین ۲٪ در درمان این بیماری مؤثر است. فقط باید توجه داشت که دوره درمان موضعی را حتی تا برطرف شدن آثار قارچ، ادامه دهند و ناگهانی دارو را قطع نکنند؛ چون باعث می شود درماتیت با شدت بیشتری برگردد. در درمان درماتیت سبوره در مراحل ابتدایی می توان از شامپوهای کتوکونازول و سلنیوم سولفاید نیز بهره برد؛ اما بعد از بهبودی با استفاده از شامپو نباید مصرف آنها را به یکباره قطع کرد و مقدار مصرف را در طی چند هفته به تدریج به حداقل هفته ای یک بار رساند. در صورت مقاوم شدن این بیماری به شامپوهای ذکر شده می توان از لوسیون کلوبتازول برای قطع شوره سر استفاده کرد. در درمان درماتیت صورت با استفاده مکرر پماد یا لوسیون کلوبتازول باعث ایجاد جوش در آن نواحی می شویم. پماد کلو ال دی اس دوکری و ناندل سبوریک در کنترل علائم درماتیت صورت مؤثر است.

پزشک شما ممکن است از ترکیبی از پسورالن (Psoralen) و نوردرمانی برای کنترل بیماری استفاده کند. پسورالن ممکن است به صورت خوراکی مصرف شود و مستقیم روی پوست استفاده شود. پس از استفاده آن روی ناحیه مورد نظر، این ناحیه مدتی در معرض نور فرابنفش قرار می گیرد.

تشخیص درماتیت سبورئیک

تشخیص درماتیت سبورئیک با معاینه ی پوست انجام می شود و معمولاً نیازی به گرفتن نمونه ی پوستی یا آزمایش خون نمی باشد؛ اما در صورتی که شخص در معرض ابتلا به HIV باشد، لازم است مورد آزمایش قرار گیرد. انجام این کار برای تشخیص زود هنگام HIV و جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود سلامت فرد، بسیار اهمیت دارد.

در صورتی که پزشک به وجود عفونت قارچی پوست سر مشکوک باشد، نمونه پوسته های روی سر را به آزمایشگاه می فرستد تا در صورت وجود قارچ کچلی در سر، این مشکل تشخیص داده شود.

در برخی موارد تمایز دادن درماتیت سبورئیک با انواع دیگر درماتیت بسیار مشکل است، به خصوص اگر درماتیت به صورت گسترده در بدن ایجاد شده باشد یا در نواحی خاصی مانند پلک چشم یا آلت تناسلی باشد. گاهی اوقات درماتیت سبورئیک شدید در ناحیه سر می تواند شبیه به پسوریازیس باشد. در موارد ابتلا به پسوریازیس، پوسته های جدا شده از سر ضخیم تر و سفید تر هستند و معمولاً صورت شخص به عارضه پوستی دچار نمی شود.

زمان مراجعه به پزشک

• اگر علائم سبب بی خوابی شما شده و شما را از فعالیت های روزمره باز داشته است می توانید به پزشک مراجعه کنید.
• اگر شرایط سبب اضطراب در شما گردید می توانید به پزشک مراجعه کنید.
• اگر مشکوک به عفونت پوستی هستید باید به پزشک مراجعه کنید.
• اگر از انجام اقدامات شخصی نتیجه نگرفته باشید می توانید به پزشک مراجعه کنید.