کاربردهای مگنت تراپی در فیزیوتراپی

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

دستگاه مگنت تراپی با تولید و انتشار امواج مغناطیس با اشکال و شدت‌های مختلف که تماما قابل برنامه‌ریزی است، به بهبود روند بیماری کمک می‌کند. حتی توسط شرکت سازنده حدود ۵۰ برنامه به صورت پیش فرض در حافظه دستگاه تعبیه شده است که در درمان بیماری‌های مختلف می‌تواند پزشک یا فیزیوتراپیست را همیاری کند.این امواج به صورت پالس به بیمار منتقل می‌شوند و تعداد پالس‌ها و چگونگی این امواج، در درمان بیماری‌های مختلف متفاوت است.

مگنت تراپی درمانی فیزیکی و مبتنی بر کاربرد میدان‌های مغناطیسی بر روی بدن انسان است. میدان‌های مغناطیسی عملکرد بسیار مهمی در زندگی زیستی انسان دارند؛ در نظر داشته باشید که زمین خود یک آهن‌ربای بزرگ است و بسیاری از موجودات زنده زندگی‌شان را مطابق نوسانات مغناطیس زمین تنظیم می‌کنند.

مگنت‌ تراپی به دلیل اثر گذاشتن بر سلول‌های سیستم ایمنی و گردش خون برای تسکین درد و از بین بردن التهاب و ورم مفید است. به علاوه مطالعات بالینی نشان داده است که مگنت تراپی می‌تواند بهردرمان پوکی استخوان و جوش خوردن شکستگی کمک کند و فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌های نرم را تسهیل کند. همچنین مگنت تراپی در ارتوپدی، طب ورزشی و فیزیوتراپی کاربرد دارد و در بسیاری از شاخه‌های پزشکی از این روش استفاده می‌شود. از آن‌جا که مگنت تراپی اثر درمانی دارد، می‌توان از آن به تنهایی یا در کنار درمان‌های دیگر بهره گرفت. برای آن که بهترین نتیجه از مگنت‌تراپی گرفته شود و درمان به بهترین روش ممکن انجام شود، عامل‌های زیر در گرفته می‌شود:

• انتخاب میدان مغناطیسی و شکل موج
• روش اعمال: تماسی یا هدف‌ مند، عمومی یا کلی
• اپلیکاتورهای مختلف
• روش درمان: دستی یا خودکار
• تجهیزات مورد استفاده در روش‌های مختلف برای رساندن میدان مغناطیسی به بافت‌ها

استفاده از مگنت تراپی بعد از جراحی‌های زانو

در صورتی که پزشک اجازه دهد و با توجه به موادی که در مفصل استفاده می‌شود و این که فلز مورد استفاده ممنوعیتی برای استفاده از مگنت نداشته باشد، از مگنت تراپی زانو استفاده می‌ شود.

مگنت درمانی در شکستگی‌ های زانو

شکستگی‌های زانو از جمله مواردی است که استفاده از مگنت درمانی بسیار مفید است.اگر مفصل دچار شکستگی شده باشد، انتهای استخوان ران، انتهای استخوان درشت نی یا نازک نی، مگنت تراپی یا مغناطیس درمانی می‌تواند در هر چه زودتر جوش خوردن آن ناحیه بسیار کمک کند.همچنین اگر بیمار دچار یک شکستگی جوش نخورده باشد و با گذشتن چندین ماه، ناحیه دچار شکستگی هنوز جوش نخورده است، مگنت درمانی می‌تواند بسیار مفید و کمک کننده باشد.

تعداد جلسات مغناطیس درمانی

فیزیوتراپیست بسته به نوع بیماری و مرحله آن، تعداد جلساتمغناطیس درمانیرا برنامه‌ریزی می‌کند. تیم تخصصی فیزیوتراپی بهروزی با معاینه دقیق بیماران، نحوه استفاده ازمگنت درمانی را با توجه به مشکل فرد تنظیم کرده و از عوارض استفاده زیاد این روش درمانی آگاه هستند.

هرجلسه درمان با مگنت معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامد که می‌تواند به دو بخش تقسیم شود.

کاربردهای مگنت تراپی

مگنت تراپی به عنوان درمانی غیرتهاجمی برای ساختار اسکلتی ـ عضلانی ابداع شد که برای برطرف کردن درد، انقباض و ورم و بازسازی بافت‌های استخوانی، عضلانی و پوستی نیز مفید است. کاربردهای مگنت تراپی بسیار گسترده است، چون میدان‌های مغناطیسی اثرات زیست‌شناختی مختلفی را حتی در بافت‌های عمقی ایجاد می‌کند.

