فیبرومیالژیا چگونه درمان میشود؟

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

ساز و کار و مکانیسم دقیق این بیماری هنوز به طور کامل شناسایی نشده است و در آن گیرنده های پردازش کننده پیام های درد در مغز، این پیام ها را به صورت افراطی و به میزان زیاد تحریک می کنند و گیرنده های درد را در عضلات و بافت های نرم تقویت می کنند. هیچ آزمایشی برای شناسایی فیبرومیالژیا یا درد منتشر بدن وجود ندارد، بنابراین فیبرومیالژیا از روی دلایل احتمالی و علائم کلی بیماری، تشخیص داده می شود.

درمان بیماری فیبرومیالژیا

به طور کلی درمان های فیبرومیالژیا شامل هر دو روش دارو درمانی و خود مراقبتی است. تاکید بر به حداقل رساندن علائم و بهبود سلامت عمومی است. هیچ یک از درمان ها برای همه علائم موثر نیستند اما امتحان کردن انواع روش های درمانی می تواند اثر تجمعی داشته باشد.
درد فیبرومیالژیا می تواند خفیف بوده و یا تا حدی جدی باشد که بتواند فعالیت های روزانه ی فرد را مختل نماید..خوشبختانه درمان می تواند به کاهش درد کمک کند.

درمان های دارویی

داروها می توانند به کاهش درد فیبرومیالژیا و بهبود خواب کمک کنند. گزینه های معمول عبارتند از:

• مسکن ها: مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن ممکن است مفید باشند. البته با توجه به مزمن بودن این بیماری مصرف طولانی مدت آن ها با توجه به عوارض گوارشی شان توصیه نمی شود. داروهای مخدر به هیچ وجه توصیه نمی شوند زیرا می توانند منجر به عوارض جانبی و وابستگی قابل توجهی شوند و با گذشت زمان درد را بدتر می کنند.
• داروهای ضد تشنج: پرگابالین اولین داروی مورد تأیید سازمان غذا و دارو برای درمان فیبرومیالژیا بود اگرچه گاباپنتین نیز گاهی اوقات در کاهش علائم فیبرومیالژیا مفید است. اگرچه این داروها جز داروهای ضد صرع محسوب می شوند اما در درمان دردهای عضلانی اسکلتی و درد های ناشی از دیسک بسیار موثر هستند. این داروها اغلب جز انتخاب های اول هستند و عوارض بسیار کمی دارند.
• داروهای ضد افسردگی: دولوکستین ممکن است به کاهش درد و خستگی مرتبط با فیبرومیالژیا کمک کند. دولوکستین معمولا سبب حالت تهوع در بیمار می شود و مصرف همزمان ویتامین B6 توصیه می شود. شاید پزشک برای تقویت خواب نورتریپتیلین و یا آمی تریپتیلین تجویز کند.

داروهای ضد صرع

این داروهای درمان تشنج ممکن است به کاهش درد کمک کنند. FDA داروی پرگابالین (Lyrica)، اولین داروی ضد تشنج برای درمان فیبرومیالژیا را تایید کرده است. گاباپنتین، که موجب کاهش درد عصب می شود نیز ممکن است پیشنهاد شود. اما این داروها با عوارض جانبی احتمالی همراه هستند، شامل:

1. سرگیجه
2. افزایش وزن
3. ورم
4. خشکی دهان

از مصرف خودسرانه ی این داروها جدا خودداری کنید. اینکه کدام یک از این دارو ها برای شما موثر است و با چه دوزی باید مصرف شود، توسط پزشک متخصص تعیین می شود. ویزیت دوره ایی جهت کاهش یا افزایش دوز این داروها و تغییر آن ها در صورت لزوم، توصیه می گردد.

درمان های غیر دارویی فیبرومیالژیا

انواع روش های درمانی مختلف می توانند به کاهش تأثیرهای بدی که فیبرومیالژیا بر روی بدن و زندگی شما دارد کمک کنند. مثال ها عبارتند از:

