درمان افتادگی رحم با جراحی کولپورافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

افتادگی رحم زمانی رخ می دهد که عضلات و رباط لگن کشیده و ضعیف می شوند و دیگر توانایی نگه داشتن لگن را ندارند. در این وضعیت رحم به داخل واژن لغزیده و در بدترین حالت حتی ممکن است از آن خارج گردد. درمان افتادگی رحم برای حفظ سلامت خانم ها بسیار اهمیت دارد. افتادگی رحم موجب ایجاد کمردرد، شکم درد و یبوست می شود. افتادگی رحم ازجمله مشکلات بانوان است که محدودیت سنی ندارد و هر زمانی ممکن است رخ دهد؛ اما در اکثر مواقع این بیماری بعد از دوران یائسگی و یا زنانی که چندین زایمان طبیعی داشته اند شایع است. درمان افتادگی رحم در صورت خفیف بودن این بیماری و تشخیص به موقع بسیار راحت بوده است. در اکثر مواقع ناراحتی را برای بانوان ایجاد کرده و حتی می تواند زندگی عادی فرد را مختل سازد. کولپورافی یک جراحی است که برای مواردی چون افتادگی رحم استفاده می شود. کولپورافی، ماهیچه ها و بافت ها را تقویت می کند تا بتوانند از اندام های لگنی مانند مثانه و راست روده حمایت کنند.

علت افتادگی رحم

عضلات کف لگن ممکن است به دلایلی ضعیف شوند:

1. بارداری
2. عوامل مرتبط با زایمان، از جمله ضربه، زایمان یک نوزاد بزرگ، یا زایمان طبیعی
3. افزایش سن، به ویژه پس از یائسگی، زمانی که سطح استروژن در گردش کاهش می یابد.
4. بلند کردن مکرر سنگین
5. زور زدن در هنگام اجابت مزاج
6. سرفه مزمن
7. سابقه جراحی لگن
8. عوامل ژنتیکی منجر به ضعیف شدن بافت همبند

علائم افتادگی رحم

• بروز عفونت های مزمن و شدید
• بی اختیاری ادراری در هنگام سرفه، عطسه و خندیدن
• شب ادراری
• فرد دائماً احساس می کند که در ناحیه رحم و واژن خود چیزی قرار دارد.
• احساس بیرون آمدن چیزی از داخل واژن
• احساس سنگینی در ناحیه زیر شکم و فشار در این ناحیه
• خونریزی های بین دوره های پریودی
• احساس درد و یا حتی خونریزی در برقراری روابط جنسی
• احساس درد های به مراتب شدید و مداوم در ناحیه شکم وپهلو
• گاهی فرد احساس ادرار دارد؛ ولی قادر به تخلیه آن نیست، ممکن است رحم افتاده سبب انسداد بخشی از مسیر تخلیه ادرار شده باشد.
• افزایش ترشحات غیر طبیعی واژن

افراد در معرض خطر افتادگی رحم

• زایمان (بیشترین خطر)
• سن یائسگی
• اضافه وزن
• سیگاری بودن
• سابقه خانوادگی پرولاپس

انواع افتادگی رحم

افتادگی رحم دارای چهار حالت می باشد:

1. پایین آمدن رحم تا قسمت بالایی واژن (افتادگی ناقص)
2. پایین آمدن تا قسمت ورودی واژن (افتادگی ناقص)
3. بیرون قرار گرفتن دهانه رحم از واژن (افتادگی کامل)
4. بیرون قرار گرفتن دهانه رحم و رحم از واژن (افتادگی کامل)

تشخیص افتادگی رحم

روش های تشخیصی بسیاری برای تشخیص بیماری ها وجود دارد، ابتدایی ترین روش تشخیص بیماری ها گرفتن شرح حال از بیمار و معاینات فیزیکی است. سپس به منظور تشخیص دقیق تر و بررسی های بیشتر از سونوگرافی استفاده می شود. همچنین متخصص می تواند با ارزیابی علائم شما و انجام معاینه لگنی افتادگی رحم را تشخیص دهد. در طول این معاینه، پزشک دستگاهی به نام اسپکولوم را وارد می کند که به آنها اجازه می دهد داخل واژن را ببینند و کانال واژن و رحم را بررسی کنند. ممکن است دراز کشیده باشید یا پزشک از شما بخواهد در طول این معاینه بایستید.

سونوگرافی قبل از جراحی کولپورافی

این روش تشخیصی به منظور تشخیص افتادگی رحم استفاده می شود. سونوگرافی رحم با استفاده از دو روش انجام می شود. نوع روند سونوگرافی انجام شده به دلیل سونوگرافی، وابسته است. جهت فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص یا درمان، تنها یک روش یا هر دو روش، موردنیاز می باشد.

