بلاک عصب سوپرا اسپایناتوس چیست؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

هرگونه ورم، التهاب، پارگی یا تغییرات استخوانی در اطراف تاندون ها در مفصل شانه، در زمانی که شخص تلاش می کند که بازو را به سمت بالا، عقب یا به طور مستقیم به سمت جلو بکشد، منجر به درد می شود. بلاک عصبی سوپرا اسکپولار یکی از انواع تزریقات است که جهت درمان درد مزمن شانه به کار می رود. عصب سوپرا اسکاپولار یکی از مهمترین عصب هایی است که از شانه حمایت می کند. این عصب از یک دسته از اعصاب در قسمت پیشین شانه بالا می آید که براکیال پلکسوس نامیده می شود. این عصب از مفصل، تاندون ها و بورسای شانه حمایت می کند.

عصب سوپرا اسکپولار (به معنی بالای کتفی) از شبکه عصبی بازویی کنار گردن منشأ می گیرد، به سمت پشت استخوان کتف می آید و به دو عضله سوپرا اسپایناتوس (Supraspinatus) و اینفرا اسپایناتوس (Infraspinatus) عصب دهی می کند. این دو عضله به ترتیب در بالا و پایین زائده استخوانی پشت استخوان کتف قرار دارند و سر آنها به سر استخوان بازو متصل می شود و مسئول چرخاندن بازو به سمت خارج و کمی به سمت بالا هستند.

عصب سوپرا اسکپولار علاوه بر عصب دهی این دو عضله، اکثر حس مفصل شانه را هم تأمین می کند. این عصب در زیر برجستگی خلفی استخوان کتف عبور می کند و پزشک با استفاده از این حالت آناتومیک می تواند محل تزریق را مشخص کند. بلاک عصبی با انسداد سیگنال های درد که به مغز ارسال می شود، درد را کاهش می دهد. بلاک عصبی سوپرا اسکاپولار یک تزریق با ماده بی حسی و استروئید در ناحیه دردناک است. جراحان از تصویربرداری اشعه ایکس فلوروسکوپ یا هدایت سونوگرافی استفاده می کنند تا محل دقیق قرار گرفتن سوزن را مشخص کنند.

علل نوروپاتی سوپرا اسکاپولار

نوروپاتی سوپرا اسکاپولار معمولاً در نتیجه آسیب کشش به عصب سوپراسکاپولار رخ می دهد. این عصب از قسمت فوقانی شبکه بازویی (تعداد زیادی از اعصاب که در انتهای گردن از ستون فقرات خارج می شوند) ایجاد می شود و از زیر ذوزنقه به سمت کتف حرکت می کند.

علائم گیر افتادن عصب سوپرا اسکاپولار

• درد شانه ، ناراحتی در قسمت بالای کمر
• دردی که به طور کلی با حرکت شانه بدتر می شود
• ضعف شانه یا بازوی آسیب دیده، به ویژه چرخش بیرونی بازو
• آتروفی یا بدتر شدن عضلات آسیب دیده شانه

کاربرد بلاک عصب سوپرا اسکپولار

بلوک عصب سوپرا اسکاپولار برای تسکین بسیاری از موارد حاد و مزمن درد شانه به کار می رود. هدف از انجام این بلوک، کاهش شدت درد و بهبود عملکرد شانه می باشد. در موارد حاد درد شانه مانند موارد زیر:

1. پس از آسیب
2. پس از جراحی
3. آسان شدن بازتوانی فیزیکی (توانبخشی) ناشی از بورسیت ، تاندونیت یا آرتریت

موارد مزمن درد شانه مانند موارد زیر:

• مدت درد بیش از ۶ ماه
• شدت درد بیشتر از ۵ در نمره بندی مشاهده ای درد
• عدم پاسخ به درمان های نگهدارنده
• انجام جراحی در برنامه درمانی نباشد.

باقی ماندن درد با وجود انجام جراحی شانه با دلایلی همچون:

• کپسولیت چسبنده
• استئوآرتریت
• آرتریت روماتویید
• بدخیمی ها
• گیر افتادگی عصب سوپرا اسکاپولار
• ارزیابی درد مفصل یا کمربند شانه ای به عنوان بلوک افتراقی تشخیصی

اقدامات پیش از بلاک عصبی سوپرا اسپایناتوس

1. پیش از درمان بلاک عصبی شانه از مصرف تمام محصولات رقیق کننده خون (به جز آسپرین ) قبل از درمان خودداری کنید. هنگامی که تاریخ درمان تنظیم شد، به طور کتبی به شما اطلاع داده می شود که از مصرف این داروها خودداری کنید.
2. در روز درمان می توانید دیگر داروهای خود را طبق روال معمول با یک لیوان آب مصرف کنید.
3. اگر مبتلا به دیابت هستید و انسولین مصرف می کنید، همیشه در شروع لیست قرار خواهید گرفت. لطفاً انسولین خود را به همراه داشته باشید تا پس از درمان از آن استفاده کنید.
4. پیش از درمان نباید غذا بخورید، مایعات بنوشید یا سیگار بکشید و آدامس بجوید.
5. لازم است که شخصی با شما همراه باشد تا پس از درمان شما را به منزل برساند؛ زیرا تا ۲۴ ساعت پس از درمان قادر به رانندگی نخواهید بود.

