ترک های آزار دهنده پوستی یا استریا چه هستند و چگونه درمان میشوند؟

دکتر هما فاتحی [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drfatehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک B ، طبقه سوم ، واحد 309 تلفن مطب : 32245018 - 031

ترک پوستی که بانام استریا نیز شناخته می شوند، معمولاً ترک های پوستی قرمز و یا مایل به سفید هستند و بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد می شوند. برخی تغییرات ناگهانی در بدن مانند افزایش وزن، موجب کشیدگی پوست می شوند. کلاژن، پروتئینی است که به ایجاد حالت کشسانی پوست کمک می کند، اگر پوست به میزان کافی این پروتئین را نداشته باشد، به دلیل تغییرات به وجود آمده دچار ترک خوردگی می شود. ترک های پوستی در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شوند؛ ولی بیشتر در مناطقی وجود دارد که مقادیر زیاد چربی ذخیره شده است.

علت ترک پوستی

عوامل متعددی سبب بروز این مورد می شوند که در ادامه به مهمترین آنها می پردازیم:

• کاهش ناگهانی وزن: وقتی فرد به طور ناگهانی وزن زیادی از دست می دهد، پوست نمی تواند سرعت جمع شدن خود را با سرعت کاهش وزن هماهنگ کند و همین مسئله سبب بروز پارگی بر روی پوست می شود.
• تمرینات ورزشی: در این تمرینات با توجه به این موضوع که عضلات رشد می کنند باعث پارگی در بافت های بدن می شوند و ترک بر روی پوست به وجود می آید.
• مصرف پمادهای کورتیزون: مصرف دراز مدت این پمادها سبب نازکی پوست می گردد و در نتیجه پوست آسیب پذیر می شود.
• افزایش ناگهانی وزن: همانطور که در مورد کاهش ناگهانی وزن اشاره کردیم، وقتی بدن مقادیر زیادی چربی به طور ناگهانی بدست می آورد و پوست نمی تواند خود را با این تغییرات هم راستا کند و ترک پوستی به وجود می آید.
• وراثت: بررسی ها نشان می دهند این مشکل می تواند ارثی باشد. به طور کلی اگر پوست دارای قابلیت انعطاف پذیری پایینی باشد مستعد پارگی است.
• بارداری: ترک پوستی یکی از رایج ترین مشکلات دوران بارداری است. یکی از دلایل این امر تغییرات هورمونی است. یکی دیگر از دلایل بروز این ترک ها رشد جنین است که سبب ایجاد کشیدگی بر روی پوست بدن می شود. زنانی که جنین دو قلو و یا چند قلو دارند، در سنین جوانی باردار شده اند و یا قبل از بارداری اضافه وزن پیدا کرده اند، بیشتر از زنان دیگر دچار این ترک خوردگی ها می شوند.
• تغییرات هورمونی: همانطور که پیشتر به این موضوع اشاره کردیم، تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی ابتلا به این مشکل به حساب می روند. اگر میزان هورمون کورتیزون در بدن بالا رود، باعث می شود آب در بدن محبوس شود، همین امر سبب تضعیف بافت کلاژن می شود و در پایان باعث بروز ترک پوستی میگردد.

عوامل تشدید کننده ترک پوستی

1. عوامل موروثی و اختلالات ژنیتکی
2. شدت تغییرات هورمون
3. میزان هورمون کورتیزون (هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح شده و حالت ارتجاعی پوست را از بین میبرند.)
4. جنسیت (این عارضه بیشتر در زنان دیده میشود؛ چراکه تغییرات هورمونی در زنان بنا به دلایل مختلف مانند بارداری بیشتر دیده میشود.)
5. اضافه وزن یا چاقی بیش از اندازه
6. لاغری ناگهانی
7. استفاده از داروهای خاص برای مدت زمان طولانی مانند کورتون

انواع ترک پوست

1. استریا نوجوانی: این نوع استریا یا ترک پوستی در نوجوانان در حال رشد بروز می کند.
2. ترک پوستی فیزیولوژیکی: این نوع ترک پوستی با بیماری یا عارضه زمینه ای مرتبط نیست و خطری درپی ندارد.
3. استریا پاتولوژیک: اگر فرد مبتلا به بیماری زمینه ای یا شرایط زمینه ای باشد، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع ترک پوستی قرار دارد.
4. ترک پوستی آتروفیکا: زمانی که پوست ترک می خورد و نازک می شود، به آن استریا یا ترک پوستی آتروفیکا می گویند.
5. استریا روبرا: این نوع ترک پوستی قرمز رنگ است.
6. ترک پوستی آلبا: این نوع ترک پوستی را با رنگ سفید می توان تشخیص داد.
7. استریا گراویداروم: زنان زمانی که باردار می شوند، ترک پوستی بارداری را تجربه می کنند.
8. Striae nigrae: در این گونه از ترک پوستی، پوست علاوه بر ترک خوردن کبود و سیاه می شود.
9. Striae caerulea: در این نوع ترک پوستی، پوست فرد به رنگ آبی تیره متمایل می شود.

