دلایل کهیر زدن پوست و راه های درمان آن

دکتر هما فاتحی [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drfatehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک B ، طبقه سوم ، واحد 309 تلفن مطب : 32245018 - 031

کهیر یا راش (Rash) ضایعات قرمز، برجسته و خارش دار پوستی است که گاهی به علت آلرژی ایجاد می شود. آلرژن، محرکی است که باعث واکنش آلرژیک می شود. زمانی که یک واکنش آلرژیک رخ می دهد، بدن پروتئینی به نام هیستامین آزاد می کند و هنگامی که هیستامین آزاد می شود از رگ های خونی کوچک معروف به مویرگ ها، مایع نشت می شود، این مایعات در پوست تجمع می یابند و باعث ایجاد این عارضه پوستی می شوند. این عارضه مسری و واگیردار نیست. در این مطلب به دلایل ایجاد کهیر پوستی و روشهای درمان آن میپردازیم.

علل ایجاد کهیر

1. برخی مواد غذایی (به خصوص بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف)
2. برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها (به ویژه پنی سیلین)، آسپرین و ایبوپروفن
3. نیش و گزش حشرات
4. محرک های فیزیکی مانند فشار، سرما، گرما، ورزش یا قرار گرفتن در معرض آفتاب
5. مواد لاتکس
6. تزریق خون
7. عفونت های باکتریایی مانند عفونت های دستگاه ادراری
8. عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
9. حیوانات خانگی
10. گرده افشانی گیاهان
11. برخی از گیاهان مانند بلوط سمی

علائم کهیر

• برآمدگی های برجسته ی دایره ای شکل که شبیه به نیش پشه هستند.
• لبه ی بیرونی کهیرها قرمز و داخل آنها آن سفید رنگ است.
• معمولاً خارش موضعی وجود دارد.
• یک کهیر تکی که طول عمر آنها حدود دو تا چهار ساعت است و به ندرت به 24 ساعت می رسد.
• کهیرها به صورت دسته ای یا خوشه ای ظاهر می شوند.
• هنگامی که یک دسته جدید به وجود می آید یک دسته دیگر ناپدید می شود.
• در کهیر حاد، ممکن است بثورات برای روزها یا هفته ها باقی بمانند.
• در کهیر مزمن، ممکن است بثورات ماه ها تا سال ها و گاهی اوقات تا چند دهه باقی بمانند.

انواع کهیر پوستی

کهیر پوستی در واقع واکنش پوستی است که ممکن است حاد یا مزمن باشد. این دو نوع عارضه تفاوت هایی با هم دارند.

1. کهیر مزمن: کهیرهای مزمن برای بیش از ۶ هفته روی پوست باقی می مانند. این نوع کهیرها به طور مداوم عود کرده و گاهی ماه ها یا سال ها این علائم تکرار می شوند. پیداکردن علت کهیر مزمن اغلب مشکل است. ممکن است علت آن تیروئید، هپاتیت، عفونت یا سرطان باشد. نوع مزمن بیش از ۶ هفته طول می کشد. تقریباً یک نفر از ۱۰۰۰ نفر به نوع مزمن مبتلا می شوند. علت دقیق نوع مزمن آن ناشناخته است؛ اما ممکن است مرتبط با سیستم ایمنی باشد. همچنین ویروس ها می توانند باعث ایجاد آن شوند. در برخی موارد ممکن است به دلیل بیماری های خودایمنی مانند مشکلات تیروئید و لوپوس ، نوع مزمن آن ایجاد شود. توجه داشته باشید آنژیوادما شبیه به کهیر است؛ اما تفاوت آن در این است که لایه های عمقی پوست را درگیر می کند.
2. کهیر حاد: کهیرهای حاد در کوتاه مدت به وجود آمده و از بین می روند. این نوع کهیرها به طور ناگهانی ظاهر می شوند و پس از چند روز خودبه خود از بین می روند. شایع ترین علت ایجاد این نوع عارضه غذاها، دارو و عفونت است. شایع ترین نوع کهیر، نوع حاد است که علائم آن کمتر از ۶ هفته طول می کشد و معمولاً بر روی صورت و گردن، انگشتان دست، انگشتان پا و ناحیه تناسلی مردان تأثیر می گذارد. با این حال نوع حاد، در هر قسمتی از بدن می تواند ایجاد شود.

تشخیص کهیر

هنگامی که یک بیمار کهیر داشته باشد، پزشک اغلب می تواند با نگاه کردن به پوست آن را تشخیص دهد. با این حال یافتن دلیل کهیر می تواند یک چالش باشد. این امر به خصوص برای کهیرهایی که بیشتر از 6 هفته دوام داشته باشند، صادق است. جهت یافتن علت بروز کهیر، پزشک، سابقه ی پزشکی شما را بررسی می کند و یک معاینه ی فیزیکی انجام می دهد. همچنین ممکن است به آزمایش های زیر نیاز داشته باشید:

• تست آلرژی (تست بر روی پوست یا خون)
• آزمایش خون (برای بررسی امکان بیماری یا عفونت)
• نمونه برداری از پوست

به منظور نمونه برداری از پوست، پزشک یک بخش کوچک از پوست مبتلا به بیماری کهیر را جدا می کند به طوری که بتوان آن را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد.

