داروی ضد التهاب غیر استروئیدی برای تسکین درد و التهاب

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

در سال ۱۸۹۷ فلیکس هافمن ترکیبی به نام ASA یا آسپرین تولید کرد که به عنوان اولین NSAID یا “دارو های ضد التهابی غیر استروییدی” در تاریخ داروسازی ثبت شده است. این دارو ها از طریق مهار آنزیم سیکلواکسیژناز اثرات درمانی خود را ایجاد می کنند. خواص متنوع NSAIDs باعث شده آن ها یکی از شایع ترین دارو های مورد مصرف باشند. این خواص عبارتند از:

1. خاصیت ضد دردی
2. خاصیت ضد تب
3. خاصیت ضد التهابی

به طور متوسط دارو های گروه NSAID یا “دارو های ضد التهابی غیر استروییدی” روزانه توسط ۳۰ میلیون بیمار در سراسر جهان مصرف می شوند.

تفاوت دارو های ضد التهاب استروئیدی با غیر استروئیدی

دارو های استروئیدی

بسیاری از استروئید ها از طریق اتصال به گیرنده های گلوکوکورتیکوئید باعث تخفیف درد و کاهش التهاب می شوند. بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون از جمله دارو های کورتیکواستروئیدی یا کورتون محسوب می شوند.استروئید ها مواد شیمیایی هستند، غالباً هورمون هایی هستند که بدن به طور طبیعی آن ها را می سازد. این مواد به عملکرد اعضا، بافت ها، و سلول ها کمک می نمایند.استروئید (کورتیزون یا کورتیکواستروئید ها) که درقدیم به” کورتون” معروف بودند، ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در بدن، توسط غده فوق کلیوی (آدرنال) تحت عنوان هورمون کورتیزول ترشح می شوند که باعث کاهش التهاب، مهار نسبی ایمنی بدن، ترشح هیستامین، تقسیم سلولی و ساخت DNA می شود.یکی از مصارف دارو های استروئیدی آنابولیک (مجموعه تستوسترون و هورمون رشد) در باشگاه های بدنسازی برای عضلانی”حجیم” شدن بازو های ورزشکاران بکار برده می شود.

دارو های استروئیدی به شکل های مختلف (خوراکی، تزریقی، شیاف، قطره، اسپری و پماد) بسته به نوع و شدت بیماری، قابل تجویز هستند. معروف ترین این دارو ها : بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون هستند.

دارو های غیر استروئیدی

این دارو ها از طریق آنزیم سیکلواکسیژناز باعث کاهش درد و التهاب می شوند. آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن از معروف ترین دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی به شمار می روند. دسته ای از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی فقط نوع دوم آنزیم سیکلواکسیژناز را مهار می کنند و بنابراین با اینکه خاصیت ضد التهابی و ضد درد و ضد تب دارند ولی اثر نا مطلوبی بر روی معده ندارند. این دسته از دارو ها بر روی خاصیت انعقادی خون هم تاثیری ندارند. معروف ترین داروی این دسته سلکوکسیب Celecoxib (سلکسیب Celexib ) نام دارد. البته این دارو ها هم می توانند عوارضی مانند شکم درد، تهوع و سوء هاضمه داشته باشند. مصرف همزمان دارو های ضد اسید و غذا های چرب با این دارو ها جذب آن ها را مختل می کند پس نباید با هم مصرف شوند.

مزایای دارو های ضد التهابی غیراستروئیدی

• دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی شناخته شده هستند و برای تسکین درد، التهاب، سفتی و تب استفاده می شوند.
• آن ها همچنین می توانند از لخته شدن خون جلوگیری کنند که در برخی موارد مفید است اما در موارد دیگر چندان مفید نیست.

دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی معمولاً برای درمان چندین بیماری استفاده می شوند، از جمله موراد زیر:

1. روماتیسم مفصلی
2. آرتروز مفاصل
3. درد ها و آسیب های عضلانی
4. درمان سر درد
5. درمان کمر درد
6. دندان درد
7. درد ناشی از نقرس
8. بورسیت
9. تاندونیت
10. سندرم پیش از قاعدگی (به ویژه درد های قاعدگی)
11. تب
12. سرما خوردگی

حتی با وجود اینکه دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی به طور موقت درد و التهاب مرتبط با این مشکلات را کاهی می دهند، اما این مسکن های مصنوعی عوارض جانبی نگران کننده ای نیز به همراه دارند. خوشبختانه جایگزین های ایمن تری نیز برای کاهش درد و التهاب وجود دارد.

دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی چگونه کار می کنند؟

اکثر مردم با دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه مانند آسپرین و ایبوپروفن آشنا هستند. اما حتی اگر سال ها دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی مصرف کرده باشید، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که NSAIDs دقیقاً چیست؟ NSAIDs مخفف دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی است. آن ها بیشتر برای کاهش درد و التهاب استفاده می شوند، اما دقیقا چگونه کار می کنند؟

دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی از فعالیت نوعی آنزیم در بدن شما جلوگیری می کنند. این ها آنزیم های سیکلواکسیژناز نامیده می شوند. آنزیم های سیکلواکسیژناز یا همان کوکس تولید هورمون هایی مانند پروستاگلاندین ها را در بدن سرعت می بخشند. دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی ساخت پروستاگلاندین ها را متوقف می کنند. پروستاگلاندین ها مواد شیمیایی هستند که توسط سلول های آسیب دیده آزاد می شوند. آن ها باعث التهاب و تورم می شوند و انتهای عصبی را حساس می کنند که می تواند منجر به درد شود. اگر پروستاگلاندین کمتری تولید کنید، التهاب کمتر و درد کمتری خواهید داشت. دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی با متوقف کردن سلول ها در ساخت پروستاگلاندین ها، علائم آرتریت را تسکین می دهند. دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی، التهاب ایجاد شده در آینده را متوقف نمی کنند یا از پیشرفت بیماری به سمت آسیب مفاصل جلوگیری نمی کنند.

لیست دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی

• انواع دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی تجویزی

بسیاری از انواع دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی قوی تجویزی در دسترس هستند و پزشک بر اساس سابقه پزشکی و وضعیت ستون فقرات شما، نوع داروی مناسب را انتخاب می کند. در زیر نمونه هایی از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی تجویزی برای درمان درد مفاصل و ستون فقرات را مشاهده می کنید:

1. سلکوکسیب (Celebrex)
2. دیکلوفناک (ولتارن)
3. دیفلونیزال (دولوبید)
4. اتودولاک (لودین)
5. فنوپروفن (نالفون)
6. فلوربی پروفن (Ansaid)
7. ایبوپروفن (موترین)
8. ایندومتاسین (ایندوسین)
9. کتوپروفن (Orudis)
10. کتورولاک ترومتامین (تورادول)
11. مکلوفنامات سدیم (Meclomen، Ponstel)
12. مفنامیک اسید ملوکسیکام (Mobic)
13. نابومتون (Relafen)
14. ناپروکسن سدیم (آناپروکس)
15. اکساپروزین (Daypro)
16. فنیل بوتازون (Butazolidin)
17. پیروکسیکام (Feldene)
18. سولینداک (کلینوریل)
19. تولمتین (تولکتین)
20. سالیسیلات (Trilisate Disalcid)

• رایج ترین دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه

این دارو ها ممکن است گیج کننده باشد و پزشکان اغلب از نام های کلی و برند استفاده می کنند. شما به راحتی می توانید دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی را بدون نسخه پزشک تهیه کنید. این انواع دارو های بدون نسخه در دوز های بسیار پایین تری نسبت به نسخه های تجویزی عرضه می شوند، اما همچنان قوی هستند.

دارو های بدون نسخه در دسترس عبارتند از:

1. ایبوپروفن (Motrin، Advil، Nuprin، Medipren)
2. آسپرین (Bayer، Excedrin، Bufferin)
3. ناپروکسن سدیم (Aleve)
4. کتوپروفن (Orudis KT)

عوارض جانبی دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی

دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی عوارض جانبی بالقوه ای دارند، حتی با وجود اینکه بسیاری از این دارو ها را می توان بدون نسخه تهیه کرد. برخی از عوارض جانبی جزئی هستند و برخی دیگر مطمئناً نگران کننده و جدی هستند.برخی از افراد ممکن است با توجه به سایر شرایط پزشکی، بیشتر مستعد عوارض جانبی باشند. به همین دلیل، دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی باید با احتیاط مصرف شوند. اگر سوالتان این است که آیا مصرف این دارو ها برای شما بی خطر است یا خیر، باید این موضوع را با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارید.هر کسی که دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی را بیش از چند روز مصرف می کند باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد احتمال عوارض جانبی صحبت کند.

برخی از عوارض جانبی رایج دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی عبارتند از:

• ناراحتی یا زخم معده: برخی افراد در نتیجه مصرف این دارو ها مستعد ناراحتی های گوارشی و ایجاد زخم معده هستند. افرادی که سابقه زخم معده دارند باید از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی با احتیاط شدید و همیشه تحت نظارت پزشک خود استفاده کنند.
• فشار خون/ سکته مغزی: نشان داده شده است که استفاده از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی، به ویژه برای استفاده معمول و طولانی مدت، خطر ابتلا به فشار خون بالا و سکته را افزایش می دهد. افرادی که در معرض خطر ابتلا به این شرایط هستند، باید در مورد استفاده از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی با پزشک خود صحبت کنند.
• خطر خونریزی: برخی از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند باعث افزایش خطر خونریزی شوند. این به ویژه در مورد آسپرین صادق است. اکثر افراد می توانند از این دارو استفاده کنند، اما افرادی که در آینده قصد جراحی دارند یا از دارو های دیگر رقیق کننده خون استفاده می کنند، ممکن است نتوانند از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی استفاده کنند.
• مشکلات کلیوی: افراد مبتلا به بیماری های کلیوی ممکن است نتوانند دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی را حتی در دوز های بسیار کم برای مدت کوتاهی مصرف کنند.

در حالی که این موارد تنها خطرات مرتبط با دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی نیستند، اما تا حدودی شایع تر و نگران کننده تر هستند. اگر در مورد خطر مصرف این دارو ها نگرانی دارید، همیشه بی خطر ترین راه این است که با پزشک خود صحبت کنید.