سونوگرافی بیوفیزیکال (NST) چیست و چه زمانی انجام میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

زمانی که در بارداری همه نتایج نرمال و طبیعی هستند، به احتمال زیاد جنین در وضعیت مناسبی قرار دارد. اگر هیچ کدام از این روش ها رضایت بخش نباشد، ممکن است آزمایش های بیشتری برای ارائه تصویر دقیق تر از وضعیت جنین ارائه شود. سونوگرافی ییوفیزیکال یکی از روش های ارزیابی های سلامت جنین است که اغلب زمانی که سایر تست ها (مانند تست بدون استرس NST) نیاز به پیگیری دارند انجام می شود. NST مخفف non stress test است. اگر بارداری شما در معرض خطر باشد می توانید این تست را در سه ماهه سوم بارداری نیز انجام دهید. هما نطور که از نام تست NST پیدا است، این آزمایش غیرتهاجمی است و باعث ناراحتی یا خطر جسمی نمی شود. این آزمایش با دستگاه کاردیوتوکوگرافی انجام می شود، ماشینی که تپش قلب جنین را تفسیر می کند. در این تست، با استفاده از تکنیک داپلر، همزمان با احساس حرکات جنین توسط مادر، تسریع تعداد ضربان قلب جنین مشخص می شود. دستگاه کاردیوتوکوگرافی دو پروب دارد که یک پروب ضربان قلب جنین را تفسیر می کند و پروب دیگر که در قله رحم یعنی بالای آن وصل می شود و انقباضات رحم را ثبت خواهد کرد.

دلایل سونوگرافی بیوفیزیکال (NST)

اگر حرکت فرزندتان به ظاهر کمتر از معمول باشد، پزشک این آزمایش را توصیه می کند. همه ی این موارد به وضعیت مادر و جنین بستگی دارد و ممکن است اجرای هفتگی یا دو بار در هفته آن ضروری باشد. اغلب مادرانی که بارداری پرخطری دارند این تست را انجام می دهند. دلایل احتمالی اجرای این تست عبارتند از:

• کاهش حرکات جنین
• سابقه ی از دست رفتن بارداری
• بارداری چندقلو همراه با پیچیدگی ها
• عملکرد غیرعادی جفت
• بیماری های مادر (دیابت، فشار خون بالا، لوپوس، بیماری تیروئید و بیماری قلب)
• بارداری های از موعد گذشته (دو هفته از موعد زایمان گذشته باشد).
• مشکلات احتمالی با رشد جنین
• مایع آمنیوتیک بسیار زیاد یا کم
• پره اکلامپسی

اقدامات قبل از سونو بیوفیزیکال

• این سونوگرافی نیاز به ناشتا بودن ندارد.
• مثانه شما برای انجام سونوگرافی بیوفیزیکال پر نباشد.
• بهتر است مادر قبل از انجام تست بدون استرس یک خوراکی شیرینی مصرف کند. تا انرژی لازم برای حرکات جنین را به دست آورد. یک دکمه ی فشاری به دست مادر می دهند. تا زمانی که جنین تکان خورد مادر این دکمه را فشار می دهد.

مراحل انجام سونو بیوفیزیکال و NST

1. روی تخت دراز بکشید.
2. پزشک یک کمربند الاستیک را همراه با دو سنسور، دور شکم شما قرار می‎دهد تا ضربان قلب جنین را بیابد. این بخش معمولاً قبل از سونوگرافی جنین انجام می‎گیرد. در صورتی که نوزاد شما خوابیده باشد باید تا زمانی که بیدار می‎شود و شروع به حرکت می‎نماید منتظر بمانید. در برخی موارد ممکن است رادیولوژیست با ایجاد صداهایی سعی کند جنین را از خواب بیدار کند.
3. به شکم شما ژل مالیده و متخصص سونوگرافی، دستگاه کوچکی به نام پروب سونوگرافی را روی شکم قرار می دهد و با حرکت آن، تصاویر کودک شما روی نمایشگر نشان داده می شود.
4. تنفس جنین (چگونه قفسه سینه جنین در هنگام تمرین تنفس در مایع آمنیوتیک حرکت می کند)، ضربان قلب جنین (تعداد ضربان جنین در هر دقیقه) اندازه گیری می شود، جنبش و حرکت جنین (جنبش ها طی یک دوره ۳۰ دقیقه ای مشاهده می شود)، انعطاف پذیری عضلات جنین (قابلیت انعطاف پذیری و کشیدگی یک بازو یا پا، با شمارش حرکات سریع و تند اندازه گیری می شود)، حجم مایع آمنیوتیک (مقدار مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد شما).

