سرطان آلت تناسلی چیست؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

آلت تناسلی مردانه یا به اصطلاح پنیس (penis: پینس) یکی از اندام های بدن آقایان است که ممکن است دچار بیماری های مختلفی مانند عفونت های ساده تا سرطان های دشوار شود. وظایف اصلی آلت تناسلی شامل انتقال ادرار به بیرون از بدن و نیز انتقال اسپرم آقایان به محل مناسب در داخل واژن خانم ها است. 3 لوله در داخل آلت تناسلی مردان وجود دارند. یکی از این لوله ها مجرای ادرار نامیده می شود که ساختاری توخالی است و ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل می کند. 2 لوله ی دیگر کورپورا کاورنوزا (corpora cavernosa) نامیده می شوند. این لوله ها نرم و اسفنجی هستند که با پر شدن خون باعث سفت شدن آلت تناسلی در هنگام نعوظ می شوند. این 3 لوله توسط غلاف فیبری بسیار محکمی به نام تونیکا آلبوژینئا (tunica albuginea) به هم پیچیده و مرتبط شده اند.

آلت تناسلی از انواع مختلف بافت از جمله پوست ، ماهیچه ها و اعصاب آلت تناسلی تشکیل شده است و منبع خون غنی آن را تغذیه می کند. هنگام تحریک جنسی ، جریان خون به آلت تناسلی افزایش می یابد و این اندام پر از خون می شود. در نتیجه ی جریان خون به آلت تناسلی این اندام دچار نعوظ می شود. در طول رابطه ی جنسی ، نعوظ و سفت شدن آلت تناسلی مرد باعث می شود تا بتواند به اندازه کافی وارد واژن زن شود. پس از دخول مناسب، مجرای ادراری به عنوان مجرایی برای انتقال مایع منی به داخل واژن عمل می کند و مایع منی که حاوی اسپرم است را در درون ناحیه ی تناسلی خانم آزاد می کند.

علل ایجاد سرطان پنیس چیست؟

عوامل زیر می توانند خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی را افزایش دهند:

عفونت در اثر ویروس HPV: مهم ترین عامل خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی عفونت با این ویروس است. فعالیت جنسی با فردی که HPV دارد رایج ترین روش آلودگی به ویروس HPV است. انواع مختلفی از HPV وجود دارند که به آنها سویه می گویند. تحقیقات نشان می دهند که برخی از سویه ها با برخی از انواع سرطان ها ارتباط بیشتر و با برخی نیز ارتباط کمتری دارند. با محدودکردن تعداد شرکای جنسی، خطر ابتلا به HPV نیز کاهش می یابد زیرا داشتن شرکای بیشتر احتمال ارتباط با فرد آلوده به HPV را افزایش می دهد. استفاده از کاندوم نمی تواند به طور کامل از فرد در برابر HPV هنگام ایجاد رابطه ی جنسی محافظت کند. امروزه واکسن هایی وجود دارند که می توانند از افراد در مقابل سویه های مختلفی از این ویروس محافظت کنند.

• سیگارکشیدن: استعمال دخانیات ممکن است به ایجاد سرطان آلت تناسلی کمک کند . این مسئله در افراد مبتلا به HPV اهمیت بیشتری دارد زیرا احتمال بیشتری برای ایجاد سرطان آلت تناسلی ایجاد می شود.
• سن: سرطان آلت تناسلی بیشتر در مردان بالای 50 سال شایع است. با این حال، در سراسر جهان حدود 20 درصد از مردان مبتلا به سرطان آلت تناسلی کمتر از 40 سال سن دارند. بنابراین احتمال ایجاد این سرطان در سنین مختلف وجود دارد که با افزایش سن این احتمال نیز افزایش می یابد. همچنین این احتمال در مناطق مختلف متفاوت است.
• فیموزیس (Phimosis): فیموزیس زمانی رخ می دهد که پوست ختنه گاه سفت می شود و جمع شدن آن دشوار می گردد. در حالت عادی پوست ناحیه ی ختنه گاه را می توان کنار زد و از کلاهک آلت مردانه جدا نمود. هنگامی که در کودکی فیموزیس ایجاد می شود پوست ناحیه ی ختنه گاه به آلت تناسلی متصل می ماند و امکان جمع شدن آن کاهش می یابد. خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی در افراد مبتلا به فیموزیس بیشتر است. این مسئله به احتمال زیاد به این دلیل است که افراد مبتلا به فیموزیس کمتر قادر به تمیزکردن آلت تناسلی خود از جمله در ناحیه ی ختنه گاه و نزدیک کلاهک آلت تناسلی هستند. بهداشت ضعیف آلت تناسلی احتمال التهاب مزمن را افزایش می دهد که می تواند در نهایت منجر به سرطان شود. می توان با ختنه از ایجاد فموزیس و در نهایت سرطان آلت تناسلی جلوگیری کرد. در صورت عدم درمان زودهنگام فموزیس روش های جراحی یا غیرجراحی به کار می روند.
• اسمگما (Smegma): اسمگما یک ماده ی غلیظ است که می تواند در زیر پوست ختنه گاه تجمع پیدا کند. علت ایجاد اسمگما وجود سلول های مرده ی پوست ، باکتری ها و ترشحات چرب از پوست است. اگرچه پیش از این تصور می شد که اسمگما شانس ابتلا به سرطان آلت تناسلی را افزایش می دهد ، اما امروزه شواهد بسیار کمی از این باور پشتیبانی می کنند. با این حال بهداشت آلت تناسلی از جمله در افرادی که ختنه نشده اند به شدت توصیه می شود. کسانی که ختنه نشده اند باید پوست ختنه گاه را عقب بکشند و به طور منظم آلت تناسلی را بشویند. این کار برای اطمینان از این است که اسمگما آلت تناسلی را تحریک نمی کند.
• آلودگی با ویروس HIV و ابتلا به ایدز: عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) یک عامل خطر برای سرطان آلت تناسلی است. HIV ویروسی است که باعث ایجاد سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS: ایدز) می شود. هنگا می که فرد مبتلا به HIV است ، سیستم ایمنی بدن قادر به مبارزه با سرطان در مراحل اولیه نیست.
• درمان پسوریازیس: این بیماری یک بیماری پوستی است و داروی استفاده شده همراه با اشعه ماوراء بنفش (UV) ممکن است خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی را افزایش دهد.