سونوگرافی ابدومینال

ماده ای ژل مانند روی شکم شما زده می شود. مبدل یا پروب به پوست شما فشار داده می شود و در اطراف ناحیه مورد بررسی حرکت می کند. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می شود.

سونوگرافی واژینال

سونوگرافی واژن از طریق واژن با مثانه خالی انجام می شود. از یک مبدل واژینال که بلند و باریک است و پوششی از جنس پلاستیک یا لاتکس دارد استفاده می شود. مبدل وارد واژن شما می شود که ممکن است این کار کمی ناراحت کننده باشد. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می شود. پس از اتمام مراحل، مبدل برداشته خواهد شد.

انواع جراحی کولپورافی

دو نوع کولپورافی وجود دارد. پزشک شما ممکن است یک یا هر دو را در ترکیب با سایر روش ها برای رفع عیوب دیواره واژن انجام دهد.

1. کولپورافی قدامی (معروف به ترمیم سیستوسل): ضعیف شدن عضلات بین مثانه و واژن ممکن است باعث شود که مثانه به دیواره جلویی واژن بیفتد. این یک نوع از افتادگی اندام های لگنی است که پرولاپس دیواره قدامی نامیده می شود. کولپورافی قدامی عضلات دیواره جلویی را که مثانه شما را در جای خود نگه می دارند، سفت می کند.
2. کولپورافی خلفی (معروف به ترمیم رکتوسل): ضعیف شدن عضلات بین راست روده و واژن ممکن است باعث شود رکتوم روی دیواره پشتی واژن بیفتد. این نوع خاصی از افتادگی لگن به نام افتادگی دیواره خلفی است. کولپورافی خلفی عضلات دیواره پشتی را که رکتوم شما را در جای خود نگه می دارند، سفت می کند.

درمان افتادگی رحم با جراحی کولپورافی

ابتدا با توجه به وضعیت بیمار و صلاحدید پزشک بیمار تحت بیهوشی عمومی یا منطقه ای و در مواردی بی حسی موضعی قرار می گیرد. سپس برای اینکه در طول عمل واژن باز نگه داشته شود پزشک وسیله ای به نام اسپکولوم را به درون واژن وارد می کند. در مرحله بعدی برای اینکه نقص در استخوان زیرین مشخص شود پزشک برش کوچکی را بر روی پوست واژن ایجاد کرده، پوست را از فاشیا جدا نموده و بعد از برطرف کردن نقص موجود در صورت وجود هرگونه پوست اضافی، آن را برداشته و سپس محل برش را بخیه می زند.

اقدامات بعد از جراحی کولپورافی

بسته به میزان ترمیم دیواره واژن، ممکن است بتوانید در روز جراحی به خانه بروید یا ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانید.

بعد از جراحی:

• پزشک شما ممکن است بسته ای را وارد کند. به واژن شما برای جذب خونریزی. معمولاً بعد از 24 ساعت قابل برداشتن است.
• همچنین پزشک بررسی می کند که آیا می توانید به تنهایی ادرار کنید یا به کاتتر نیاز دارید. اکثر کاتترها را می توان ظرف 48 ساعت پس از کولپورافی خارج کرد.
• اگر بعد از یائسگی هستید، ممکن است استروژن واژینال برای شما تجویز شود. داده ها نشان می دهد که استروژن ممکن است بهبود را تسریع کند.
• از زور زدن در حین حرکات روده (حداقل تا شش هفته پس از جراحی) خودداری کنید.
• از بلند کردن اجسام سنگین و انجام ورزش های سنگین مانند دویدن یا وزنه برداری (حداقل تا شش هفته پس از جراحی) خودداری کنید.
• از قرار دادن تامپون در واژن، دوش واژینال یا داشتن رابطه جنسی (به مدت شش تا هشت هفته پس از جراحی) خودداری کنید.

عوارض کولپورافی

1. ممکن است برای چند روز پس از جراحی در تخلیه کامل مثانه (احتباس ادرار) مشکل داشته باشید.
2. ممکن است چند روز پس از جراحی متوجه ترشحات خونی واژن شوید.
3. ممکن است تا چند هفته پس از جراحی متوجه ترشحات خامه ای واژینال شوید. این ترشحات نشانه جذب بخیه ها توسط بدن شماست.
4. ممکن است درد واژن را تجربه کنید. باید ظرف چهار تا شش هفته از بین برود.
5. تمام این عوارض طبیعی هستند و باید بعد از مدتی برطرف شوند. در صورت طولانی شدن علائم حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.