درمان درد شانه با بلاک عصبی سوپرا اسپایناتوس

اغلب اعصابی که باعث ایجاد درد در یک عضو خاص یا ناحیه خاص بدن می شوند را می توان توسط تزریق داروهای خاص به آن ناحیه خاص از بدن بلاک نمود. به تزریق این مواد بلاک کننده عصبی، بلاک عصبی گفته می شود. اگر درد عصب به درمان های مقدماتی مانند تجویز داروهای آنتی نوروپاتیک جواب نداد، ممکن است استفاده از روش بلاک عصبی تجویز شود. این روش، یک روش تهاجمی نیست؛ اما طی آن مواد بی حسی موضعی و کورتون (استروئید) به عضلات ناحیه ای که عصب معیوب مربوطه از درون عضلات آن عبور می نماید، تزریق می شود.

بی حسی موضعی بلافاصله درد ناحیه مربوطه را کمرنگ می نماید و باعث کاهش سریع درد شانه بیمار می شود. پس از آن، کورتون نیز با سرعت خیلی کم وارد شده و اعصاب و التهاب ناحیه مربوطه را آرام می نماید. شانه تمیز و استریل می شود و سپس ناحیه تزریق بی حس خواهد شد.

پزشک از فلوروسکوپ ( نوع خاصی از دستگاه اشعه ایکس) جهت هدایت سوزن به موقعیت مناسب در عصب سوپرا اسکاپولار استفاده می کند. همچنین پزشک ماده رنگی کانتراست را تزریق می کند تا اطمینان حاصل کند که سوزن در محل مناسب قرار دارد. هنگامی که سوزن در نقطه دقیق قرار گرفت، سپس پزشک محلول ضددرد را تزریق می کند. درمان معمولاً بیش از ۱۵ دقیقه طول نمی کشد و می توانید پس از یک دوره کوتاه استراحت آنجا را ترک کنید. پس از یک هفته، کاهش قابل توجهی در درد شانه ۸۰ درصد از بیمار مشاهده می شود و شانه درد آن ها بهتر می شود.

اقدامات پس از بلاک عصبی سوپرا اسپایناتوس

1. در ۲۴ ساعت اولیه پس از درمان، فعالیت آرام و استراحت توصیه می شود. سپس می توانید به فعالیت طبیعی خود بازگردید.
2. بی حسی موضعی پس از ۱۲ -۱۸ ساعت برطرف می شود.
3. به طور تقریبی ۴۸ ساعت طول می کشد تا استروئید اثرگذاری خود را شروع کند. در طول این مدت ممکن است درد یا احساس ناراحتی افزایش پیدا کند.
4. اگر هرگونه احساس سنگینی در بازو احساس شود، باید مراقب باشید. در صورتی که این اتفاق رخ دهد، حتماً تا زمانی که سنگینی بازو فروکش می کند، از بازو حمایت کنید. ممکن است لازم باشد که از اسلینگ یا آویز دست استفاده کنید تا سنگینی کاهش یابد.

ماندگاری بلاک عصب سوپرا اسکپولار

به طور کلی اکثر بلوک های عصبی جراحی، دائمی است. گاهی نیز تنها تا چندین ماه باقی می ماند؛ چرا که عصب می تواند مجدد رشد و خود را ترمیم کند. زمانی که عصب خود را ترمیم کند، درد باز می گردد.

عوارض جانبی بلاک عصب سوپرا اسکپولار

خطرات و عوارض جانبی بلوک عصبی عبارتند از:

• عفونت
• کبودی
• خونریزی
• حساسیت محل تزریق
• مسدود کردن عصب اشتباه
• سندروم هورنر، که باعث افتادگی پلک و کاهش اندازه مردمک چشم می شود که در آن عصب بین مغز و چشم تحت تأثیر قرار می گیرد (معمولاً خود به خود از بین می رود).
• آسیب به اعصاب (بسیار نادر و معمولاً موقتی)

ناحیه ای که عصب آن مسدود شده است ممکن است تا 24 ساعت بی حس یا ضعیف بماند. در طول این مدت، احتمالاً نمی توانید تشخیص دهید که آیا درد دارید یا خیر. بنابراین باید مراقب باشید که چیزهای گرم یا خیلی سرد را روی ناحیه قرار ندهید یا آسیبی به این ناحیه نرسانید. اگر بی حسی یا ضعف بعد از 24 ساعت برطرف نشد، باید با پزشک خود تماس بگیرید.

هزینه بلاک عصب سوپرا اسکپولار

هزینه بلاک عصبی تا حد زیادی به روش مورد استفاده، وسعت عمل، دستمزد پزشک، کلینیک و محل آن بستگی دارد.