• ورزش درمانی: پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که قدرت، انعطاف پذیری و استقامت شما را بهبود بخشد. تمرینات آبی نیز ممکن است مفید باشد. در ابتدا ورزش ممکن است درد شما را افزایش دهد اما انجام آن به تدریج و به طور منظم اغلب علائم را کاهش می دهد. تمرینات مناسب شامل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و ورزش های آبی می باشد. حرکات کششی و ریلکسیشن نیز مفید هستند. آن ها همچنین به شما یاد می دهند که با ایجاد تغییراتی در محل زندگی و کارتان استرس و فشار کمتری به بدنتان وارد شود.
• مدیریت استرس: برنامه ای برای جلوگیری یا محدود کردن فشار بیش از حد جسمی و روحی تهیه کنید. هر روز زمانی را برای ریلکس کردن در نظر بگیرید. اما سعی کنید روال خود را کاملا تغییر ندهید. افرادی که کار را رها می کنند یا تمام فعالیت های خود را رها می کنند نسبت به افرادی که همچنان فعال هستند، عملکرد بدتری دارند. تکنیک های کنترل استرس مانند تمرینات تنفس عمیق یا مدیتیشن را امتحان کنید.
• بهداشت خواب: از آنجا که خستگی یکی از اجزای اصلی فیبرومیالژیا است، داشتن یک خواب خوب و با کیفیت ضروری است. علاوه بر اختصاص زمان کافی برای خواب، عادات خواب مانند خوابیدن و بیدار شدن در یک ساعت مشخص و محدود کردن چرت زدن در روز را نیز تمرین کنید.
• آهسته و پیوسته پیش برو: فعالیت خود را در یک سطح نگه دارید. اگر در روزهایی با حال خوب بیش از حد کار کنید ممکن است روزهای بد بیشتری داشته باشید. اعتدال یعنی در روزهایی با حال خوب، در انجام کار ها و فعالیت ها زیاده روی نکنید و در روزهایی که علائم شعله ور می شوند، خود را محدود نکنید و کار خود را خیلی کم نکنید.
• سبک زندگی سالم داشته باشید: غذاهای سالم بخورید. دخانیات استفاده نکنید. مصرف کافئین خود را محدود کنید.

آیا طب های مکمل در درمان فیبرومیالژیا کمک کننده هستند؟

درمان های مکمل برای کنترل درد و استرس چیز جدیدی نیستند. برخی از آن ها مانند مدیتیشن و یوگا از هزاران سال پیش انجام می شود. اما استفاده از آن ها در سال های اخیر محبوبیت بیشتری یافته است، به خصوص در افرادی که بیماری های مزمن مانند فیبرومیالژیا دارند. به نظر می رسد ترکیب چندین مورد از این روش های درمانی استرس را از بین می برد و درد را کاهش می دهد.

• طب سوزنی: طب سوزنی یک روش درمانی چینی است که مبتنی بر برقراری تعادل بین نیروهای زندگی با قرار دادن سوزن های بسیار ظریف از طریق پوست به اعماق مختلف است. طبق نظریه های طب سوزنی غربی، سوزن ها باعث تغییر در جریان خون و میزان انتقال دهنده های عصبی در مغز و نخاع می شوند. برخی مطالعات نشان می دهند که طب سوزنی به تسکین علائم فیبرومیالژیا کمک می کند در حالی که برخی دیگر ذکر می کنند که هیچ فایده ای ندارد.
• ماساژ درمانی: ماساژ یکی از قدیمی ترین روش های درمانی است که هنوز هم وجود دارد. ماساژ شامل استفاده از روش های مختلف دستی برای حرکت دادن عضلات و بافتهای نرم بدن شماست. ماساژ می تواند ضربان قلب شما را کاهش دهد، عضلات را شل کند، دامنه حرکات مفاصل را بهبود بخشد و تولید مسکن های طبیعی بدن را افزایش دهد. اغلب به تسکین استرس و اضطراب کمک می کند.
• یوگا و تای چی: این روش ها ترکیبی از مدیتیشن، حرکات آرام، تنفس عمیق و ریلکسیشن است. مشخص شده است که هر دو در کنترل علائم فیبرومیالژیا مفید هستند.
• بیوفیدبک: بیوفیدبک ، روشی است که به شما یاد می دهد چگونه برخی از عملکردهای بدن خود را کنترل کنید. در طول بیوفیدبک، شما به گیرنده های الکتریکی متصل هستید که کمک می کنند تا اطلاعات مربوط به بدن خود را دریافت کنید. این بازخورد به شما کمک می کند تا تغییرات ظریف در بدن خود برای رسیدن به نتایجی که می خواهید را ایجاد کنید.(مثل شل کردن عضلات جهت کاهش درد)

از آن جا که بسیاری از علائم و نشانه های فیبرومیالژیا مشابه اختلالات دیگر است، ممکن است قبل از رسیدن به تشخیص درست به چندین پزشک مراجعه کنید. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی با گرفتن یک شرح حال کامل و جامع، انجام معاینات دقیق و درخواست تست های آزمایشگاهی خیلی سریع به تشخیص درست می رسند. متخصصین طب فیزیکی مجموعه ایی از درمان های ذکر شده شامل درمان های دارویی، غیر دارویی و همچنین درمان های مکمل را به کار می گیرند تا به رهایی شما از درد و بهبود وضعیت جسمی و روحی تان کمک کنند.

فیبرومیالژیا می تواند یک بیماری مادام العمر باشد که موجب درد، خستگی و حساسیت شود. در حالی که هیچ علت خاصی وجود ندارد، گزینه های درمان بسیاری وجود دارد تا از درد فیبرومیالژیا جلوگیری شود. با پزشک خود درباره گزینه های درمان صحبت کنید. از دارو تا فیزیوتراپی، درمان های زیادی وجود دارند تا بتوانید از میان آن ها درمان مناسب خود را پیدا کنید. شما هنوز هم می توانید یک زندگی سالم و فعال با فیبرومیالژیا داشته باشید.