علائم و نشانه های سرطان آلت تناسلی:

باید توجه داشت که علائم و نشانه های زیر همیشه به این معنا نیست که مرد مبتلا به سرطان آلت تناسلی است. در حقیقت ، بسیاری از این علائم در اثر بیماری ها یا شرایط دیگری ایجاد می شوند. در صورت وجود هر یک از این علائم بهتر است تا فرد به پزشک مراجعه کند تا از دلایل ایجاد آن آگاه شود. وجود هر نوع بیماری هرچه زودتر تشخیص داده شود ، درمان نیز زودتر شروع شده و احتمال موفقیت روش درمانی بیشتر می شود. این مسئله از جمله در مورد سرطان که کنترل رشد و گسترش در سایر بافت ها بسیار مهم است باید مورد توجه قرار بگیرد. علائم سرطان آلت تناسلی شامل موارد زیر هستند:

تغییرات پوستی:

در بیشتر افراد اولین نشانه ی سرطان آلت تناسلی تغییر در پوست آلت تناسلی است. این تغییرات معمولا در قسمت جلویی آلت تناسلی یا در پوست ختنه گاه مردانی که ختنه نشده اند وجود دارد ، اما ممکن است بر روی قسمت پایه ی آلت تناسلی نیز باشد. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ناحیه ای از پوست ضخیم تر می شود
• تغییر در رنگ پوست
• یک توده در پوست احساس می شود
• زخمی غیرطبیعی که ممکن است خونریزی کند
• بثورات مایل به قرمز و مخملی در زیر پوست ختنه گاه
• برجستگی های کوچک و پوسته پوسته
• بافت رشدکرده ی مسطح به رنگ قهوه ای مایل به آبی
• ترشحات بد بو یا خونریزی زیر پوست ختنه گاه

زخم ها یا توده های ناشی از سرطان آلت تناسلی معمولاً آسیب نمی رسانند . مردان در صورت مشاهده ی هرگونه رشد یا ناهنجاری دیگر در آلت تناسلی خود ، حتی اگر دردناک نباشد ، باید به پزشک مراجعه کنند. هر تغییری که در حدود 4 هفته بهتر نشود و یا بدتر شود ، باید توسط پزشک بررسی شود.

• ورم بافت:

تورم در انتهای آلت تناسلی ، به ویژه هنگا می که پوست ختنه گاه منقبض شده است ، یکی دیگر از علائم احتمالی سرطان آلت تناسلی است. شاید عقب کشیدن پوست ختنه گاه سخت تر باشد.

• وجود برآمدگی زیر پوست در ناحیه کشاله ی ران:

در صورتی که منشا سرطان، آلت تناسلی باشد و سرطان از آلت تناسلی به سایر بافت ها گسترش یابد ، بیشتر اوقات ابتدا به غدد لنفاوی کشاله ی ران می رسد. در این صورت ممکن است وجود سرطان گره های لنفاوی را متورم کند. غدد لنفاوی شامل تجمعی از سلول های سیستم ایمنی بدن هستند. به طور معمول ، اندازه ی غدد لنفاوی به اندازه ی یک دانه ی لوبیا است و به سختی می توان آنها را احساس کرد. در صورت متورم شدن ، غدد لنفاوی ممکن است مانند توده های صاف در زیر پوست احساس شوند. البته تورم غدد لنفاوی همیشه به این معنی نیست که سرطان در آنجا گسترش یافته است. معمولاً غدد لنفاوی در پاسخ به عفونت متورم می شوند. پوست داخل و اطراف سرطان آلت تناسلی اغلب می تواند آلوده شود ، که ممکن است باعث تورم غدد لنفاوی مجاور شود ، حتی اگر فرد مبتلا به سرطان نباشد.

چگونه شانس ابتلا به سرطان آلت تناسلی را کاهش دهیم؟

نمی توان بطور قطعی از سرطان آلت تناسلی جلوگیری کرد. اما راهکارهایی وجود دارند که احتمال ایجاد سرطان آلت تناسلی را کاهش می دهند. از جمله ی این راهکارها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. در صورت امکان با واکسیناسیون در برابر HPV خود را در برابر ابتلا به HPV محافظت کنید.
2. هنگام رابطه ی جنسی از کاندوم استفاده کنید تا شانس ابتلا به HPV را کاهش دهید.
3. سیگار مصرف نکنید و در صورت مصرف آن را ترک کنید.
4. در صورتی که ختنه کردن به عنوان درمان فیموزیس توصیه شده حتما آن را انجام دهید.
5. اطمینان حاصل کنید که به طور منظم و کامل آلت تناسلی و پوست ختنه گاه خود را تمیز می کنید
6. وجود علائم در خود را بررسی کنید. در صورت وجود نگرانی و یا علائم مربوط به این بیماری به پزشک مراجعه کنید. بررسی علائم سرطان آلت تناسلی توسط پزشک عمو می بسیار مهم است.