بافت برداری چیست و چه کاربردی در پزشکی دارد؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

بافت برداری یا بیوپسی (Biopsy) یک آزمایش برای بررسی علائم بیماری است. پزشک، نمونه کوچکی از بافت یا سلول ها را از ناحیه ای از بدن شما که ممکن است به سرطان، عفونت یا سایر مشکلات جسمی مبتلا باشید، می گیرد. نمونه به آزمایشگاه ارسال می شود و آسیب شناسان یا پاتولوژیست های معتبر و دارای مجوز به دنبال سلول هایی هستند که می توانند برای سلامتی شما مضر باشند.

اگر یک بیماری قبلاً تشخیص داده شده باشد، می توان از بیوپسی برای ارزیابی شدت آن (مانند درجه التهاب) و درجه یا مرحله پیشرفت (مانند مراحل پیشرفت یک سرطان) و همچنین میزان بهبود یک ضایعه استفاده کرد. نتایج بیوپسی می تواند برای تصمیم گیری مناسب ترین روش درمانی و ارزیابی پاسخ شما به نوع درمان و تعیین پیش آگهی بیماری بسیار مفید باشد. پس از نمونه برداری از بافت، نمونه تهیه شده زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد تا ماهیت نمونه و نوع بیماری مربوطه مشخص شود. نوع مواد و آزمایش هایی که هنگام بررسی بافت زیر میکروسکوپ استفاده می گردد به وضعیت پزشکی مورد بررسی بستگی دارد. با توجه به نوع، شکل و فعالیت سلول های بافتی، در بیشتر موارد آسیب شناس می تواند مشکل را تشخیص دهند. آسیب شناسان با بررسی دقیق سلول ها در نمونه بافتی تشخیص می دهند که آیا نمونه های تهیه شده طبیعی هستند یا غیر طبیعی میباشند. علاوه بر بررسی نمونه، در صورت لزوم احتمال دارد آزمایش های شیمیایی یا ژنتیکی روی بافت صورت گیرد.

کاربرد بافت برداری در پزشکی

بافت برداری در تشخیص موارد زیر کاربرد دارد:

• سرطان
• التهاب، مانند کبد (هپاتیت) یا کلیه (نفریت)
• عفونت، مانند گره های لنفاوی مانند سل
• شرایط مختلف پوست
• معمولاً نمی توان گفت که آیا یک توده یا رشد پوست یا داخل بدن شما به تنهایی سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش خیم) است، به همین دلیل است که اغلب بیوپسی انجام می شود.

انواع بافت برداری

بافت برداری با سلول های تراش دهنده

از بین بردن سلول ها از لایه سطحی بافت، مانند داخل دهانه رحم (گردن رحم)، به عنوان بخشی از آزمایش غربالگری دهانه رحم

بافت برداری با پانچ

برای تشخیص شرایط پوستی با استفاده از یک ابزار خاص برای ایجاد سوراخ کوچک در پوست برای به دست آوردن نمونه انجام می شود.

بافت برداری با سوزن

یک سوزن توخالی مخصوص که با سونوگرافی یا سی تی اسکن برای به دست آوردن بافت از اندام یا از بافت زیر پوست استفاده می شود.

بافت برداری با آندوسکوپیک

در این روش از آندوسکوپ (لوله ای که در انتهای آن دوربین دارد) برای از بین بردن بافت، مانند از درون معده در حین آندوسکوپی، استفاده می شود. (یک روش تشخیصی برای بررسی داخل دستگاه گوارش فوقانی معده)

بافت برداری خارج از بدن

جایی که از جراحی برای برداشتن یک قطعه بزرگتر از بافت استفاده می شود.

آسپیراسیون دقیق سوزن

با استفاده از سوزن و سرنگ برای به دست آوردن نمونه ای از سلول ها به عنوان مثال از تیروئید یا توده پستان استفاده می شود.نوع آزمایش های استفاده شده به شرایط پزشکی در حال بررسی و ویژگی های نمونه بافت بستگی خواهد داشت.

آمادگی جهت انجام بافت برداری

• قبل از انجام این نوع بیوپسی بیمار باید در صورت مصرف هرگونه ماده رقیق کننده خون مانند آسپرین، لوونکس، پلاویکس یا کوودمین پزشک خود را مطلع سازد.
• در صورتی که سابقه ابتلا به بیماری های خونی دارید، حتماً پزشک و پرستار را مطلع کنید.
• شش ساعت قبل از انجام نمونه برداری از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
• برای تشخیص اختلالات انعقادی باید آزمایش خون انجام شود، در صورت وجود این نوع مشکلات، نمونه برداری انجام نخواهد شد.

عوارض جانبی بافت برداری

هر پروسه پزشکی که موجب آسیب به پوست شود می تواند خطر عفونت یا خونریزی را به همراه داشته باشد، اگرچه برش بسیار کوچک در فرایند بیوپسی به خصوص با سوزن این ریسک را بسیار کم کرده است.