عوارض و مضرات زیاد نگه داشتن ادرار چیست؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

دستگاه ادراری انسان، خون موجود در بدن را از طریق کلیه ها تصفیه کرده ، سپس مواد دفعی نیتروژن دار آن را مانند اوره و مواد دفعی دیگر همچنین آب اضافی بدن را جدا کرده و از طریق لگنچه آن را به حالب ها وارد می کند. ادرار و مواد دفعی در مثانه ها جمع می شود و هنگامی که به میزان معینی رسیده باشد توسط اعصابی که از مثانه به مغز فرستاده می شود احساس تخلیه ادرار به فرد دست می یابد. هنگامی که فرد قصد تخلیه ادرار کند، از طریق سیگنال هایی که از مغز به مثانه فرستاده می شود ماهیچه های دیواره مثانه منقبض شده، اسفنکتر مثانه باز می شود و ادرار از طریق میزراه دفع می شود. احساس ادرار ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. سرعت پر شدن مثانه به عوامل مختلفی بستگی دارد، بنابراین هیچ قانونی در مورد مدت توانایی نگه داشتن ادرار وجود ندارد. با این حال در بیشتر موارد، افراد می توانند ۳ تا ۴ ساعت ادرار خود را نگه دارند. البته این زمان نیز بر اساس میزان و نوع مایعاتی که فرد مصرف می کند متفاوت است. نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی و نادیده گرفتن احساس ادرار ممکن است خطر برخی مشکلات، مانند عفونت ادراری را افزایش دهد، بنابراین نباید ادرار خود را زمان زیادی نگه دارید.

اورولوژی یک تخصص در جراحی است که کار درمان بیماری های دستگاه ادراری زن و مرد و اندام تناسلی مردان و مشکلات جنسی آقایان را برعهده دارد. همشهریان محترم! اگر به این دسته از بیماری ها و مشکلات مبتلا هستید به متخصص اورولوژی در اصفهان مراجعه نمایید.

عوامل مؤثر بر توانایی ادرار کردن

گاهی اوقات ممکن است بخواهید ادرار کنید؛ اما در انجام این کار مشکل داشته باشید. شرایط خاصی می تواند بر توانایی ادرار کردن شما تأثیر بگذارد که عبارتند از:

نارسایی کلیه
عفونت های دستگاه ادراری
پروستات بزرگ شده یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)
مشکلات کنترل مثانه، مثل بی اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال ، سیستیت بینابینی
وجود یک انسداد که از تخلیه مثانه جلوگیری می کند ( احتباس ادرار )

نگه داشتن ادرار در زنان و مردان

نگه داشتن ادرار برای مدت زمان طولانی، بدن را در معرض باکتری های مضر قرار می دهد و احتمال ابتلا به عفونت ادراری یا عفونت مثانه را افزایش می دهد. نگه داشتن ادرار باعث می شود به مرور زمان به میزان ادرار در مثانه اضافه شود و در نهایت بعد از پر شدن مثانه، ادرار از طریق میزنای یا حالب به کلیه ها پس زده شود. ادرار ماده ای سمی است و اگر این عمل چندین بار تکرار شود، عفونت ادراری در ناحیه کلیه ایجاد می شود. زنان در طول دوران بارداری در معرض خطر بیشتری برای عفونت دستگاه ادراری (UTIs) قرار دارند. در این وضعیت نگه داشتن ادرار می تواند خطر عفونت را بیشتر افزایش دهد.

مضرات زیاد نگه داشتن ادرار

آیا نگه داشتن ادرار باعث کمر درد میشود؟

یکی از علائم عمده ی عفونت ادراری ناشی از نگه داشتن ادرار، کمر درد شدید به خصوص در سمت راست یا در بعضی موارد، زیر دنده ها است.

نگه داشتن ادرار و درد مثانه

نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی باعث می شود تا ادرار خیلی سریع خارج شده و یا با پوشش ضعیف عضلانی، ادرار کردن صورت بگیرد که این می تواند عضلات کف لگن را به مرور ضعیف کرده و یا بیش از حد از آنها کار بکشد. این کار به بیش فعالی کف لگن، درد مثانه، بی تابی ادراری منتهی می شود.