سونو بیوفیزیکال چقدر طول میکشد؟

این آزمایش معمولاً بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

تنفس صفر در سونوبیوفیزیکال

در سونوگرافی بیوفیزیکال چنانچه یک اپیزود از تنفس ریتمیک برای 30 ثانیه یا بیش از آن در طی 30 دقیقه مشاهده شود، نمره کامل 2 برای آن منظور می‎گردد. در صورتی که هیچ تنفسی در جنین مشاهده نشود، نمره صفر به آن تعلق می گیرد. تنفس صفر نیاز به بررسی بیشتر دارد. ممکن است در لحظه انجام سونوگرافی به دلیل استرس مادر یا اضطراب و ... تنفس جنین به خوبی احساس و ثبت نشود. بنابراین لازم است مجدد تنفس جنین بررسی شود. گاهی نیاز به انجام زایمان اورژانسی است. در هر صورت تشخیص این موضوع بر اساس وضعیت بالینی مادر و نتایجی که از انجام سونوگرافی های پی در پی گزارش می شود، فقط و فقط با پزشک است.

تفسیر سونو بیوفیزیکال

در روش سونوگرافی بیوفیزیکال استاندارد، ۵ عامل (حرکت جنین، تنفس، تونیسیته(Tonicity)، میزان مایع و NST) مورد بررسی قرار می گیرند که نمرات هر یک از آنها ۰ یا ۲ است. در صورتی که مجموع نمرات، بیشتر یا مساوی ۸ باشد، طبیعی است و در صورتی که کمتر یا مساوی ۶ باشد، غیر طبیعی در نظر گرفته می شود.

• نمره 8 تا 10 اطمینان بخش است، اگرچه ممکن است نیاز به تکرار آزمایش وجود داشته باشد.
• نمره 6 به معنی نیاز به تکرار آزمایش طی 12 تا 24 ساعت بعد یا بسته به زمانی که تا زایمان فرصت باقی ا ست.
• نمره 4 یا کمتر به معنای نیاز به انجام آزمایش های اضافی (مانند تست تحریک انقباض یا تحریک با ویبرواکوستیک) یا زایمان فوری است.

به عبارت دیگر نمره تست خیلی پایین در این سونوگرافی نشان دهنده این است که جنین در شرایط بدی به سر می‎برد و به آزمون‎های بیشتری نیاز است. در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند تا هرچه سریع‏تر زایمان انجام گیرد. لازم است یادآوری کنیم که حتی اگر نمره بیوفیزیکال پروفایل جنین، عادی تلقی شود، سطح پایین مایع آمنیوتیک به معنای نیاز به نظارت بیشتر و در بعضی موارد القای زایمان ضروری است.

زمان انجام سونوگرافی بیوفیزیکال

سونوگرافی ان اس تی معمولاً بعد از هفته 24 به دستور پزشک انجام می شود و با تکنیک داپلر هر زمان که مادر احساس کرد جنین حرکت می کند تعداد ضربان قلب جنین اندازه گیری می شود. به عبارت دیگر میزان ضربان قلب جنین را در زمان استراحت و فعالیت اندازه گیری می شود. در زمان زایمان نیز برای اینکه پزشک تسلط کاملی بر وضعیت داشته باشد از آن ان اس تی استفاده می کنند تا میزان اثر انقباض ها را بر روی جنین بررسی کند که جنین سالم است و اکسیژن به میزان لازم به او برسد.

هزینه سونوگرافی بیوفیزیکال

هزینه انجام آن بستگی به این که در کدام مرکز دولتی یا خصوصی انجام شود و نوع بیمه متفاوت است.

عوارض سونوگرافی بیوفیزیکال

سونوگرافی بیوفیزیکال یک سونوگرافی غیرتهاجمی است که خطر جسمی برای مادر و جنین به همراه ندارد.

شبکه پزشک آنلاین در برگیرنده اطلاعات وسیع در حوزه پزشکی می باشد. در این مجموعه می توانید مطالب مفید و مستندی را پیرامون تغذیه، پوست و مو، زنان و زایمان و ... بیابید. همچنین امکان دسترسی به پرسش و پاسخ پزشکی در این حوزه ها را داشته باشید.