زیبایی و سلامت پوست، نقش به سزایی در زیبایی چهره شما دارد. هرگونه تورم و یا تغییر رنگ در سطح پوست که بر اثر عارضه ها، مشکلات یا بیماری های پوستی ایجاد شود، می تواند بر زیبایی صورت تأثیر بگذارد. یکی از این مشکلات، قرمزی و تورم رگ های سطحی است که بر اثر تلانژکتازی ایجاد می شود و واریس صورت نام دارد.

تلانژکتازی نوعی بیماری عروقی است که بر اثر آسیب به رگ های سطحی، ظاهری شبکه ای و قرمز به آنها می دهد و باعث متورم و منبسط شدنشان نیز می شود؛ به همین دلیل این مشکل به «رگ های عنکبوتی» نیز معروف شده است. یکی از روش های رفع عروق خونی صورت لیزر می باشد که در این روش، نور شدید لیزر توسط گلبول های قرمز درون عروق خونی جذب می شود. انرژی گرمایی ایجاد شده توسط لیزر به عروق خونی آسیب می رساند؛ اما از آنجا که بافت اطراف عروق مقدار ناچیزی از این انرژی را جذب می کند، معمولاً تحت تأثیر قرار نمی گیرد و به این ترتیب خطر ایجاد زخم و آسیب بافتی بسیار پایین است.

دلایل ایجاد عروق خونی صورت

در هر سنی احتمال ایجاد رگ های عنکبوتی روی صورت وجود دارد، هرچند برخی افراد بیشتر مستعد این عارضه هستند. شایع ترین دلایل نمایان شدن رگ های عنکبوتی صورت به شرح زیر است:

• ژنتیک: افرادی که سابقه رگ های عنکبوتی در خانواده خود دارند، بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
• قرار گرفتن در معرض آفتاب: آسیب ناشی از نور خورشید باعث بزرگ شدن رگ ها و نزدیک تر شدن آنها به سطح پوست می شود.
• تغییرات جوی: تغییرات شدید آب و هوا بر گردش خون بدن اثر می گذارد و موجب سرخ شدن پوست صورت می شود. در نتیجه ممکن است رگ ها پاره شوند و مشکل رگ های عنکبوتی پیش می آید.
• تغییر فشار: تغییرات ناگهانی و شدید فشار، باعث پاره شدن مویرگ ها می شود. استفراغ یا یک عطسه غیرمنتظره و محکم می تواند علت این تغییر فشار باشد.
• بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری یکی از علل رگ های قرمز صورت به شمار می آید. واریس بارداری معمولاً بعد از زایمان برطرف می شود.
• محرک های محیطی: قرار گرفتن در معرض آلاینده های محیطی یا مواد شیمیایی خاص به پوست آسیب می زند و باعث می شود که رگ ها مشخص تر شود.
• روزاسه: روزاسه عارضه ای شایع است که باعث می شود پوست به دلیل بزرگ شدن سیاهرگ ها سرخ و گرگرفته شود. بیماران مبتلا به روزاسه غالباً با مشکل رگ های عنکبوتی نیز مواجه می شوند.
• آسیب دیدگی: چنانچه آسیب دیدگی سر با کبودی همراه باشد، احتمال پارگی رگ ها وجود دارد. در این حالت رگ ها غالباً بعد از رفع کبودی ترمیم می شوند.

انواع لیزر رفع ضایعات عروقی صورت

به طور كلي انواع ليزرهاي مؤثر در درمان ضايعات عروقي شامل:

1- ليزر آرگون

ليزر آرگون CW اولين سيستم ليزر مورد استفاده در درمان تلانژكتازي بود. اين ليزر نور آبي سبز از خود متسع می کند كه 80% اين امواج طول موج 488-541nm دارند.

اگرچه انرژي اين ليزر توسط اكسي هموگلولين جذب می شود؛ ولي به درجاتي ملانين اپيدرم و درم را نيز درگير می کند و بنابراين با تغييرات رنگ دانه ای و فيبروز پس از درمان همراه است و براي افراد با پوست تيره مناسب نيست.

