ارزش تشخیصی سونوگرافی در بیماران مشکوک به آپاندیسیت حاد

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

آپاندیس زائده کوچکی است که به روده متصل شده است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. ازآنجا که مجرای آپاندیس کوچک است ممکن است به‌خوبی تخلیه نشود؛ لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتری‌ها در داخل آپاندیس شده که این می‌تواند منجر به تشکیل چرک و تورم و فشار دردناک در شکم شما شود. این اندام توخالی، در نوک سکوم و معمولاً در ربع تحتانی سمت راست شکم قرار دارد. بااین‌حال، بسته به اینکه مشکلات رشدی غیرطبیعی از جمله چرخش ناقص روده یا هر شرایط خاص دیگری مانند بارداری یا جراحی‌های قبلی شکم وجود داشته باشد، می‌تواند تقریباً در هر ناحیه از شکم قرار گیرد؛ بنابراین آپاندیس تمامی افراد در یک محل قرار ندارد و گاهی اوقات می‌تواند در پشت روده بزرگ، پشت کبد یا در لگن قرار داشته باشد.آپاندیسیت، التهاب و عفونت آپاندیس ورمی فرم است که معمولاً به‌صورت حاد و در عرض ۲۴ ساعت و یا حتی به‌ عنوان یک بیماری مزمن نیز ظاهر می‌شود. عود آپاندیس در ابتدا با درد شکمی عمومی یا ﭘﺮی اﻣﺒﻠﯿﮑﺎل تظاهر پیدا می‌ کند که بعداً در ربع تحتانی سمت راست شکم احساس می‌ شود.آپاندیسیت حاد یکی از شایعترین اورژانسهاي جراحی است.

در بیماران با علائم بالینی آپاندیسیت حاد، بررسی سونوگرافیک سایر ارگانهاي شکمی و حفره لگن ارزشمند می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده در ارزیابی تشخیصی درد حاد شکمی خصوصاً در مواردي که از نظر بالینی و آزمایشگاهی آپاندیسیت حاد مورد شک است سونوگرافی از دقت و صحت بالایی برخوردار است؛ زیرا تشخیص آپاندیسیت حاد با یافتن نماي تیپیک سونوگرافیک آن در درصد بالایی از موارد تشخیص علت شکم حاد را مقدور می سازد و علاوه بر آن بر اساس یافته هاي حاصل از این بررسی سونوگرافی در مواردي که تشخیص علت شکم حاد غیر از آپاندیسیت باشد کمک کننده است و می تواند تشخیص را مشخص کند؛ بنابراین سونوگرافی در ارزیابی شکم حاد از صحت بالایی برخوردار است.

علائم آپاندیست حاد

علائم ابتلا به آپاندیسیت شامل موارد زیر هستند:

• وجود دردهای آپاندیس در ناحیه پایین سمت راست شکم
• بی اشتهایی
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• یبوست
• عدم امکان خارج کردن گاز از روده
• ورم شکم
• تب محدود
• احساس راحتی پس از مدفوع کردن

درد آپاندیس ممکن است از یک گرفتگی ملایم در ناحیه شکم آغاز شود. این درد اغلب افزایش پیدا می‌کند و با گذشت زمان شدید می‌شود. در این حالت فرد الزاماً متوجه ایجاد تغییر در عادت عملکرد روده خود نمی‌شود. به هر حال گاهی اوقات آپاندیسیت می‌تواند بر عملکرد دفع ادرار تأثیر داشته باشد.

علل ابتلا به آپاندیسیت

التهاب آپاندیس یا همان آپاندیسیت زمانی اتفاق می افتد که آپاندیس بسته می شود و اغلب توسط مدفوع یک جسم خارجی یا سرطان مسدود می شود. ممکن است ناشی از عفونت باشد چون آپاندیس می تواند در پاسخ به هر گونه عفونت در بدن ورم کند.

اهداف سونوگرافی آپاندیسیت

در بررسی سونوگرافی بیماران مشکوك به آپاندیسیت حاد سه هدف باید مورد توجه قرار گیرد:

1. تشخیص سریع و صحیح آپاندیس ملتهب که سبب کاهش خطر پارگی آپاندیس و عـوارض ثانوي به آن می شود.
2. کاهش تعداد آپاندکتومی هاي منفی در بیماران داراي آپاندیس طبیعی
3. تشخیص سایر بیماریهایی که داراي علائم بالینی شبیه آپاندیسیت حاد هستند.

آمادگی قبل از سونوگرافی شکم

• چنانچه قصد انجام سونوگرافی شکمی دارید، باید یک سری مراقبت‌ های قبل از انجام سونوگرافی را به خوبی رعایت کنید تا نتایج دقیق‌ تری ارائه شود.
• قبل از اینکه سونوگرافی شکمی انجام دهید لازم است ناشتا باشید. بدین معنا که ۸-۱۲ ساعت قبل چیزی میل نکنید؛ چرا که زمانی که غذا بخورید یا آبی بنوشید ممکن است در حین انجام سونوگرافی شکمی اختلالی برای تکنسین ایجاد شود و نتواند گزارشی دقیق به شما ارائه دهد.

نحوه انجام سونوگرافی شکم

برای انجام این اسکن بیمار باید بر روی یک تخت دراز کشیده و شکم خود را در معرض دید سونوگرافیست قرار دهد . سونوگرافیست کمی ژل التراسونیک را روی پوست شکم ریخته و مبدل کوچک سونوگرافی که دارای فرکانس کمتر اما عمق نفوذ بیشتری است را بر روی شکم حرکت می ‌دهد تا تصاویری از اندام های داخلی فرد بر روی مانیتور رایانه ظاهر شود .

عوارض سونوگرافی شکم

سونوگرافی را می‌توان عکس‌ برداری بدون درد با استفاده از امواج فراصوت تعریف کرد که ممکن است این امواج آسیب‌زننده به نظر برسند. در واقع سونوگرافی به طور کامل روی پوست انجام می‌شود و به اعضای داخلی بدن نمی‌رسد و عوارضی در بر ندارد.