• آسیب‌های مفصلی و استخوانی مانند پوکی استخوان، شکستگی و آرتروز
• انقباض‌های ناشی از ضربه و آسیب‌دیدگی، اسپرین، استرین، ضرب دیدگی و شکستگی
• دردهای از نوع تنشی مانند سردرد و نورالژی
• ضایعه‌های پوستی مانند سوختگی، زخم و جراحت
• ناراحتی‌های التهابی مانندآرتریت، میوسیت، تاندونیت ، اپی‌کوندیلیت،درد پایین کمر (لومباگو ) و سندرم اداکتور

کاربردهای رایج مگنت درمانی در فیزیوتراپی

برخی از کاربردهای رایج مگنت درمانی در فیزیوتراپی عبارتند از:

1. ترک خوردگی و شکستن استخوان‌ ها در نتیجه وارد شدن ضربه یا فشار
2. مگنت تراپی برای درمان پوکی استخوان
3. مگنت تراپی آرتروز گردن
4. انقباض عضلانی
5. التهاب و درد شدید
6. درد مزمن
7. خستگی

مگنت تراپی زانو

مگنت تراپیبرای قسمت‌های مختلفی از بدن استفاده می‌شود و زانو هم یکی از مهمترین قسمت‌هایی از بدن است که تحت درمان با مگنت قرار می‌گیرد.زانو به علت این که مفصل بزرگی است، تحمل کننده وزن هست و مفصل عمقی به حساب می‌آید (و دسترسی به داخل مفصل کم است) و بقیه دستگاه‌ها عمق نفوذ کمتری دارند، مگنت در خیلی مواقع می‌تواند گزینه مناسبی برای درمان مشکلات مرتبط با مفصل زانو باشد.

معمولا مواردی که از مگنت تراپی زانو استفاده می‌ شود عبارتند از:

1. التهاب زانو (ورم زانو در مرحله مزمن نه خیلی حاد)
2. آسیب‌ های انواع رباط‌های اطرف زانو
3. بعد از جراحی‌های زانو
4. آسیب رباط صلیبی
5. شکستگی‌های زانو
6. آسیب مینیسک
7. کپسول مفصلی

خواص مگنت تراپی

مزایای درمانی مگنت تراپی به شرح زیر است:

• درمان غیرتهاجمی و بدون درد
• از بین بردن درد، ورم و التهاب
• بازسازی بافت‌ها، حتی بافت‌های عمقی

همچنین مگنت تراپی برای درمان بیماری‌های زیر مفید است:

• اسپوندیلوز
• گرفتگی عضلانی
• اپی‌کوندیلیت
• درد سیاتیک
• درد عصب سه قلو
• نقرس
• روماتیسم
• آسیب‌دیدگی جدید
• شکستگی
• زخم‌های تروفیک
• سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS)
• انقباض دوپویترن
• پوکی استخوان
• عفونت استخوان یا استئومیلیت حاد و مزمن
• دیسمنوره (قاعدگی دردناک) و پروستاتیت
• سینوزیت
• افسردگی و میگرن

اثرات زیست‌ شناختی میدان‌های مغناطیسی

اثرهای سلولی

• افزایش اکسیژن سلولی
• بهبود استفاده از اکسیژن
• افزایش متابولیسم
• افزایش تولید ATP
• افزایش انرژی در سطح سلولی
• اثرگذاری بر اندام‌ها و سیستم‌ها

اثرات استخوانی

• میدان مغناطیسی به دلیل اعمال اثر پیزوالکتریک بر استخوان‌ها روند ساخت ترابکول‌های استخوانی را در ناحیه آسیب دیده بهبود می‌بخشند و آنها را به جهت درست هدایت می‌کنند؛ در نتیجه کال استخوانی بهتری ایجاد می‌شود.
• به طور کلی وقتی استخوان آسیب دیده چند بار در معرض میدان مغناطیسی کم‌توان قرار می‌گیرد، تشکیل شدن کال استخوانی با کیفیت بالا در کوتاه مدت تسهیل می‌شود.