نگه داشتن ادرار و درد پهلو

در صورت نگه داشتن ادرار، عفونت مجاری ادرار ایجاد میشود. اگر این عفونت درمان نشود، امکان گسترش آن و درگیر کردن کلیه ها وجود دارد. در این حالت عفونت حاد و شدید کلیوی رخ خواهد داد. اگر این عفونت درمان نشود، امکان گسترش آن و درگیر کردن کلیه ها وجود دارد. در این حالت عفونت حاد و شدید کلیوی و درد پهلو رخ خواهد داد.

آیا نگه داشتن ادرار باعث چاقی میشود؟

هنگام مصرف مایعات، مثانه به آرامی پر می شود و در صورت دفع نشدن، مثانه متورم میشود و موجب چاقی نمیگردد.

نگه داشتن ادرار در خواب

در بیشتر موارد، نگه داشتن ادرار برای مدت زمان کوتاه ضرری نخواهد داشت. با این حال، نگه داشتن ادرار در خواب با افزایش اندکی خطر ابتلا به عفونت ادراری همراه است. تجمع ادرار در مثانه می تواند رشد باکتری ها را در آنجا افزایش دهد.

عوارض جانبی نگه داشتن ادرار

در ادامه به برخی از عوارض نگه داشتن ادرار می پردازیم:

عفونت ادراری

برخی افراد به دلیل زیاد نگه داشتن ادرار دچار تکثیر باکتری و در نتیجه عفونت دستگاه ادراری (UTI) می شوند. به دلیل افزایش خطر عفونت ادراری به ویژه برای افراد دارای سابقه UTI مکرر، توصیه می شود که از نگه داشتن ادرار خود برای مدت زیاد اجتناب کنند. عدم نوشیدن کافی مایعات خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد؛ زیرا در این حالت مثانه پر نشده و دستور تخلیه را صادر نمی کند. در نتیجه این امر نیز باکتری از طریق دستگاه ادراری تکثیر یافته و عفونت ایجاد می شود.

درد

نگه داشتن زیاد و مکرر ادرار باعث ایجاد درد و ناراحتی در مثانه یا کلیه ها می شود. در برخی موارد حتی بعد از دفع ادرار ماهیچه تا حدی دارای انقباض بوده که همین مسئله می تواند باعث ایجاد گرفتگی در لگن شود.

کشش مثانه

نگه داشتن زیاد ادرار برای طولانی مدت منجر به کشیدگی مثانه می شود. این وضعیت باعث انقباض مثانه و دشوار شدن دفع ادرار یا حتی غیر ممکن شدن آن خواهد شد. در برخی موارد برای فرد دارای کشیدگی مثانه به تجهیزات اضافی مانند کاتتر برای دفع ادرار نیاز است.

سنگ کلیه

یکی دیگر از عوارض نگه داشتن ادرار، ایجاد سنگ کلیه در افراد دارای سابقه این بیماری یا افراد دارای محتوای بالای مواد معدنی است. اغلب در ادرار مواد معدنی مانند اسید اوریک و اگزالات کلسیم وجود دارد.

آسیب به عضلات کف لگن

نگه داشتن مکرر ادرار باعث ایجاد آسیب در عضلات کف لگن می شود. اسفنکتر مجرای ادرار از جمله این ماهیچه ها است. وظیفه بسته نگه داشتن مجرای ادرار برای جلوگیری از نشت ادرار به بیرون بر عهده این ماهیچه است. درصورتی که این ماهیچه آسیبی ببیند بی اختیاری ادرار ایجاد می شود.

برخی از بدخیمی یا سرطان های مثانه پس از درمان، که ممکن است جراحی سرطان مثانه باشد یا شیمی درمانی و ... مجددا عود می کنند. این حالت از جمله در سرطان هایی با رشد سریع و غیرتهاجمی بیشتر مشاهده می شود. این مسئله بر اهمیت تشخیص درست نوع سرطان و روش درمانی استفاده شده تاکید می کند. همچنین باید به این مسئله نیز توجه داشت که تشخیص سرطان و بدخیمی های مثانه در مراحل اولیه ی خود تاثیر بسیار مهمی در احتمال موفقیت روش های درمان سرطان مثانه خواهد داشت. اگر با علائم بدخیمی مثانه مواجه شدید؛ می توانید به ارولوژیست مراجعه نمایید تا با تشخیص به موقع بیماری شما، ریسک احتمالی مواجهه با عوارض سخت را به حداقل ممکن کاهش دهند.