2- (Argon pumped tunable dye laser) APTDL

این لیزر، طول موجي بين 488-638nm دارد و بر هموگلوبين اثر می کند. ليزر نيز با عوارضي جانبي از جمله اسكار هيپرتروفيك و تغييرات رنگدانه اي همراه است؛ ولي به نسبت ليزر PDL، هيپرپيگمانتاسيون كمتري دارد و بعضي بيماران ممكن است اين نوع ليزر را ترجيح دهند.

3- ليزر (Potassium titanyl phosphate crystal laser)

اين ليزر از منبع Nd:YAG1064 از درون كريستال KTP خارج مي شود. طول موج آن 532nm است و حداكثر جذب آن توسط اكسي هموگلوبين انجام می شود كه اختصاصاً براي عروق جلدي مفيد است.

اين ليزر غالباً در درمان تلانژكتازي كاربرد دارد و براي درمان عروق با قطر بزرگ چندين جلسه درمان لازم است. اين نوع ليزر نيز مانند APTDL، ادم و درد كمتري دارد ؛ ولي اثرات درماني ليزر PDL دوام بهتري دارد.

4- Copper Vaper and Copper bromide lasers

اين نوع ليزرها نور زرد با طول موج 578nm دارند. اين ليزرها خصوصاً در درمان عروق با قطر بزرگ مؤثر هستند. تلانژكتازي صورت Cherry Angioma و pyogemic granoloma به طور موفقیت آمیزی با اين نوع لیزرها درمان می شوند. البته اين ليزرها نيز ملانين اپيدرم و درم را هدف قرار می دهند و باعث تغييرات رنگ دانه ای در آنها می شوند. بنابراين مصرف اين نوع ليزرها بايد در افراد با تيپ پوستي روشن (فيتز پاتريك I يا II) محدود شود. ساير عوارض اين ليزرها ايجاد دلمه و تاول است كه طي 2 هفته از بين می رود.

5- Krypton laser

اين نوع ليزر نور سبز با طول موج 520-530nm و همچنين نور زرد با طول موج 568nm متسع می کند. اين نوع ليزر در درمان تلانژكتازي صورت استفاده شده است. غالباً 4-3 هفته یک بار و تعداد جلسات متعدد لازم است. عوارض جانبي آن شامل قرمزي، تورم، تاول و دلمه خفيف است.

6- Flush lamp-pumped PDL

امواج اين نوع ليزر توسط اكسي هموگلوبين جذب می شود. طول موج آن 585nm است. اين ليزر درمان تلانژكتازي و درمان ضايعات عروقي با سايزهاي متفاوت كاربرد دارد.

ليزر PDL درمان استاندارد براي لكه خال شرابي (Port winestain) بوده و می تواند در درمان نوزادان با سن چند هفته به كار رود. همچنين در درمان همانژيوم سطحي نوزادي و ضايعات عروقي اكتسابي مثل تلانژكتازي، Angioma, Pyogenic granuloma استفاده شود. اين ليزر همچنين در درمان قرمزي منتشر ناشي از آكنه روزاسه مؤثر است. 80% ضايعات portwine با 10-8 جلسه درمان برطرف می شوند. ضايعات صورت و گردن معمولاً پاسخ سریع تری دارند. عوارض جانبي شامل عوارض جانبي شامل تغييرات رنگ دانه موقت خصوصاً در افراد با پوست تيره، تورم موقت كه معمولاً 14-7 روز طول مي كشد تا بهبود پيدا كند.

7- لیزر PDL

لیزر PDL یا Pulsed Dye Laser با طول موج های 585 و 595 نانومتر در درمان ضایعات قرمزرنگ پوست که به طور عمده، ضایعات عروقی هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.

ارگان هدف (کروموفور) این لیزر، هموگلوبین های حاوی اکسیژن در داخل رگ های خونی (اکسی هموگلوبین) می باشد و اشعه لیزر PDL بعد از عبور از لایه های پوست توسط اکسی هموگلوبین جذب شده و با حرارت ایجاد شده، مویرگ های پوست تخریب می گردند. معمولاً بعد از تخریب ضایعات، نواحی مورد هدف لیزر به صورت کبودی دیده می شوند و بعد از حدود 2 تا 4 هفته پوست به حالت طبیعی برمی گردد و بخشی از ضایعات قرمز و عروقی محو می شوند و بسته به میزان و وسعت ضایعه عروقی، تعداد جلسات موردنیاز درمانی متفاوت خواهد بود.