اثرات عروقی

متخصصین متوجه شده‌اند که میدان‌های مغناطیسی تشکیل مویرگ‌های جدید را تسهیل می‌کند، ظاهر پری‌سیت‌های مویرگی را بهبود می‌دهد و اسفنکترهای پیش‌مویرگی را باز می‌کند. مگنت تراپی از طریق سازو کارهای زیر چنین اثراتی را ایجاد می‌کند:

• در موضعی که تحت مگنت تراپی قرار می‌گیرد، به دلیل بهبود گردش خون در شریان‌ اثر انبساط عروقی یا وازولیداسیون ایجاد می‌شود.
• بهبود فشار جزئی اکسیژن.

اثرات تسکین دهندگی

شکی وجود ندارد که مگنت تراپی درد را تسکین می‌دهد، اما سازو کار این اثر هنوز مشخص نیست. افزایش تولید الیگوپپتیدهایی که در اصل گروهی متشکل از اندورفین‌ها و انسفالین‌ها هستند، در سطح پیرامونی و مرکزی مشاهده می‌شود.

اثرات مگنت تراپی بر دستگاه عصبی خودگردان

• افزایش میزان واسطه‌های شیمیایی مانند کاتکول آمین یا استیل کولین
• بسته به جهت‌گیری گانگلیون ندولار و عصب واگ در میدان مغناطیسی انتظار می‌ رود که انتقال عصبی افزایش یابد یا متوقف شود.
• این اثرات ناشی از جهت‌گیری‌ای است که میدان مغناطیسی در یون‌های غشای سلولی ایجاد می‌کند.

چه افرادی نباید مگنت تراپی انجام بدهند

• بیماران مبتلا به عفونت حاد، به ویژه سل؛
• دارای کانون خونریزی یا زخم خونریزی دهنده: چون اثر اتساع عروق مگنت تراپی می‌تواند موجب شدیدتر شدن خونریزی شود.
• بیمارانی که باتری قلب (پیس میکر) دارند.
• بارداری: مگنت تراپی در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب زند.
• وجود تومور: ممکن است مگنت تراپی باعث انتشار تومور شود.
• بیمارانی که تحت درمان با هیدروکورتیزون قرار دارند.
• بیمارانی که دچار انسداد عروقی هستند: چون احتمال دارد جسم مسدود کننده آزاد شود و با انسداد بخش دیگری از بدن به آسیب‌دیدگی بیشتر دامن بزند.
• دیابت جوانی: در دوران مگنت تراپی باید میزان گلوکز خون بیمار کنترل شود.

عوارض مگنت تراپی

برخی بیماران پس از مگنت درمانی دچار عوارض جانبی زیر می‌شوند:

• درد
• حالت تهوع
• سرگیجه

البته عوارض جانبی فوق به ندرت بروز می‌یابد.

مگنت تراپی مغز چیست؟

جزئیات دقیق اثر TMSروی مغز هنوز در حال بررسی است. مطالعات فعلی دو نوع تأثیر را بر اساس روش تحریک نشان می دهند:

1. تحریک منفرد یا دو تاییSingle or Paired pulse TMS
2. rTMS

استـفاده از TMSو rTMS را می توان بـه کاربرد‌های درمانی و تشخیصی تقسیم کرد:

کاربرد های تشخیصی مگنت تراپی

TMS امـروزه بـرای اندازه گــیـری فـعالـیـت جـریان‌هــای خــاص مـغــزی در انـســان اسـتـفــاده مـی‌شـود. بـیشترین اسـتـفـاده شـایـع انـدازه گیری MEP(ارتـباط کورتکس اولیه مغزی با عضلات) است که شامل پارامترهایی چون MEP Amplitude، MEP Lateny، Central Motor Conduction Time است و بیشترین استفاده آن در Stroke، ضایعات سـتـون فقرات ، MS و MND( بیماری های نرون مـحرکه) است.

‌کاربرد های درمانی مگنت تراپی

مطالعات زیادی تأثیرات درمانی TMSو rTMS ‌را در حــالات نــرولــوژیـک و روانپـزشکـی نشـان داده‌اند. از موارد گزارش شده می توان بیماری های زیر را نام برد:

• ‌افـسـردگـی شدید و مقاوم به درمان
• ‌تـوانـبخشی بیماران سکته مغزی Stroke و ضربه مغزی TBI
• Pain Management ‌و درد های مزمن
• ‌پارکینسون
• ‌کاهش درد در Fibromyalgia
• ‌سر درد میگرنی
• صرع