درمان کهیر

کهیرهای خفیف معمولاً بدون نیاز به انجام اقدامات درمانی بهبود می یابند. اقدامات درمانی با تمرکز بر از بین بردن علل زمینه ای مانند محرک ها انجام می شود. اگر کهیرها به بیماری های دیگر مربوط باشند، معمولاً درمان آن بیماری ها به بهبود کهیرها منجر می شود. اگر علت بروز کهیرهای پوستی مشخص نشد، معمولاً باز هم می توان کهیرها را درمان نمود.

دارو

برای درمان کهیر ، داروهای متعدد تجویزی و بدون نیاز به نسخه پزشک وجود دارد. در برخی موارد ترکیبی از داروها باید استفاده شود. داروهای زیر برای درمان کهیرهای پوستی به کار برده می شود. برخی داروهای تجویزی که برای درمان کهیرهای پوست و آنژیودم به کار برده می شوند عبارتند از:

• آنتی هیستامین های خوراکی: این داروها تولید هیستامین را در بدن متوقف کرده و به کاهش علائم کهیرهای پوستی کمک می کنند. به هر حال برخی داروها نمی توانند بیماری های زمینه ای را درمان کنند. آنتی هیستامین های خوراکی می توانند به تنهایی یا در ترکیب با داروهای دیگر مانند آنتاگونیست های H-2 مصرف شوند. میزان دوز مصرفی داروها متفاوت بوده و برخی از بیماران باید چند روز این داروها را مصرف کنند تا کهیرهای ظاهر شده روی پوستشان به طور کامل برطرف شود.
• کورتیکواستروئیدها: مانند پردنیزون به سرعت عمل کرده و می توانند به مدت کوتاهی برای رفع کهیرها مورد استفاده قرار گیرند. پردنیزون به کاهش تورم، قرمزی و خارش پوست کمک کرده و از بازگشت دوباره کهیرها پیشگیری می کند. در موارد شدید، کورتیکواستروئیدها ممکن است به شکل تزریقی و تزریق در ورید به کار برده شوند. این داروها می توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند بنابراین این داروها باید با احتیاط و در حداقل دوز مؤثر استفاده شوند.
• داروهای ضد خارش: درمان استاندارد برای رفع کهیر و آنژیودم مصرف آنتی هیستامین، داروهای ضد خارش، ضد تورم و دیگر داروهای برطرف کننده علائم آلرژی است.
• داروهای ضدالتهابی: برای کهیرهای شدید یا آنژیودم، پزشکان ممکن است داروهای خوراکی کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون را برای کاهش تورم، قرمزی و خارش پوست تجویز کنند.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن: اگر مصرف داروهای آنتی هیستامین و کورتیکواستروئیدها مؤثر واقع نشدند، پزشک ممکن است داروهایی که بیش فعالی سیستم ایمنی بدن را آرام می کنند تجویز نمایند.
• داروهای مسکن و ضد تورم: کهیرهای مزمن و آنژیودم ممکن است با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی که به آنها آنتاگونیست لکوترین گفته می شود درمان شوند.
• داروهای کنترل کننده پروتئین خون: اگر شما به صورت ارثی به آنژیودم مبتلا هستید، داروهای متعددی وجود دارند که می توانند سطح پروتئین خون شما را تنظیم کرده و علائم بیماری شما را کاهش دهند.
• اپینفرین: (تزریق آدرنالین) ممکن است در موارد اورژانسی برای پیشگیری از بروز شوک آنافیلاکتیک (واکنش سریع و حاد آلرژیک) به کار برده شود. بیمارانی که واکنش های آلرژیک شدید دارند ممکن است نیاز به تزریق اپیپن داشته باشند که می توانند آن را تزریق کنند. اقدامات درمانی اورژانسی برای کهیرهای شدید شامل تزریق وریدی مایعات و داروهای دیگر برای افزایش فشار و اکسیژن خون می شود که به بهبود تنفس هم کمک می کند.

خطرات کهیر

کهیر منجر به مرگ نمی شود. جوش های ناشی از کهیر بدون هیچ عارضه ای برطرف می شوند، با این حال برخی افراد دچار خارش شدید می شوند. خاراندن تهاجمی پوست باعث ایجاد زخم و خراش هایی می شود که خطر عفونت ثانویه را بالا می برند. عوارض احتمالی (اما نادر) کهیر می تواند شامل موارد زیر باشند:

1. آنژیوادم
2. آنافیلاکسی
3. اضطراب
4. افسردگی
5. کاهش انجام فعالیت های روزانه

پیشگیری از کهیر

1. اگر سابقه ی ابتلا به کهیر را داشته اید می توانید با تغییرات ساده ای از بروز مجدد آن جلوگیری کنید.
2. اگر حساسیت دارید و عامل آن را می دانید، از قرار گرفتن در معرض ماده ی محرک خودداری کنید.
3. تزریق آمپول آلرژی هم گزینه ی دیگری است که می تواند احتمال ایجاد کهیر را کاهش دهد.
4. اگر اخیراً دچار کهیر شده اید از پوشیدن لباس های تنگ و قرار گرفتن در معرض دمای غیر متعادل و رطوبت بالا خودداری کنید.