نحوه ی انجام لیزر عروق خونی صورت

در جلسه لیزر ابتدا برای بیمار پرونده تشکیل می شود و سپس کرم بی حسی بر روی پوست بیمار مالیده می شود. پس از گذشت زمانی حدود ۱۵ دقیقه تا نیم ساعت که بی حسی مربوطه تأثیر کرد، بیمار بر روی تخت دراز کشیده و عینک محافظ روی چشمان او قرار می گیرد.

با انجام لیزر ضایعات عروقی، درد و سوزش خفیفی را بیمار حس خواهد کرد؛ اما وجود کرم بی حسی در تخفیف این سوزش مؤثر خواهد بود. مدت زمان انجام لیزر وابسته به نوع و وسعت ضایعه تحت درمان است؛ اما اغلب از ۵ تا ۲۰ دقیقه طول خواهد کشید.

اقدامات قبل از انجام لیزر عروقی خونی صورت

• پرهیز از تماس مستقیم با نور خورشید و استفاده روزانه از ضد آفتاب مناسب
• استفاده از داروی روشن کننده پوست با نظر پزشک در صورتی که پوست تیره دارید (یک ماه قبل از انجام لیزر)
• انجام تست لیزر برای پوست های تیره
• مصرف داروی ضد تبخال با نظر پزشک ۲ روز قبل از لیزر تا ۳ روز بعد از آن در صورت داشتن سابقه تبخال در محل لیزر
• تراشیدن موهای منطقه لیزر

اقدامات بعد از انجام لیزر عروق خونی صورت

بلافاصله بعد از لیزر باید سه کار انجام شوند:

1. کیسه یخ روی محل لیزر شده برای ۱۵ دقیقه قرار بگیرد.
2. کرم ضدالتهاب مانند فلوئوسینولون روی محل لیزر مالیده شود.
3. ضد آفتاب استفاده شود.

مزایای لیزر عروق خونی صورت

حدود 80 درصد از لکه های مادرزادی با کمک لیزر قابل بهبود هستند. پاسخ به درمان با لیزر به رنگ، عمق و محل لکه بستگی دارد. عروق حاصل از تلانژکتازی بر روی پوست صورت و بینی نیز معمولاً به درمان با لیزر به خوبی پاسخ می دهند و با چند بار عمل لیزر، 70 درصد پاکسازی قابل دستیابی است. در سایر موارد، چنانچه نتایج اولیه مطلوب باشد درمان ادامه پیدا خواهد کرد تا جایی که بهبودی کامل حاصل شود.

عوارض لیزر عروق خونی صورت

• لیزر عروق پوستی را تخریب می کند، از این رو بلافاصله پس از لیزر درمانی پوست ناحیه تحت درمان کبود می شود که نشانه تخریب همین مویرگ های پوستی است. این کبودی پس از گذشت حداکثر ۲ هفته برطرف شده و نتیجه درمان مشخص خواهد شد. با توجه به اثر حرارت این لیزر ممکن است درصدی از افراد با پوست تیره به طور مقطعی تغییرات رنگ پوست به صورت روشن شدن یا تیره شدن پوست رخ دهد که پزشک معالج با تنظیم دقیق دستگاه و دادن کرم ها و توصیه های بعد از لیزر احتمال این عوارض را به حداقل کاهش خواهد داد.
• قرمزی خفیف طبیعی است و معمولاً برای لیزر حدود دو روز و برای IPL چند ساعت طول می کشد.
• نور قوی لیزر گاهی می تواند اوقات باعث سوختن و تاول زدن شود. قطر سوختگی ها فقط یک تا دو میلی متر است. بیشتر سوختگی ها خودبه خود بهبود می یابند.
• گاهی افراد دچار بثورات ناشی از نور (فوتودرماتیت) می شوند که می تواند به شدت خارش داشته باشد؛ اما در طی چند روز خود به خود برطرف می شود. این عارضه با کرم کورتیزون قابل درمان است. برای محافظت از چشم باید از عینک استفاده کنید.

---