ترکهای سفید

ترک پوستی اغلب در ابتدا به رنگ قرمز و بنفش ایجاد می شوند و به مرور زمان رنگ آنها به سفید یا نقره ای تبدیل شده و تا حدودی محو می شوند و این تفاوت رنگ آنها است که معین می کند که کدام ترک ها قدیمی تر هستند.

ترک های صورتی

در ابتدا ترک های پوستی جدید به رنگ قرمز ظاهر می شوند. همچنین می توانند به رنگ های صورتی، بنفش، آبی و سیاه نیز وجود داشته باشند.

درمان استریا

• درمان های موضعی

استفاده از کرم های موضعی و پمادها نیز از راه های ارزان کاهش ظاهر ترک پوستی است. این درمان باید به طور منظم و پیاپی و طولانی مدت انجام شود تا اثرگذار واقع شود. در درمان با کرم ها کاملاً ترک ها از بین نمی رود؛ اما تا حد زیادی از ظاهر آن کاسته می شود. پیش از استفاده از کرم و پمادها با مشورت نمایید.

• لایه برداری پوست

یک راه ساده برای درمان ترک پوستی به روش پزشکی توسط تراشیدن یا لایه برداری پوست است. در این روش، سلول های مرده پوست جدا می شوند و رشد سلول های جدید رخ می دهد. لایه بردارهای شیمیایی نیز اثر مشابهی دارند و با جدا کردن لایه مرده سطح پوست رشد و ترمیم پوست جدید را سرعت می بخشند. البته استفاده زیاد از این موارد ممکن است سبب خشکی پوست شود، بنابراین کرم مرطوب کننده مناسب را به طور مستمر استفاده نمایید.

• میکرودرمی

این درمان کم تهاجمی برای کاهش ظاهر ترک پوستی مناسب است. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه مراجعه به پزشک دارد و با توجه به نوع ترک پوستی و عمر و گستردگی آن تعداد نوبت ها توسط پزشک تعیین می شود. در این درمان لایه اپیدرم و رویی پوست هدف قرار داده می شود و در نتیجه آن پوست، کلاژن ترشح می کند و پوست سفت و کشیده می شود. در این درمان سلول های مرده از پوست جدا می شوند و پس از چند جلسه کاهش ظاهر ترک پوستی به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. در حین این درمان ممکن است پوستتان خشک شود و به علت تراشیده شدن، پوست دچار قرمزی شود؛ اما طی ۲۴ ساعت پوست شروع به ترمیم می کند و این علائم از بین می روند.

• میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ ، لایه درمیش پوست را هدف قرار می دهد که لایه میانی پوست و محل ایجاد ترک پوستی است. در طی این درمان با سوزن های ریزی که در سر یک دستگاه (درمارول) متصل شده اند سطح پوست را سوراخ می کنند تا کلاژن ترشح شود. این سوزن ها میکروسکوپی هستند و موجب خونریزی نمی شوند و فقط سبب قرمزی پوست می شوند. این درمان ظاهر پوست را بهتر و ترک های پوستی را کاهش می دهد. برای درمان بهتر و کامل به بیش از یک جلسه با فاصله های یک ماهه نیاز دارید.

• استفاده از embedding یا نخ گذاری

در این روش با گذاشتن نخ کوچک مخصوص در بافت استریاها سبب تحریک کلاژن سازی و سبب بازسازی پوست ناحیه استریا شده و استریاها به تدریج محو می گردد.

• لیزر درمانی

لیزر درمانی یک درمان معمول برای ترک های پوستی است. در این روش لیزرها به پوست نفوذ می کند و باعث بازسازی می شوند. این روش با تحریک بافتهای اطراف ترک های پوستی سبب سرعت بهبود آنها می شوند. لیزر سبب تحریک ملانین در محل لیزر درمانی می شوند و سلول های رنگدانه در ترک پوست سبب همرنگ سازی آن با دیگر نقاط پوست می شوند. با اینکه این درمان مفید است؛ اما به بیش از یک جلسه نیاز دارد تا نتایج قابل توجه ایجاد شود.

• جراحی زیبایی

اگر درمان های دیگر ناموفق باشند، می توان از جراحی زیبایی بهره گرفت که این روش به نسبت گران است. جراحی ممکن است خود سبب ایجاد ترک شود؛ اما ترک های پوستی را به طور دائم از بین می برد. به موجب این درمان، پوست کشیده تر می شود و مستحکم تر به نظر می رسد.

پیشگیری از ترک های پوستی

ترک های پوستی همیشه قابل پیشگیری نیستند. در هر حال، موارد زیر ممکن است به کاهش خطر ایجاد آنها کمک کند:

• حفظ وزن سالم
• پرهیز از تغییرات شدید رژیم غذایی
• مصرف رژیم غذایی سالم که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی باشد. مصرف مقدار مناسبی ویتامین آ و ث میتواند به حمایت از پوست کمک کند، همانگونه که مواد معدنی روی و سیلیکون این کار را انجام میدهند.
• افزایش وزن آرام و تدریجی هنگام بارداری
• نوشیدن روزی شش تا هشت لیوان آب