تشخیص بیماریهای مزمن کبد با تکنیک جدید سونوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

کبد یکی از مهمترین اعضای بدن است. این عضو بدن، از پروتئین‌ها و کلسیم‌ها در هضم و دستگاه گوارش استفاده می‌کند. کبد کمک می‌کند غذایی که خورده می‌شود، به انرژی تبدیل شود و به کمک طحال، مانند یک فیلتر عمل می‌کند که زباله‌های مضر را فیلتر و دفع می‌کند. یکی از روشهای اصلی برای تشخیص آسیب های کبد، سونوگرافی کبد است و برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی بسیار ضروری است. اگر کبد صدمه ببیند و بیمار شود، ممکن است عملکردش دچار اختلال شود. پزشک ممکن است به منظور تشخیص نوع مشکل و بیماری یا شدت آن، سونوگرافی کبد را تجویز کند.

سونوگرافی کبد یکی از روش‌های مرسوم تشخیصی برای انواع بیماری‌ها و مشکلات کبدی است. این روش تشخیصی بر مبنای ارسال امواج صوتی با فرکانس‌های بالا عمل می‌کند. بدین ترتیب که امواج صوتی از طریق کنسول روی شکم و در قسمت قرارگیری کبد تابیده شده، این امواج از داخل بافت‌های بدن عبور کرده و نسبت به میزان درجه نفوذ خود پیامی ایجاد می‌کنند که با تجزیه و تحلیل میزان نفوذ آن‌ها به داخل بافت‌ها به کمک رایانه می‌توان به تصاویری از اندام‌ها دست یافت. با مقایسه و بررسی این تصاویر می‌توان هر نوع نقص و بیماری را تشخیص داد.

افراد مستعد بیماری های کبدی

• چاقی و اضافه وزن.
• دیابت نوع ۲ (این مورد موجب مصرف فزاینده چربی در سلول‌های کبد می‌شود).
• افراد با سن بیش از ۵۰ سال.
• افراد مبتلا به فشار خون بالا.
• کلسترول بالا.
• کاهش وزن شدید، به عنوان مثال، پس از جراحی کاهش وزن یا پس از سوء تغذیه.
• مصرف کنندگان الکل.

علت تجویز سونوگرافی کبد چیست ؟

تشخیص دقیق آسیب‌های کبدی

شناسایی ناحیه آسیب دیده و تعیین میزان آسیب برای انتخاب روش درمانی مناسب با توجه به شرایط بیمار.

تشخیص تومورهای کبدی

کمک به شناسایی و تشخیص به موقع سرطان کبد، وجود انواع تومورهای کبدی، پی بردن به وجود غده و سایر ضایعات خطرناک کبدی.

بررسی مشکلات کبد و کیسه صفرا

تشخیص سریع مشکلاتی مثل سنگ صفرا، التهاب کیسه صفرا و انسداد مجاری صفراوی.

نمونه برداری از کبد

کمک به هدایت دقیق در بیوپسی یا نمونه برداری از بافت کبد.

تشخیص تورم شکمی و اندازه نرمال کبد

تجویز در صورت مشاهده علائمی مانند درد شکم، تورم غیرعادی شکم، آزمایش خون غیرعادی مربوط به کبد و بزرگی کبد.

موارد قابل تشخیص در سونوگرافی کبد

برای بررسی وضعیت کبد و اندام‌های مرتبط و نزدیک به آن مانند طحال و کیسه صفرا، معمولاً سونوگرافی کبد، طحال و کیسه صفرا انجام می‌شود. توسط روش سونوگرافی ، اختلالات مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرند، از جمله:

• بررسی علت دردهای شکمی
• مشاهده و بررسی آسیب به کبد یا طحال در اثر تصادف
• وجود سنگ صفرا و مجاری صفراوی
• بررسی ابتلا به سرطان کبد، هپاتیت و سیروز
• بررسی بزرگی و تورم غیرعادی شکم
• در صورت مشاهده موارد غیرعادی در آزمایش خون مربوط به کبد
• مشاهده تومور، عفونت یا کیست کبد
• کمک به پزشکان برای پی بردن به روند درمان بیماریهای کبدی
• بیوپسی یا نمونه برداری از کبد تحت هدایت سونوگرافی

اندازه نرمال کبد در سونوگرافی

ابعاد طبیعی کبد در سونوگرافی بزرگسالان معمولاً بین 13 تا 15 سانتی‌متر است و از لبه بالایی تا پایینی در خط میانی ترقوه اندازه گیری می‌شود. این اندازه ممکن است با توجه به جنسیت، قد، وزن و سن متفاوت باشد. پزشک با بررسی اندازه و بافت کبد می‌تواند سلامت آن را ارزیابی نموده و نیاز به بررسی بیشتر را تشخیص دهد.

آمادگی لازم قبل از انجام سونوگرافی کبد

1. برای سونوگرافی کبد ناشتا بودن به مدت حداقل 4 ساعت توصیه می‌شود.
2. اگر باردار یا در دوران شیردهی فرزند خود هستید، حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.
3. قبل از انجام سونوگرافی از کبد و اندام‌هایی نظیر کیسه صفرا، طحال و پانکراس، بهتر است از صرف غذا‌های پرچرب پرهیز کنید. معمولاً به شما توصیه می‌شود برای انجام سونوگرافی کبد ناشتا باشید، با این حال مصرف مایعات مانند آب، آبمیوه و چای مانعی ندارد.

مراحل و نحوه انجام سونوگرافی کبد

جهت شروع فرایند سونوگرافی از بافت کبد پزشک از شما می‌خواهد به سمت مقابل و به پهلو دراز بکشید و پس از استعمال ژل جهت افزایش کیفیت عبور امواج روی پوستتان روند کار را آغاز می‌کند. برای این کار کنسول سونوگرافی با نام ترانس دوسر را روی شکم شما به آرامی فشار داده و حرکت می‌دهد. امواج به رایانه دستگاه مخابره شده و با آنالیز داده‌ها تصاویری به دست می‌آید. ممکن است در برخی موارد پزشک از شما بخواهد نفس خود را برای چند ثانیه نگه دارید. این بدین دلیل است که بتواند به تصاویر شفاف‌تر و گویاتری دست یابد. معمولاً سونوگرافی کبدی و اندام‌های مرتبط به ۲۰ الی ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

عوارض جانبی سونوگرافی کبد

سونوگرافی کبد نیز مانند بسیاری از سونوگرافی‌های دیگر، بی‌خطر و بدون درد بوده و عموماً هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند.

هزینه سونوگرافی کبد در اصفهان

قیمت انجام سونوگرافی کبد در اصفهان بسته به تجهیزات مرکز تصویربرداری و علت تجویز آن می‌تواند متفاوت باشد. هزینه کلی سونوگرافی کبد با بیمه و یا به صورت آزاد طبق تعرفه مصوب نظام سلامت کشور محاسبه و دریافت می گردد.